Íslenska leiðin - 01.11.2003, Blaðsíða 54

Endalaust ójafnrétti
Margrét K. Sverrisdóttir
Krarrikvaartíarstjóri Frjálslynda Flokksins
og varaþingmaður
Konur eru helmingur þjóðarinnar og þær búa við
eftirfarandi misrétti:
1. Kynbundið launamisrétti er staðreynd og sá
launamunur hefur ekki verið skýrður með öðru en
kynferði.
2. Þáttur kvenna í fjölmiðlum er fáránlega rýr og
endurspeglar ekki samfélagið (20% konur en 80%
karlar!)
3. Þáttur kvenna í stjórnmálum er óeðlilega rýr og
endurspeglar ekki samfélagið.
4. Rannsóknir sýna að þrátt fyrir aukna þátttöku
kvenna á vinnumarkaði, minnkar álagið á
heimilunum ekki, sem þýðir tvöfalt vinnuálag á
konur.
5. Konur eru ekki forstjórar stórfyrirtækja
6. Konur eru ekki bankastjórar eða í stjórnum
fjármálafyrirtækja (en barnungir piltar eru það...)
og svo mætti lengi telja.
Dýrmætir feður
Nýjustu fréttir af launum feðra í fæðingarorlofi
segja allt sem segja þarf um launamun kynjanna.
Feður fá hvorki meira né minna en 72% hærri laun
f fæðingarorlofi á mánuði að meðaltali en mæður,
sem þýðir að fyrir þriggja mánaða orlof fá þeir
nærri jafnháa upphæð og konur fyrir sex mánaða
orlof. Alls fengu þrjátíu og átta karlar yfir 600
þúsund krónur á mánuði frá Tryggingastofnun en
aðeins 2 konur náðu að slást í þennan hóp.
Greiðslur í fæðingarorlofi miðast við laun
viðkomandi síðustu 12 mánuði og fær fólk 80% af
launum greiddar úr fæðingarorlofssjóði. Konur
fengu að meðaltali 134 þúsund krónur greiddar í
samfelldu orlofi úr fæðingarorlofssjóði fyrstu 10
mánuði þessa árs en karlar 231 þúsund krónur. Því
miður virðjst feðraorlofið sanna launamisrétti
kynjanna. Ég vil þó ekki lasta fæðingarorlofslögin
sjálf, því þau eru tvímælalaust eitt stærsta skref í
jafnréttisbaráttu sem stigið hefur verið á liðnum
árum hér á landi.
Sést-varla kynið í fjölmiðlum
Ástandið lagast ekkert í fjölmiðlum. Karlmenn eru
í hreinum meirihluta í viðtalsþáttum, bæði sem
stjórnendur og viðmælendur, og ef kona er með,
fær maður oft á tilfinninguna að hún hafi verið
fengin bara til að hafa einhverja konu (af því
annars væru eintómir karlar), en ekki af því hún sé
nein þungamiðja eins og karlarnir eru oftast. Við
þessar aðstæður hafa konurnar heldur ekki
stuðning af kynsystrum sínum eins og karlarnir
hafa oftast.
Mannaráðningar í sviptingum á
fjölmiðlamarkaði þessa dagana lofa ekki góðu um
framhaldið. Fjórir yfirmenn voru ráðnir til DV, tveir
ritstjórar og tveir fréttastjórar, ábyggilega allt
hæfir karlar, en engin kona virtist þykja nógu
álitleg, jafnvel þótt hæfum konum hafi nýlega
verið sagt upp störfum á öðrum fjölmiðlum. Þegar
allir þessir karlar fara síðan að svipast um eftir
fólki til ýmissa verkefna, þá eru meiri líkur á því að
þeim verði hugsað til félaga af eigin kyni.
Einhvern veginn er það svo að körlum líst alltaf svo
vel á að fá aðra karla í krefjandi verkefni.
Aðeins tveimur þrautreyndum og hæfum
fréttakonum hefur hingað til tekist að komast sem
spyrlar í nýjum yfirheyrsluþætti í sjónvarpinu, þar
sem þrír fréttahaukar (oftast karlar) spyrja einn
(oftast karlmann) spjörunum úr. Ekki er vanþörf á
að velta fyrir sér kynjakvóta varðandi fjölmiðla, þó
ekki væri nema í viðtalsþáttum og
skemmtiþáttum. í þættinum ,,Gettu betur" hafa
sárafáar stelpur keppt, og konur hafa helst sést í
hlutverki stigavarðar. Eiga stelpur í þessu landi að
alast upp við það að eingöngu piltar keppi? Á það
að vera fyrirmyndin áratugum saman?
Dagskrá fjölmiðla er líka orðin kynjamiðuð,
þannig að nú er t.d. auglýst að á miðvikudögum sé
„Stelpuztöð" á Stöð 2. Og hvað skyldi það þýða?
Jú, það eru þættir sem konur eiga væntanlega að
hafa sérstaklega gaman af. Þá er á dagskrá
matreiðsluþáttur (karlmaður eldar),
skyggnilýsingaþáttur (karlmaður lýsir) og svo er
náttúrulega þátturinn „Ástir í boltanum"
(Footballer's Wifes) um eiginkonur
fótboltamanna! Ég frábið mér þess að vera ætlað
að hafa áhuga á þessu efni af því ég er kona.
Bakslag í auglýsingum
Ekki er ástandið skárra hvað varðar auglýsingar og
svo virðist sem komið hafi bakslag í auglýsingar
hvað varðar jafnrétti kynjanna. Nýjustu
auglýsingar eru fullar af kvenfyrirlitningu og má
þar nefna auglýsingarnar með draumum Jónsa um
súkkulaði. Þessar auglýsingar lítilsvirða konur og
stríða beinlínis gegn jafnri stöðu og jafnrétti
kynjanna. í fjölmörgum auglýsingum eru
kornungar stúlkur sýndar fáklæddar og mellulegar.
Nýlega auglýsti vefurinn „femin.is"
einhverja sýningu á sínum vegum sem sögð var
eiga að vera um ,,Allt sem konur hafa áhuga á:
heilsu, kynlíf, börn og útlit"! Við konur erum svei
mér einfaldar.
Hvað varðar auglýsingar er rétt að láta þess
getið að Femínistafélag íslands virðist ætla sér að
hafa vakandi auga með þróun auglýsinga á netinu
og vinna að því að gera auglýsendur meðvitaðri
um hvers konar efni er að finna á þeim vefsíðum
sem auglýst er á og að þeir geti treyst því að
auglýsingar þeirra birtist ekki á vefmiðlum sem
innihalda efni sem er niðurlægjandi fyrir karla eða
bls.54