Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 140

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 140
ANDVARI MEÐ STJÖRNUR Í AUGUNUM 139 hrings. Fyrst í desemberlok birtist stjarnan á himni um tíuleytið að kvöldi. Það er einmitt þetta sem stingur í stúf í huga stjörnuáhugamanna og getur ekki beint talist rökrétt val á fyrirbærum í stjörnuskoðun að velja þessar til- teknu stjörnur saman. Stjörnuáhugafólk veit að vegna hinna gríðarlega góðu myrkurgæða sáust fjölmörg fleiri áhugaverð stjarnfyrirbæri frá þakglugg- anum á Bergshúsi þetta tiltekna kvöld, frá því að Hamal og Sheratan eru á lofti uns Síríus gægist upp fyrir sjóndeildarhringinn, eða eins og segir í frá- sögn Þórbergs: „En hún sést ekki á kvöldin fyrr en lengra líður út á, af því að hún er svo sunnarlega á hvelfingunni“. En hér er ef til vill svarið við því að finna hvers vegna Þórbergur vill ólmur sýna elskunni Síríus, frekar en aðrar stjörnur. Til að hægt sé að koma því við verður stúlkan að dvelja hjá honum langt fram á nótt, meðan aðrir sofa. Líklega hefur það vakað fyrir honum þótt hann fullyrði að ást sín sé svo tær að öll kvensemi hafi verið hreinsuð burt úr sér, eins og áður er nefnt, þarna er eitthvað málum blandið. Himinn og jörð, rómantík og tíkarrómur Eins og áður hefur verið vikið að hefur stjörnugeimurinn táknlega skír- skotun í skáldskaparheimi Þórbergs og hann grípur ósjaldan til líkingamáls sem á rætur að rekja til himinhvolfsins. Í Íslenzkum aðli og Ofvitanum lýsir Þórbergur ástarþrá sem byggist á draumsýn og hugarórum, nærist á fjarlægð og má síst af öllu fullnægja, því þjáningin nærir ástina. Lýsingarnar á til- finningum sögumanns í garð elskunnar eru eins konar útfærsla á hinni róm- antísku kenningu sem Þórbergur og félagarnir streðast við að hylla og lifa eftir. Þórbergur rífur kenninguna þó stöðugt niður með skopi og í skrifunum fer fram það sem kallað er afbygging (e. deconstruction) en afbyggingu má lýsa sem aðferð sem leitast við að raska fyrirfram gefnum undirstöðum, til að mynda í bókmenntum og heimspeki, og draga þannig fram nýjar túlkanir og tengingar.58 Í skáldævisögum Þórbergs er það rómantíkin sem er byggð upp og rifin niður jafnharðan: Rómantíkin verður tíkarrómur.59 Þetta má sjá í hnotskurn í stuttri málsgrein í Íslenzkum aðli sem Þórbergur bregður upp nokkurs konar frásagnarspegli (mise­en­abîme). Það er hugtak sem er notað fyrir smámynd innan stærra verks sem endurspeglar kjarna heildarfrásagn- arinnar.60 Þar talar Þórbergur um „sameiginlegt skipsbrot“ ungu piltanna frá Reykjavík sem komnir eru til Siglufjarðar í von um uppgrip í síld en fá hvergi vinnu. Í lok málsgreinarinnar beinir hann sjónum lesanda til himins, þangað sem þeir félagar mæna í sameiningu: „Á daginn spásseruðum við með hvít gúmmíhálstau um göturnar eða flatmöguðum uppi í fjallshlíðinni og mændum á glitrandi skýjaborgir himinsins, sem vindar loftsins reistu og lögðu jafnharðan í rústir til þess að byggja aðrar ennþá fegurri.“61 Hin róm-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.