Rökkur - 01.06.1931, Qupperneq 13

R 0 K K U R
107
villa. Tóku 40.000 menn þátt í því,
enda var þaS allsherjarverkfall, en
samúSarverkföll voru síðan háS í
Malaga, Cordoba og Granada.
Verkamenn í byggingariSngrein-
nm gerSu stutt verkfall í septem-
ber. l'óku 50.000 verkamenn þátt
i þvi. Mörg smærri verkföll voru
háS og bar allmjög á því, aS þátt-
takendur væri lýSveldissinnar. Óx
lýSveldishreyfingunni mjög fylgi,
en tvent skorti á til þess, aS lýS-
veldissinnum yrSi nokkuS veru-
lega ágengt. Þeir gátu ekki kom-
iS sér sarnan um mikilvæg atriSi,
snertandi baráttustarfsemina, og
þá skorti áhrifamikinn leiStoga.
LýSveldisflokkarnir eru margir.
LeiStogar fjögurra stærstu lýSveld-
isflokkanna komu saman á fund
1 San Sebastian í ágústmánuSi, til
þess aS koma á bandalagi meSal
allra lýSveldisfélaga í landinu.
Þ. 28. sept. var afar fjölmenn
’nótmælasamkoma haldin á garnla
nautaatsvellinum i Madrid. Voru
l'ar 20.000 rnenn saman komnir.
LrafSist hver lýSveldissinnaleiS-
toginn á fætur öSrum, aS konung-
Ur,1'n segSi af sér. LýSveldissinn-
ar konru sarnan í Santiago þ. 26.
°kb, en þar átti rithöfundur-
lnn heimskunni og lýSveldissinn-
,lln Blasco Ibanez heima. Þar
Vorn saman komnir 25.000 lýS-
1 eldissinnar og fékk Berenguer-
stJornin mörg óþvegin ummæli á
þeim fundi. En menn létu sitja viS
orSin ein. Allir töluSu um stjórn-
arbyltingu og lýSveldisstofnun, en
samtök og leiStoga vantaSi. Þeg-
ar mest var umtaliS um þetta, tók
Berenguer sig til og skipaSi aS
láta handtaka. helstu verkalýSs-
leiStoga í Sevilla og Barcelona, og
ílugkappinn frægi Ramon Franco,
sem er eldheitur lýSveldis.sinni,
var hneptur í fangelsi. Eftirliti meS
útgáfu fréttablaÖa var aftur kom-
i'S á.
Loks kom aS því, aS stjórnar-
andstæSingar léti til skarar skríSa.,
Tilraun til stjórnarbyltingar var
hafin, en hún mistókst. Berenguer
hélt velli, því samheldnina skorti
sem fyrr meSal stjórnarandstæS-
inga. Sumir leiStogar uppreistar-
manna komust úr landi á flótta,
m. a. Franco, sem sloppiS hafSi
úr fangelsi um þessar mundir.
Flaug hann til Portúgals og var
kyrsettur þar. Nokkru eftir aS
þessi byltingartilraun var gerS,
var tilkynt, aS þingkosningar eigi
fram aS fara í marsmánuSi n. k.
Af þessu ókyrSarástandi, hinu
lága gengi pesetans, og lamaSri
kaupgetu spánverskrar alþýSu,
hefir m. a. leitt ýmsa viSskiftaörS-
ugleika, sem einnig hafa bitnaS á
viSskiftaþjóSum Spánverja, t. d.
íslendingum, sem árlega selja
mikinn hluta fiskframleiSslu sinn-
ar ti! Spánar.
Ýmsir merkir Spánverjar hnigu
í valinn 1930, Primo de Rivera,