Úrval - 01.10.1952, Side 39

TENGDAFORELDRAR
37
hjá öðrum. Vopnin sem notuð
eru í þessum örlögþrungnu á-
tökum eru orð sem stinga eins
og nálar, látbragð sem segir
meira en orð.
Ég trúi á mikla, fórnfúsa ást
sem hina æðstu og göfugustu
tilfinningu í brjósti mannsins.
En jafnvel fórnfýsin tjáir þörf
okkar á að vera einhvers metin
af öðrum. Við getum neitað okk-
ur um margt, en við eigum
erfitt með að neita okkur um
að sýna þá óeigingjörnu tegund
ástar sem ekki krefst annars
að launum fyrir hjálp, ráðlegg-
ingar og fórnfýsi en einhvers
þakklætis. Við getum með öðr-
um orðum ekki gengið svo langt
í fórnfýsi okkar að við sættum
okkur við að vera einskisvirði
þeim sem við finnum okkur
bundin ættar- eða vináttubönd-
um, jafnvel þótt við sæjum að
við gerðum máli þeirra mest
gagn með því móti. Svona erum
við sjálfsagt öll gerð, og það
verðum við að hafa hugfast
þegar við gerum kröfur til
þeirra sem eru okkur vanda-
bundnir. Sá sem finnur að eng-
inn, jafnvel ekki nánasti vanda-
maður, kærir sig um hann, vill
ekki einu sinni þiggja hjálp sem
hann telur sig geta veitt, lendir
í sálarnauð. Hann getur ekki
sætt sig við slíkt. Hann reynir
með öllu móti að finna skýring-
ar, sem ekki er að finna hjá
honum sjálfum. Honum finnst
sér hafa verið sýnt mikið rang-
læti og sú tilfinning blindar
hann í baráttunni fyrir rétti
sínum, og sú barátta er stund-
um ófögur. Hinir ómerkilegustu
smámunir eru túlkaðir sem ill-
girni og jafnvel saklausum orð-
um tekur hann sem eitruðum
skeytum er beint sé að honum.
Afleiðingin verður sú að mála-
miðlun — eina skynsamlega
lausnin í deilumáli tveggja eða
fleiri aðila — verður ófram-
kvæmanleg. Þó að tengdamóð-
irin og ungu hjónin fullyrði
hvert í sínu lagi að þau hafi
„gert allt sem þau gátu til að
forðast árekstra“, eru deilumál-
in áður en varir komin á það
stig að engin lausn er sjáanleg.
Við skulum líta á eitt atriði
úr harmsögu af þessu tagi:
Milli tengdamóður og tengda-
dóttur hefur skapast þannig á-
stand að þær eru á verði hvor
gagnvart annarri. Dag nokkurn
þegar tengdadóttirin er að
heiman kemur tengdamóðirin
með nokkur glös með niðursoðn-
um ávöxtum í handa fjölskyld-
unni. Hún lætur þau í matbúrið.
Hjá syninum, sem fyrir hvern
mun vill reyna að halda frið
milli móður sinnar og eigin-
konu, vaknar uggur. Verður
konan þakklát fyrir gjöfina eða
tekur hún hana sem óþægilega
vísbendingu um að hún hafi
sjálf ekki soðið niður neina
ávexti, að hún annist ekki
heimili sitt eins vel og hún
ætti að gera? Innst með sjálf-
um sér finnur sonurinn að
vottur af illgirni leynist að