Rökkur - 01.06.1931, Qupperneq 33

R O K K U R
127
Bókasöfn í sveitum.
Eflir Sigurgeir Friðriksson,
bókavörð.
—o—
Utgefandi Rökkurs liefir ósk-
að eftir stuttri grein frá mér
uiu bókasöfn í sveitum í Ame-
ríku. Eg vildi verða við.þeirri
ósk, en hugurinn er ekki allur
í Ameriku, og reyndar meira á
íslandi. Eg er liræddur um að
eg kunni að leiðast út í að gera
athugasemdir, sem litið koma
Ameríku við. Þess vegna hefi
eg stytt fvrirsögnina og kalla
greinarkorn þetta „Bókasöfn í
sveitum“.
Það er þá fyrst, að í Ameríku
er víðast fremur lítið um bóka-
söfn í sveitum. í Canada þekki
eg lítið til, en Bandaríkin eru
altaf talin slanda framar í
bókasafnamálum og þar hefir
þó til skamms tíma verið kveð-
Íð svo að orði, að 40 miljónir
manna, og þá aðallega sveita-
fólkið, væri án bókasafna. Það
uiá nálega svo að orði kveða,
að alþýðubókasöfn meðnútíðar-
skipuiagi séu nú fyrst að byrja
að ryðja sér til rúms í sveitum
1 Ameríku. Þar sem þau eru
komin, gætu þau vcrið atbygl-
ís- 0g eftirbreytnisverð engu
síður fyrir því. Revndar munu
v°ra til lestrarfélög á stöku
stað i sveitum í Ameríku. Þann-
ig' eru t. d. sumstaðar i íslend-
ingabygðum lestrarfélög um ís-
lenskar bækur, en heimurinn
veit lítið um lestrarfélögin og
yfirleitt munu þau hafa lítil
tök á að fylgjast með tímanum.
1 Californíu byrjaði þó sveita-
bókasafna- eða sýslubókasafna-
iireyfingin fvrir nokkuð mörg-
um árum, og þar er hún komin
mikið lengra en í nokkuru öðru
riki í Bandaríkjunum. Þar er og
skipulag bókasafna betra en
annarsstaðar. Öll Amerika lítur
nú upp til Californíu i bóka-
safnamálum, og víða er revnt
að taka iiana til fyirmyndar, og
þangað eru sendir fulltrúar frá
flestum löndum jarðarinnar til
að athuga bið iieimsfræga
„sýslubókasafna-kerfi“ (Coun-
ty-library-system) Californíu.
Þetta er fyrst og fremst því að
þakka að Californía átti mann,
James L. Gillis að nafni sem
var óþrevtandi að hvetja til
stofnunar bókasafna og koma
þeim i kerfi og koma ríkinu til
að setja lög um bókasöfn. Hann
er nú dáinn fyrir nokkurum ár-
um, en eftirkomendurnir, og
dóttir hans ekki síst, halda
verkinu áfram. — Californía er
4 x/-2 sinnum stærri en ísland.
Meiri liluti Californíu eins og
íslands, er óbygt land og talið
óbyggilegt, og það, sem talið er
bygt, er víða mjög strjálbygt