Fréttablaðið - 03.12.2022, Blaðsíða 44

Ég fer í
mína
fyrstu ferð
til Kína
þarna rétt
eftir fyrsta
SARS-far-
aldurinn.
Lína Guðlaug
Atladóttir
Lína Guðlaug Atladóttir hefur gríðarlegan áhuga á Kína og vill hún draga upp það sem hún kallar rétta mynd af landinu. fréttablaðið/stefán
Lína Guðlaug Atladóttir fór
fyrst til Kína árið 2003 í þeim
tilgangi að sækja dóttur sína
sem hún hafði ættleitt. Í
þeirri ferð kolféll hún fyrir
landinu. Lína gaf nýlega út
bókina Rót, sem er nokkurs
konar leiðarvísir fyrir Íslend-
inga og inniheldur allt sem
við þurfum að vita um Kína.
Lína Guðlaug ólst upp sem
mikill lestrarhestur og las
hún meðal annars bækur
Pearl S. Buck um Kína af
gríðarlegum áhuga. Á þeim
tíma lét hún sig dreyma um fjarlæg
lönd en gat ekki ímyndað sér að
hún myndi nokkurn tíma heim-
sækja austrið. Ferðalög hennar á
unglingsárum voru ævintýraferðir
með lestum um Evrópu.
Árið 2003 var hún svo sest í breið-
þotu á leið í sína fyrstu ferð til Kína.
Hún hafði þá verið búin að ættleiða
kínverska stelpu og var á leiðinni
út til að sækja hana. Hún segist
muna mjög vel eftir því þegar hún
sat í f lugvélinni og fylgdist grannt
með á skjánum þegar vélin f laug
yfir Úralfjöllin í Rússlandi. Þá hafi
hún einmitt munað eftir gömlu
kortabókinni, vafinni í bláköf l-
ótt hlífðar plast eins og tíðkaðist
á hennar yngri árum, en strax í
barnaskóla myndaði Lína sterk
tengsl við landafræði.
Lína segir að ferðin hafi verið
mjög eftirminnileg og ástandið í
Kína nokkuð svipað því sem við
þekkjum í dag. „Ég fer í mína fyrstu
ferð til Kína þarna rétt eftir fyrsta
SARS-faraldurinn. Ég var búin
að bíða í tvo mánuði með að fá
að leggja af stað því það var sama
ástand þá og er í dag. Landið var
bara lokað.“
Einstakt tækifæri
Fjórum árum seinna, árið 2007, var
hún aftur á leiðinni til Kína og í
þetta skipti fékk hún að leiða litlu
fimm ára stelpuna sína um borð í
stóru breiðþotuna. Lína segir að sú
ferð hafi verið nokkurs konar upp-
spretta að bókinni hennar Rót, því
það var einmitt þá sem hún byrjaði
að afla sér allra þeirra heimilda sem
enduðu í bókinni. Ákvörðunin um
að skrifa bókina hafi hins vegar
komið mörgum árum seinna.
Í millitíðinni byrjaði Lína svo að
læra Austur-Asíufræði við Háskóla
Íslands. Hluti af því námi felur í sér
skiptinám í Kína og skrifaði hún
lokaritgerð sína um neytenda-
markaðinn í Kína. Eftir að hafa
lokið námi byrjaði Lína svo að
skrifa bókina.
Lína segist alltaf hafa viljað fara
í framhaldsnám erlendis en hafði
aldrei haft tíma til þess hér áður
fyrr. „Maður lætur ekkert setja sig
í einhvern bás bara af því maður
er kominn á einhvern aldur, hvort
sem það er yngra fólk eða eldra
fólk. Mér finnst mjög gott að vera
smá fyrirmynd og ég naut mín
afskaplega vel sem skiptinemi, þó
svo að allir krakkarnir þarna væru
helmingi yngri en ég,“ segir Lína og
hlær.
„Ég bara naut mín frá því ég lenti
og þar til ég fór aftur heim, þrátt
fyrir að þetta væri oft og tíðum
gríðarlega krefjandi. Námið var til
dæmis alveg sérstaklega krefjandi
en allt í tengslum við það að upp-
lifa nýtt samfélag var bara ótrúlega
spennandi,“ segir Lína.
Hún segist hafa fengið einstakt
tækifæri til að fylgjast með sam-
félagi takast á við miklar breyt-
ingar og að slíkt sé eitthvað sem
þekkist ekki í okkar nútímasögu.
Það brann mjög á henni að koma
öllu því sem hún sá, til skila á sem
bestan hátt. Það skipti hana miklu
máli að miðla þekkingu sinni
áfram.
Mikill áhugi á Kína
Lína segir einnig að hún hafi fundið
fyrir miklum áhuga frá öllum sem
hún talaði við, hvort sem það var
hér heima eða úti í Bretlandi. „Alls
staðar var áhugi á Kína, en það
vantaði þekkingu og mér fannst
ég hafa svo gríðarmikla þekkingu
sem ég vildi miðla.“ Hún bætir við
að hún hafi einnig viljað draga upp
það sem hún kallar rétta mynd af
Kína, en ekki þessa einslitu mynd
sem svo margir hafa af landinu.
Upprunalega hafði Lína ekki
mikinn áhuga á Kína og var það
ekki land sem snerti hana á neinn
sérstakan hátt. „Þegar ég var ungl-
ingur að alast upp þá hafði ég lítinn
áhuga á Kína maóismans og það
var bara lítið rætt um Kína. Það
eina sem ég man eftir varðandi
tengsl Íslands við Kína er að það
voru Kína-skór sem fengust í Hag-
kaup og svo var reyndar haldin list-
munasýning á Kjarvalsstöðum sem
ég man vel eftir,“ segir Lína.
Hún segir að Íslendingar og Kín-
verjar eigi margt sameiginlegt og
hefur hún sérstaklega tekið eftir
því eftir að hafa unnið með íslensk-
um hönnuðum. Ákveðin minni-
máttarkennd hafi verið ríkjandi
í báðum löndum og tíðkaðist það
áður fyrr að fela uppruna þjóðar-
innar. Það var ákveðin hugsun að
með því að notast meira við erlend
nöfn þá ættu vörumerki meiri
möguleika á alþjóðlegum markaði.
„Menn voru alltaf að fela íslenska
upprunann en núna er hann talinn
styrkleiki og það er kannski það
sem tekur við í Kína í framtíðinni.
Þó svo að nútímavæðingin sé að
eiga sér stað á ljóshraða í Kína þá
tekur alltaf tíma að byggja upp
sjálfstraust,“ segir Lína og bætir við
að skortur á sjálfstrausti eigi það til
að skapa ákveðinn þjóðarrembing.
Ástríðuverkefni
Að lokum segir Lína að bókin
hennar, Rót, sé lýsandi dæmi um
samband hennar við Kína. Hún
tekur það fram að bókin hafi fyrst
og fremst verið ástríðuverkefni
og hún segi umbúðalaust frá. Það
var skýr stefna hjá henni að lestur
bókarinnar væri ákveðin upplifun
fyrir lesandann.
„Ég lít á mig sem brúarsmið
á milli Íslands og Kína. Ég er að
byggja brýr á milli menningar-
heima og þessi brú var alveg svaka-
lega löng og var átta ár í byggingu,
sem er ekki mjög kínverskt. Þeir
hefðu örugglega byggt brú á átta
dögum,“ segir Lína og brosir.
„Mér finnst bara að það skipti
miklu máli að það sé til brú og svo
ræður þú hvort þú ferð yfir hana
eða ekki. En ef þú hefur einhverja
hæfileika eða þekkingu þá skiptir
líka miklu máli að hafa sjálfstraust-
ið til að koma því á framfæri,“ segir
Lína. n
Lítur á sig sem
brúarsmið
Alls staðar var áhugi á
Kína, en það vantaði
þekkingu og mér
fannst ég hafa svo
gríðarmikla þekkingu
sem ég vildi miðla.
Lína Guðlaug Atladóttir
Helgi Steinar
Gunnlaugsson
helgisteinar
@frettabladid.is
44 Helgin 3. desember 2022 LAUGARDAGURFréttabLaðið