Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 137

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 137
136 SOFFÍA AUÐUR BIRGISDÓTTIR OG SNÆVARR GUÐMUNDSSON ANDVARI vísindamanninum Christiaan Huygens (1629-1695).48 Tíminn sem þarna er nefndur er reyndar fjarri raunveruleika nútímans og byggir á viðmiðum þeirra tíma. Mun betri þekking er á fjarlægðum stjarna en þá var. Byssukúla Huygens ferðast einungis á 1% þess hraða sem hraðskreiðustu geimkannar sem eru á leið út úr sólkerfinu ferðast á. Á hraða byssukúlu Bjarnar, sem Þórbergur notar sem samlíkingu, tæki um 13,3 milljón ár að ferðast frá jörðu til Síríusar. Vafalaust má rekja saman fleiri líkindi í myndmáli hjá þeim Birni Gunnlaugssyni, Einari Benediktssyni og Þórbergi Þórðarsyni. Einföld ástæða þess er að þeir deila fagurferðilegum og vísindalegum áhuga á fyrirbærum náttúrunnar á himni sem og á jörð. Og eru allir að auki haldnir djúpri þörf til að íhuga tengsl manns, náttúru og hins guðlega. Minna má aftur á lýsingu Þórbergs á „útgliðnun eður mikilli gisnun allra líkamlegra takmarka“; þá tilfinningu hans sem er undanfari þess skáldlega innblásturs sem fæðir af sér kvæðið „Nótt“ að „allt væri að gliðna í sundur eða renna saman í einhverja óendanlega, volduga, ólýsanlega milda einingu, sem eins og væri ekkert, en fæli þó í sér ívist allra hluta“. Sterkir hugmyndalegir þræðir liggja á milli þessarar lýsingar og alheimssálar Einar Benediktssonar og má einnig rekja þá þræði til rómantískrar náttúruspeki sem aftur liggja líka inn í kvæði Bjarnar Gunnlaugssonar.49 Segja má að Einar Benediktsson viðurkenni áhrif Bjarnar á skáldskap sinn þegar hann yrkir um hann lofkvæði í 8 erindum sem birtist í ljóðabókinni Hvömmum árið 1930, rúmri hálfri öld eftir andlát Bjarnar. Fyrsta erindið er svona: Hann fagnaði náttheima dýrð eins og degi. Hans dragandi þrá var hið alstirnda kveld. Þá skyggnist hans andi um skaparans vegi, skírður og sýkn vóð hann ljósberans eld. Aldrei var tengdari hugur hjarta. Háspeki lífs skein af enninu bjarta. Og Ísland hann steig undir stjarnasveigi. Sú stórdáð skal aldrei úr minnum felld.50 Aftur að útsýninu úr þakglugganum á Bergshúsi Fyrir þann sem kann einhver skil á stjörnuhimninum eins og hann blasti við Þórbergi þann 20. október árið 1911 vaknar sú spurning hvers vegna aðeins örfáar stjörnur séu nafngreindar í frásögn hans í Ofvitanum. Auk Síríusar talar Þórbergur aðeins um Sjöstjörnuna og stjörnurnar Hamal og Sheratan í Hrútsmerkinu og nefnir á einum stað Betelgás sem er vegna stærðar sinn-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.