Rökkur - 01.06.1931, Síða 29

R Ö K Ií U R
123
tali við H. að eg ætlaði að stuðla
að því að umræðura yrði hald-
ið uppi um þær skoðanir sem
hann hefir komið fram með —
en auðvitað málsins vegna. Mér
dettur ekki í hug, hvorki í
þessu máli né öðrum, að „verja
gagnstætt sjónarmið“, nema
sannfæring bjóði mér það.
Annars ætla eg ekki að gera
þessa seinirtu grein H. sérstak-
lega að umtalsefni að sinni, en
mér þykir þó vænt um þá játn-
ingu höf. að hann ,,sé ekkert að
berjast f' rir því.í s.jálfu sér að
tæma sveitirnar alveg“. Og eg
er að vona, að við eigum báðir
það langt líf fyrir höndum, að
H. sannfærist einnig um það, að
jafnvel á einyrkjahokurskot-
unum gömlu eru skilyrði til
framfara,þótt í afskektumsveit-
um sé. Eg veit, að svartsýnis-
rnennirnir á framtíð islenska
landbúnaðarins myndu kann-
ske segja það einstölc dæmi,
sem ekkert sönnuðu um fram-
tíðina, ef eg færi að tína til
dæmi þessari skoðun til stuðn-
ings, þótt eg og aðrir sem bjart-
sýnni erum, byggjurn mikið á
slíku. Það er nefnilega auðvelt
að nefua mörg dæmi um það,
að einmitt nú er á mörgum
stöðum á landinu verið að
leggja grundvöll að því, að kot-
býli verði stórbýli. Eg hefi lítils
háttar reyiit að lýsa kotbýlis-
einyrkja í smásögu, sem birt
var í jólablaði Vísis í vetur. Þar
er lýst manni, sem stritaði alla
æfina, en uppskar aldrei meira
t n svo, að hann lifði við bág
kjör. alla æfina, liver dag-
ur var framhald sama strits-
ins, jafnvel þegar liann stóð eft-
ir einn uppi. Samt ól þessi mað-
ur vonir, sem núlifandi kynslóð
er að sjá rætast. Því sagan er
lengri en smásagan, sem kom
í Vísi, og framhaldið kemur
kannslce seinna i skárri bún-
ingi. — Á kotjörðinni sem
um ræðir í sögunni, er 'nú
búið að reisa myndarleg hús
fyrir lánsfé úr byggingar- og
landnámssjóði og nýi bóndinn,
sem þarna stritar nú, er rækt-
unarmaður í nútímamerkingu
þess orðs: Kotbýlið þetta, sem
er í sveit, sem eg ólst upp í að
nokkru leyti, verður kannske
fvrir það, að nýi bóndinn sér á-
vexti strits síns, á fáum árum
jafngott býli og bestu býlin i
sveitinni, þegar eg var drengur.
Nú veit eg að svartsýnis-
mennirnir munu seg.ja, að
bóndinn þessi muni þess ekki
megnugur að vinna þetta verk,
féð sem honum var lánað, sé
tapað fé, lánsstofnunin fái
kannske ekki nema vextina —
og kannske ekki einu sinni þá.
Og það er í rauninni það, sem
mest skilur á milli min og H.,