Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 24

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 24
ANDVARI BJÖRN ÞORSTEINSSON 23 frá tímabili sjálfstæðisbaráttunnar. Enn fremur væri mjög hæpið frá sjónarhóli sagnvísindanna að geta í eyðurnar, eins og Birni hætti til að gera. En höfundur ætti lof skilið fyrir að greina af mikilli alúð frá högum alþýðunnar og yfir heildina litið hefði hann leyst verk sitt prýðilega af hendi.43 Guðni Jónsson skólastjóri skrifaði einnig vinsam- legan ritdóm um bókina og fullyrti að Björn væri „mestur rithöfundur sagnfræðinga vorra, stíll hans myndríkur og fjörugur“.44 Í fyrrnefndri yfirlýsingu sinni um hlutverk sagnfræðinga kemst Björn svo að orði að sagan geti verið „hættulegt áróðurstæki, ef hún er misnotuð“. Ekki var laust við að Björn beitti sjálfur sagnfræð- inni í áróðursskyni í upphafi fræðaferils síns, enda freistingin mikil á þessum árum, þegar frelsi og sjálfsvirðing þjóðarinnar var talin í húfi. Snemma í október 1954 birtist í Þjóðviljanum grein sem bar heitið „Uppreistir og sigrar“, en undirtitillinn var „Oddaverjinn á Skálholtsstóli“. Í greininni er fjallað um atburði sunnanlands á síðari hluta 12. aldar, en hverjum lesanda ætti að vera ljóst að þarna er dregin upp samlíking milli fortíðar og samtíðar höfundar, þegar Björn og sam- herjar hans töldu að herveldið í vestri væri að seilast eftir áhrifum og aðstöðu hér á landi með aðstoð leppa sinna. Á 12. öld drottnaði norska flotaveldið á Norður-Atlantshafi, Rússar og Bretar áttu þá engan flota, og Bandaríkin voru ekki einu sinni til. Konungar af guðs náð sátu alls staðar að völdum á Vesturlöndum nema á Íslandi og Grænlandi. „Þar voru menn enn svo óguðlegir að meta frelsi meira en undirgefni og hlýðni, lífshamingju meira en ímyndaða sálarheill og neituðu því handleiðslu klerka og kennimanna í einkamálum.“ Í augum ráðandi yfirstéttar á Vesturlöndum hlutu Íslendingar að vera guðlaust sjálfræð- isfólk og stórhættulegir sálarheill kristinna þjóða. Þegar erkibiskupinn var orðinn æðsti maður Norður-Atlantshafsflotaveldisins, lét hann því bannfæringu dynja á Íslendingum og stefndi helstu höfðingjum þeirra á sinn fund. Síðan reynir höfundur að gera sér í hugarlund hvernig íslensku dagblöðin hefðu brugðist við slíkum tíðindum, ef þau hefðu þá verið til. Með sínu frjóa ímyndunarafli og hárbeittri glettni vafðist ekki fyrir Birni að kalla fram fréttatextann í málgögnum höfuðand- stæðinganna: Mér er sem ég sæi Morgunblaðið skýra frá atburðum á Íslandi á árunum 1170–’80: Hálfvilltir eyjarskeggjar svívirða kristindóminn, Íslendingar magn- aðir fídonsanda [svo] Múhameðs antikrists limlesta presta og brenna kirkjur,
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.