Rökkur - 01.06.1931, Side 27

R 0 Ií K U R
121
ur líka vegna þess, að það væri
stórskaði, livernig sem á það er
litið, ekki sist frá þjóðræktar-
legu sjónarmiði, ef fjarlægu
sveitirnar tæmdist á kostnað
liinna. Hinar betur settu sveit-
ir eiga fyrirfram visa glæsilega
framtið livort eð er, með hæg-
fara, eðlilegri þróun. Og' liver
mundi kostnaðurinn verða, ef
farið væri út á þessa braut?
Eignir manna í fjarliggjandi
sveitum, sem legðist í eyði,
eignir, sem menn hafa öld fram
af öld haldið trygð við og lifað
á, verða gerðar arðlausar um
lengri eða skemri tíma. Bónd-
inn, sem flytti í þéttbýlið, fengi
ekkert í aðra hönd fyrir eign
sína, nema það sem hann getur
flutt með sér. Þá þyrfti að
koma því til leiðar í þéttbýlis-
sveitunum, svo vinsælt sem það
yrði, að skifta jörðunum handa
byggjendunum úr fjarlægari
sveitunum. Auðvitað mun jörð-
unum verða skift smám saman,
er ræktunin eykst. Er eðlilegast
og heppilegast, að það fari
fram hægt og liægt, þannig, að
hörn hænda reisi nýhýli í
l'eimalandi foreldra sinna. En
ef skifta yrði jörðunum handa
hundruðum nýbyggjenda á til-
tölulega skömmum tíma, þá
kostar það mikið fé. Því auðvit-
uð verða sjálfseignarbændur í
þéttbýlissveitunum fyrirhug-
uðu, að fá eitthvað fyrir jarðar-
hlutana, sem þeir verða að láta
af hendi. Og á öllum þessum
jarðapörtum þyrfti að reisa
hús, ibúðar og peningshús, fyr-
ir nýbyggjendurna og húpen-
ing þeirra. Með lánsfé úr hvgg-
ingar og landnámssjóði verða
sveitabæirnir hygðir upp smám-
saman á þessari öld. —
En ef um mikla flutninga yrði
að ræða í vissa landshluta úr
öðrum, þarf stórfé til bygginga
og annars, miklu meira en nú
er varið árlega til sljks, og á-
hættan mikil, ef þetta er gert í
stórum stíl, ekki sist þar sem
menn eru þéttbýlishúskapnum
óvanir hér, og því hetra að öll
þróun í þá átt fari liægt fram,
án þess að vera knúin fram af
liinu opinbera. Hve miklu
þyngri yrði eigi haggi hins op-
inbera við að fara inn á þessa
braut, heldur en einmitt nú?
Nei, það væri sannarlega liættu-
lcg stefna, að fara inn á þessa
braut nú, því fé, sem liægt er
að verja til eflingar landbúnað-
inum, er áreiðanlega hest var-
ið á þann hátt, sem nú er, að
menn fái stvrk og verðlaun fyr-
ir unnin nytjaverk, án tillits til
þess í hvaða sveitum þau eru
unnin. Eg get ekki betur séð
en að hér sé um varhugaverða
stefnu að ræða, óframkvæman-
lega í stórum stíl nú. Þéttbýlis-