Fréttablaðið - 03.12.2022, Blaðsíða 78

Mér finnst
bransinn
hér heima
miklu
meira
„faðmlag”
heldur en
bransinn
úti.
Jónas Alfreð Birkisson er
ungur og efnilegur leikari sem
leikur í nýrri sjónvarpsþátta-
röð á Netflix, 1899, sem hefur
notið gríðarlegra vinsælda á
heimsvísu undanfarnar vikur.
Ég útskrifaðist í júní 2019
úr Listaháskóla Íslands og
flutti út til Bretlands í kjöl-
farið, en unnusta mín var
þar í námi í kvikmynda-
framleiðslu. Hún útskrifaðist í
febrúar 2020 og við ætluðum að
taka ár úti og reyna við bransann.
Svo kemur Covid svo þetta var því
miður skammlíft. Þetta var ævin-
týri, en við enduðum á því að flytja
heim,“ segir Jónas Alfreð Birkisson,
sem lék nýverið í sjónvarpsseríunni
1899, sem er að gera allt vitlaust á
streymisveitunni Netflix.
Að sögn Jónasar líður honum
betur á Íslandi og því hafi f lutning-
urinn heim gert honum gott. Hér
ríki meiri samstaða meðal leikara
en ekki stöðug samkeppni.
„Mér finnst bransinn hér heima
miklu meira „faðmlag“ heldur en
bransinn úti. Þar eru allir að berjast
um olnbogapláss inn í þessa stóru
maskínu sem kvikmyndabransinn
er á Englandi. Hérna er þetta miklu
meira stuðningur og hjálp. Maður er
kannski að prufa fyrir sömu hlutverk
og vinir hérna heima, en það er ekk-
ert nema stuðningur og fólk hvetur
hvert annað áfram,“ segir Jónas.
Fyrsta hlutverkið sem Jónas
landaði hér á landi var í sjónvarps-
þáttaröðinni um Stellu Blómkvist
árið 2021, sem ætti að vera f lest-
um Íslendingum vel kunn. Jónas
segir að þótt hlutverkið hafi verið
í smærri kantinum hafi það verið
skref í áttina að einhverju stærra.
„Ég fæ þetta hlutverk í þáttunum
sem aðstoðarmaður innanríkisráð-
herra. Það er nafnið á karakternum.
Hann fékk ekki nafn og hét bara
þetta. En þrátt fyrir að hlutverkið
hafi kannski verið í mýflugumynd
má segja að það hafi verið fyrsta
skrefið í að gera þetta að einhverri
stærðargráðu,“ segir Jónas.
Harkaði í ár
Þá hafi tekið við ár þar sem hann
hafi verið að harka í bransanum, án
árangurs.
„Ég var í tæpt ár að reyna og reyna
og fékk engin hlutverk og enga
vinnu. Þetta var endalaust af pruf-
um og ég fékk endalaust af nei-um.
Ég var samt búinn að ásetja mér að
gera þetta af fullum krafti þannig að
ég var ekki að vinna við neitt annað.
Ég setti alla einbeitingu í þetta. Og
að lokum fékk ég þessa prufu fyrir
sjónvarpsþáttaröð sem heitir 1899,
fyrir karakter sem er norskur og
heitir Einar,“ segir Jónas.
Þáttaröðin 1899 er úr smiðju leik-
stjórans Baran bo Odar og handrits-
höfundarins Jantje Friese, þeirra
sömu og gerðu þættina Dark, sem
eru mörgum Netflix-aðdáendum
án efa vel kunnir.
Jónas segir tækifærið til að leika í
þáttunum langþráð, en hann hafði
verið að reyna fyrir sér sem leikari
um nokkurn tíma, bæði hér á landi
og í Bretlandi.
Sögusvið 1899 er um borð í skipi
sem er á leið frá Lundúnum til fyrir-
heitna landsins, Ameríku, um alda-
mótin 1900. Söguþráðurinn fylgir
fjölda fólks af hinum ýmsu þjóð-
ernum, sem allt á það sameiginlegt
að þrá betra líf í landi tækifæranna.
Tökur hófust í Berlín í Þýskalandi
í maí í fyrra og stóðu fram í byrjun
nóvember.
Talað á níu tungumálum
Jónas segir tímann ytra hafa verið
einstaklega skemmtilegan, þrátt
fyrir tíðar ferðir til Berlínar með til-
heyrandi Covid-prófum, sóttkvíum
og sóttkvíarhótelum.
„Þetta var æðislegur tími. En
það er eitt sem er mjög áhugavert
við þessa þætti, sem er að þeir eru
fjölþjóðlegir. Það er leikið á ótrú-
lega mörgum tungumálum, mjög
ólíkt því sem gerist oft í svo stórum
verkefnum þar sem allir tala ensku,
sama hvaðan þeir eru. Þarna er
bara haldið í sannindin, þannig að
ef þú ert frá Portúgal, þá talar þú
bara portúgölsku og þú skilur ekk-
ert endilega þýsku,“ segir Jónas og
heldur áfram:
„Ég er til dæmis að leika á norsku
og Danirnir leika á dönsku. Norð-
maðurinn og Daninn skilja hvor
annan en þeir skilja ekki Frakkann.“
Tungumálin sem eru töluð í þátt-
unum eru níu talsins, allt frá kín-
versku og portúgölsku til ensku og
dönsku. Jónasar segist hafa verið
mjög stressaður yfir því að vera með
íslenskuskotna norsku.
„Það voru tungumálafulltrúar á
tökustað sem töluðu tungumálin
sem við vorum að leika á, til þess
að þýða fyrir leikstjórann. Hann
er þýskur og talar náttúrulega ekki
öll þessi tungumál. Og ef hann var
ánægður með leikinn gat hann
spurt þennan fulltrúa hvort textinn
og flutningurinn hefði verið í lagi.
Ég var aðallega stressaður yfir að ég
myndi vera með geggjaðan íslensk-
an hreim á norskunni minni, en allt
ferlið fékk ég engar athugasemdir,“
segir Jónas.
Eftir að þættirnir komu út hafi
hann svo heyrt frá Norðmanni, sem
hefur umsjón með vali á leikurum,
að hann hafi verið mjög sannfær-
andi sem Norðmaður.
„Ég er alinn upp í Noregi og fædd-
ist þar, þannig að ég náði því ágæt-
lega að leika á norsku. Báðir for-
eldrar mínir voru úti í námi þegar ég
fæddist og við bjuggum þar þangað
til ég var þrettán ára, með stuttum
stoppum hér og þar. Ég byrjaði
minn leiklistarferil í raun og veru
þar, en ég var í barna- og unglinga-
leikhóp frá átta ára aldri og þangað
til ég f lutti heim,“ segir Jónas og
bætir við:
„Þannig að uppvaxtarárin hjálp-
uðu til að halda í norskuna, þrátt
fyrir að orðaforðinn hjá mér sé
kannski svolítið táningslegur.“
Þakklátur fyrir tækifærið
Jónas segist gríðarlega stoltur og
þakklátur fyrir að hafa fengið að
taka þátt í þessu verkefni. Hann sé í
Nánast allur
heimurinn
að horfa
Jónas segist gríðarlega þakklátur fyrir þau tækifæri sem hann hafi fengið í leiklistinni undanfarið ár. Slík tækifæri séu alls ekki gefin.
FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Baran bo Odar,
leikstjóri sjón-
varpsþáttanna
1899, ásamt
handritshöf-
undinum Jantje
Friese, við frum-
sýningu þátt-
anna í Berlín í
síðasta mánuði.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GETTY
Erla María
Davíðsdóttir
erlamaria@
frettabladid.is
skýjunum með viðtökurnar eftir að
þáttaröðin kom út á Netflix.
„Ég er samt ekki beint sjóaður í
þessu, að vita hvað eru góðar við-
tökur á Netf lix og hvað ekki, en
þetta var vinsælasta sjónvarpsefnið
þar í síðustu viku og var númer eitt í
einhverja sex daga þegar ég tékkaði
síðast, af þeim níutíu löndum sem
Netflix tekur sinn gagnagrunn út
frá. Sem er náttúrulega bara ótrú-
legt,“ segir Jónas og bætir við:
„Það var nánast allur heimurinn
að horfa á 1899 í síðustu viku – og
það er náttúrulega bara sturlað.
Fyrstu fjóra dagana var áttatíu
milljónum klukkustunda streymt
af 1899 um allan heim. Það er bara
magnað og ég er svo þakklátur fyrir
að hafa fengið að taka þátt í þessu,“
segir Jónas.
Spennandi verkefni fram undan
Jónas er með mörg járn í eldinum
þessa dagana, en hann hefur verið
iðinn við kolann í leiklistinni
síðustu mánuði. Hann segir mörg
spennandi verkefni fram undan, en
þó megi hann ekki tala um nokkur
þeirra að svo stöddu.
„Ég get alveg talað um það sem ég
er búinn að leika í, en ekki það sem
er að koma. Ég vil ekki „jinx-a“ það
sem er ókomið. En ég var í tökum
í Ungverjalandi á þætti sem heitir
FBI International, en hann kemur
út í desember. Síðan er bíómynd
sem er að koma á Netflix, Heart of
Stone, sem Gal Gadot leikur í og var
í tökum hérna heima líka, en ég var
í smá hlutverki í þeirri mynd,“ segir
Jónas og heldur áfram:
„Ég fór út til Bretlands til að leika í
myndinni og á móti stórstjörnu eins
og Gal Gadot, sem var dálítið fyndin
upplifun. Að hitta einhvern sem
maður hefur séð hundrað sinnum
á skjánum – og svo er hún þarna, og
ég líka,“ segir Jónas.
Þá var Jónas að leika í sinni fyrstu
íslensku bíómynd sem ber heitið
Natatorium og kemur út á næsta
ári. Myndinni er leikstýrt af Helenu
Stefánsdóttur, en hún skrifar einnig
handritið.
Jónas segir bjarta tíma fram
undan, en fyrst og fremst finni
hann fyrir þakklæti fyrir þau tæki-
færi sem hann hafi fengið síðastliðið
ár. Slík tækifæri séu alls ekki gefin.
„Þetta er ein af áhættunum þegar
maður ákveður að verða leikari, því
það eru aðrir sem ráða því hvort ég
er ráðinn í verkefni eða ekki. En
þetta er ótrúlega skemmtilegt og ég
er búinn að eiga sjúklega viðburða-
ríkt ár og er mjög spenntur fyrir því
sem koma skal,“ segir Jónas. n
Þetta er ein af áhætt-
unum þegar maður
ákveður að verða
leikari, því það eru
aðrir sem ráða því
hvort ég er ráðinn í
verkefni eða ekki.
46 Helgin 3. desember 2022 LAUGARDAGURFréttablaðið