Fréttablaðið - 02.12.2022, Side 124

Hjónin Ólöf Einarsdóttir
og Omry Avraham eiga sér
ólíkan uppruna og þegar
ástin blossaði upp og þau
tóku saman mættust tveir
ólíkir menningarheimar
þeirra. Omry er ekki alinn
upp við að halda jól, en hann
er frá Ísrael.
sjofn@frettabladid.is
Eftir að Omry og Ólöf kynntust
upplifði hann jólin í fyrsta skipti
og kolféll fyrir þeim frá fyrstu
stundu. „Þegar ég var barn sá ég
jólin í ævintýraljóma í gegnum
sjónvarpið og bíómyndir. Þar sem
ég er gyðingur ólst ég ekki upp við
að halda jól en kynntist þeim á
eigin skinni með Ólöfu. Ég elska
þennan árstíma og allt sem honum
fylgir. Við gyðingar höldum upp á
Hannukah í desember og ég man
að það kom oft út Disney-jólabíó-
mynd í kringum Hannukah sem
við krakkarnir drukkum í okkur.
Þannig að eftir að ég flutti til
Íslands varð veturinn minn uppá-
haldstími og jólin hápunkturinn,
þar sem draumurinn um jólahald
varð að veruleika og það á hverju
ári,“ segir Omry kíminn á svip.
Jólin með stórfjölskyldunni
Systkini Ólafar eiga og reka hótel
fyrir utan borgina þar sem jólin
eru haldin. „Þau hafa hótelið
lokað yfir jólin og bjóða stórfjöl-
skyldunni, foreldrum, systkinum,
mökum, börnum og nú barna-
börnum. Þetta eru orðnar fjórar
kynslóðir sem halda jólin saman,
mér finnst það mjög skemmtilegt
og ég er þakklátur fyrir fjöl-
skylduna mína. Ég hefði ekki getað
verið heppnari með fjölskyldu hér
á Íslandi,“ segir Omry.
„Omry er eitt mesta fullorðna
jólabarnið sem ég þekki,“ segir
Ólöf og brosir. „Hann hlakkar
alltaf jafn mikið til jólanna og að
halda jólin með allri fjölskyldunni.
Þetta hefur verið fjölskylduhefð í
bráðum 25 ár og Omry datt inn í
þá hefð þegar við kynntumst fyrir
rúmum fjórtán árum. Við Omry
höfum alltaf eytt jólum á hótelinu
fyrir utan ein þegar við vorum
búsett í Ísrael,“ segir Ólöf.
Omry elskar að matreiða og
líður vel í eldhúsinu. „Ég veit fátt
betra en að vera í fullbúnu iðn-
aðar eldhúsi á hótelinu með mág-
konu minni á aðfangadag og elda
jólamatinn, smakka og spjalla.
Ólöf og hinir í fjölskyldunni eru
inn og út úr eldhúsinu að baka og
græja eftirréttina og mágur minn
rekur inn nefið með reykt kjöt sem
lyktar hræðilega. Hann sker það
í þunnar sneiðar og gefur öllum
að smakka,“ segir Omry og hlær.
„Þetta er allt partur af stemning-
unni og ég elska það.“
Þegar kemur að jólamatnum
viðurkennir Omry að honum þyki
ekki allur íslenski jólamaturinn
góður. „Ég verð að segja að ég er
ekki hrifinn af hangikjöti og svína-
kjöti. Þetta er eini maturinn fyrir
utan skötuna og þorramatinn sem
ég borða ekki á Íslandi.“
„Ég hef ekki hugsað út í það
fyrr en núna en hugsanlega er
það þess vegna sem við erum
með alls konar mat á jólunum í
bland við þetta hefðbundna, þar
sem Omry er mikill matkall og
það þurfa allir að geta borðað sitt
á jólunum,“ segir Ólöf. „Ég baka
alltaf köku enda finnst mér þurfa
að vera til kaka inni í ísskáp yfir
hátíðirnar. Systur mínar sjá um
Toblerone-ísinn og að útbúa ris à
l´amande sem mér finnst líka vera
ómissandi. Mamma kemur með
gamaldags kaffifrómas sem er
uppáhaldið mitt og ananasfrómas
sem eru löngu orðinn klassík á jól-
unum. Mágkona mín kemur með
alls konar smákökur og konfekt og
bróðurdóttir mín er snillingur að
útbúa girnilegar kökur. Hún hefur
orðið mjög liðtæk í eftirréttunum
undanfarin ár,“ segir Ólöf.
„Þar sem við erum mörg saman
á jólunum og á öllum aldri er jóla-
maturinn fjölbreyttur. Það eru þó
alltaf fastir réttir eins og humar
í forrétt, hamborgarhryggur og
hefðbundið meðlæti í aðalrétt
og svo ýmist steik, kalkúnn eða
lambafile og alls konar meðlæti.
Í hádeginu á jóladag er hangikjöt
með laufabrauði, rauðbeðu- og
eplasalati, uppstúf og kartöflum
og í kvöldmatinn er afgangur frá
kvöldinu áður. Þetta er siður sem
ég ólst upp við og þar sem við erum
alltaf með foreldrum mínum á jól-
unum þá hefur þessi siður haldist
og mun gera það eftir þeirra dag,“
segir Ólöf.
Omry og Ólöf eiga sína uppá-
haldsrétti sem þau útbúa yfir
hátíðirnar þar sem menningar-
heimar þeirra mætast með góðri
útkomu, og leyfa hér lesendum að
njóta.
Nautalund með chimichurri
fyrir 6-8
1,5 kg nautalund
2 msk. Steikarkrydd Kryddhússins
2 msk. olía
Salt og pipar eftir smekk
Ef nautalundin er frosin þá er
nauðsynlegt að hvíla hana í 3–4
daga í kæli fyrir eldun. Gott er að
krydda hana með Steikarkryddinu
deginum áður en hún er elduð.
Þerrið hana og nuddið olíunni og
kryddinu vel á kjötið. Til að halda
fallegu lagi á lundinni er gott að
binda hana upp í rúllulag með
rúllupylsubandi. Geymið yfir nótt
í kæli. Takið a.m.k. klukkustund
áður út úr kælinum og brúnið
kjötið á heitri pönnu með svolítilli
olíu, á öllum hliðum. Setjið í 220°C
heitan ofn í 30–40 mínútur. Gott
að snúa lundinni á 10 mínútna
fresti til að fá jafnari eldun og best
er að nota kjöthitamæli. Okkur
finnst gott að hafa kjötið medium,
eða 55–57°C í miðju þykkasta
hluta kjötsins, þá er það tilbúið.
Kjötið látið hvíla í 10 mínútur áður
en bandið er klippt frá og lundin
skorin í 1 cm þykkar sneiðar.
Chimichurri
2 búnt steinselja
1 rauð paprika
½ rauður laukur
4–5 hvítlauksgeirar
2 msk. chimichurri kryddblanda
frá Kryddhúsinu
Ca. 3 dl ólífuolía (ef olían er mjög
beisk á bragðið er gott að nota
aðra olíu á móti, til helminga)
2 msk. hvítvínsedik
½ sítróna – safinn úr henni
Salt og pipar eftir smekk
Allt fínsaxað og blandað saman í
skál. Kryddað með chimichurri,
salti og pipar. Bæta við edikinu og
olíunni og passið að olían sé það
mikil að hún fljóti yfir allt saman.
Geymið í lokuðu íláti í kæli í a.m.k.
8 klukkustundir. Gott að taka út úr
ísskáp 30 mínútum áður en borið
fram. Þar sem kryddjurtirnar þurfa
þennan tíma til að taka sig, er gott
að smakka og krydda til með sætu,
sýru, salti o.s.frv. Nauðsynlegt er
að gera chimichurri að minnsta
kosti deginum áður til að kryddið
og jurtirnar taki sig. Þessi sósa
geymist vel í lokuðu íláti í kæli.
Gratíneraðar kartöfluskífur

1,5 kg af miðlungsstórum kart-
öflum
1,5 tsk. Rótargrænmetiskrydd
Kryddhússins
Salt og pipar eftir smekk
100 g smjör, brætt
Rjómi eftir smekk
Gratínostur eða parmesan-ostur
Kartöflurnar skornar í þunnar
skífur. Hér er gott að nota mand-
ólín. Skolið skífurnar, þerrið og
setjið í skál. Bræðið smjörið og
hellið yfir. Kryddið þær með
Rótargrænmetiskryddi, salti og
pipar og nuddið vel á kartöflurnar.
Raðið kartöfluskífunum upp á
endann í eldfast mót og hellið
rjóma yfir þar til hann þekur 1/3
af hæðinni á kartöflunum. Setjið
álpappír yfir og eldið í 200°C
heitum ofni í u.þ.b. 40 mínútur.
Takið þá álpappírinn af og stráið
ostinum yfir og eldið í 20 mínútur.
Til að fá stökkari áferð er stillt
á grillið í ofninum og kartöfl-
urnar settar undir það í nokkrar
mínútur í lokin.
Jólalegt rótargrænmeti

350 g rósakál
5–6 skalottlaukar
1 rauðrófa (meðalstór)
Salt og pipar eftir smekk
Klettasalat eða önnur salat-
blanda
Fræin úr einu granatepli
Kryddlögur:
⅓ bolli ólífuolía
½ appelsína, safi og börkur
2 msk. hlynsíróp
½-1 msk. balsamedik
1 tsk. rósapipar
Salt eftir smekk
Öllu blandað saman.
Ristaðar pekanhnetur
100 g pekanhnetur
1 tsk. kanill
½ tsk. cayenne-pipar
½ dl hlynsíróp
Salt á hnífsoddi
Setjið pekanhneturnar í skál og
kryddið þær. Hellið sírópinu út
í og blandið vel saman. Dreifið
úr hnetunum í ofnskúffu og
setjið í 180°C heitan ofn í u.þ.b.
12 mínútur. Gott að hræra í 1-2
sinnum á ristunartímanum.
Leggið til hliðar á meðan restin er
undirbúin.
Hitið ofninn í 200°C. Skerið
rósakálið til helminga, endi-
langt. Setjið í sjóðandi vatn og
sjóðið í 3–5 mínútur. Skolið upp
úr köldu vatni og sigtið vatnið vel
frá. Afhýðið rauðrófuna og skerið
hana í hæfilegar skífur. Afhýðið
skalottlaukana og skerið endi-
langa. Setjið allt grænmetið í skál
og hellið eins og helmingnum af
kryddleginum yfir og blandið vel
saman við. Breiðið úr grænmetinu
á ofnskúffu. Látið rósakálið snúa
með sárið niður. Bakið í 40-50
mínútur eða þar til eldað í gegn og
stökkt að utan. Gott að snúa græn-
metinu við eins og einu sinni eða
tvisvar á eldunartímanum.
Setjið klettasalat eða annað
grænt salat á fat, setjið grænmetið
yfir. Hellið restinni af krydd-
leginum yfir. Saxið pekanhnet-
urnar gróft og stráið þeim ásamt
granatepla fræjunum yfir allt
saman. Má gera fyrir fram – borið
fram kalt.
Kryddaðar eplaskífur
3 dl eplasafi
½ dl vatn
1 dl hrásykur
1 tsk. Jólaglöggskryddblanda
Kryddhússins
½ epli, kjarnhreinsað og skorið í
þunnar skífur
Allt nema eplið sett í pott og soðið
saman í síróp. Það tekur 15–20
mínútur fyrir löginn að sjóða
niður í síróp. Sigtið kryddið frá
og setjið eplaskífurnar út í heitt
sírópið. Kælið krydduðu eplas-
kífurnar en gott er að setjið þær
ofan á ris à l´amande. n
Ólíkir menningarheimar mætast á jólunum
Ólöf Einarsdóttir og Omry Avraham. Hann kynntist jólum fyrst á Íslandi. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Nautalund, chimichurri, rótargrænmeti og kartöflugratín.
6 kynningarblað A L LT 2. desember 2022 FÖSTUDAGUR