Íslenska leiðin - 01.11.2003, Blaðsíða 58

Um kjaramál og jafnrétti kynja
Viðtal við Arna Magnússon, félagsmálaráðherra, 11. nóv.
Hvaða leiðir telurðu að stjórnvöld geti farið
með því að ýta undir frekari nýsköpun í
atvinnurekstri og útflutning á íslensku
hugviti t.d. eins og í tónlist og
kvikmyndagerð ?
Það vill nú þannig til að ég stýrði tveimur
starfshópum á vegum iðnaðarráðuneytisins, á
bilinu 1996-1999, sem fjölluðu um útflutning
tónlistar og kvikmynda. Ut úr því varð til, hvað
kvikmyndir varðar, sú löggjöf sem felur í sér
endurgreiðslu fyrir kostnað við kvikmyndagerð á
íslandi. Það eru aðgerðir sem ég tel að hafi sýnt
sig að hafi verið rétt að fara í og hafa dregið til sín
nokkuð stór verkefni í kvikmyndaiðnaði á íslenskan
mælikvarða. Við gerðum einnig tillögur um að
það yrði settur á fót sérstakur sjóður sem styddi
við útflutning íslenskrar tónlistar. Það mál hefur
því miður ekki náð fram að ganga. Ég tel að
íslenskur tónlistariðnaður eigi mjög mikla
möguleika á því ná árangri erlendis. Við höfum
reyndar séð það á þessum tónlistarmönnum sem
hafa haslað sér völl að þeim tekst það mjög vel,
eins og Björk, Emilíana, Sigurrós og fleiri. Ég held
að þarna sé óplægður akur og það er synd að við
skulum ekki plægja hann. Ég held að við höfum
mikla möguleika.
Nú hefurðu verið gagnrýndur af fulltrúum
verkalýðshreyfinganna vegna ummæla þinna
á Alþingi um að "engar haldbærar sannanir"
(tilvitnun: Árni sagði á Alþingi að vissuiega
hefðu komið upp hnökrar varðandi aðbúnað
og launakjör en hins vegar sjá hvorki
Vinnueftirlitið né Vinnumáiastofnun ástæðu
til þess að grípa til harðari aðgerða en þegar
hefur verið gripið til á virkjanasvæðinu. úr
fréttum RÚV) fyrir því að Impreglio bryti
íslensk lög gagnvart starfsmönnum sínum
bæði hvað varðar aðbúnað og laun og annað
sem málið hefur snúist um.
Hvenær telurðu að stjórnvöld eigi að
grípa inní mál sem þessi þegar grunur leikur
á að verið sé að brjóta lög líkt og
verkalýðshreyfingarnar hafa viljað meina að
sé þarna á ferðinni?
Það er að sjálfsögðu okkar hlutverk að fylgja því
eftir að íslensk lög og íslenskir kjarasamningar séu
virtir. Það er það sem við höfum verið að gera.
Bæði Vinnumálastofnun og Vinnueftirlit ríkisins
hafa gengið mjög hart fram í því. Meðal annars
hefur Vinnumálastofnun kallað eftir launaseðlum,
með því að telja hreinlega upp úr launaumslögum
hjá mönnum o.fl., sem ég myndi telja að undir
öllum öðrum kringumstæðum hefðu talist nokkuð
harðar aðgerðir af hálfu stjórnvalda. Sama má
segja um Vinnueftirlitið. Það hefur gengið hart
eftir þvf að Impreglio og önnur fyrirtæki á
Kárahnjúkasvæðinu, það eru fleiri fyrirtæki þar að
störfum, að þau uppfylli þær reglur og þau skilyrði
sem við setjum. Hins vegar hafa fyrirtæki á
hverjum tíma fengið ákveðna fresti til þess að
bæta úr, rétt eins og önnur fyrirtæki fá.
Framkvæmd þessi er nú einfaldlega þannig að
menn fá ábendingar, menn fá athugasemdir og
menn fá fresti til þess að uppfylla reglurnar.
Þannig hefur þetta verið. Það eru þessir hnökrar
sem ég hef talað um. Margt af því hefur verið fært
til betri vegar, langflest, enda sjáum við það að
þessi umræða þróast. Um tíma snérist hún fyrst
og fremst um aðbúnað. Svo minnkaði umræðan
um það vegna þess að aðbúnaðurinn batnaði.
Umræðan fór að snúast meira um kaup og kjör.
Nú hefur dregið úr því aftur, m.a. með þessu
samkomulagi sem verkalýðshreyfingin náði við
Impreglio. Menn mega heldur ekki gleyma því að
við höfum tileinkað okkur ákveðnar reglur á
vinnumarkaði. Þær fela það í sér að
verkalýðshreyfingin veitir vinnuveitendum það
aðhald varðandi kaup og kjör sem í mörgum
löndum í kringum okkur er hlutverk opinberra
eftirlitsstofnanna. Það hefur verið vilji aðila
vinnumarkaðarins að hafa þetta svona hér. Þess
vegna tel ég að íhlutun stjórnvalda, þegar ekki er
um klár brot á lögum og kjarasamningum að ræða,
geti verið alvarleg.
Hversu sterk þarf sönnunin að vera þegar um
mál eins og þetta er að ræða til þess að
stjórnvöld grípi inn í, með meiri þunga en
gert hefur verið?
Við getum sett þetta upp með álíkum hætti og
þegar menn horfa hingað til ráðuneytisins. Ætti
dómsmálaráðuneytið eða dómsmálaráðherra að
hlutast til um almenna löggæslu í landinu eða fara
í það að rannsaka umferðarlagabrot, svo tekin séu
ýkt dæmi? Við erum með stofnanir sem hafa það
hlutverk að fylgja eftir íslenskum lögum og
reglum. Á meðan þær sjá ekki að það sé verið að
brjóta samninga eða lög og á meðan okkur er ekki
færðar sannanir um það, þá er ósköp lítið hægt að
gera í málinu. Við göngum eftir því með öllum
þeim ráðum og öllum þeim tækjum sem okkur eru
tiltæk. Menn hafa hrópað að þarna sé bæði verið
að brjóta samninga og lög, en hvar eru
sannanirnar?
Verkalýðshreyfingin hefur haldið því
staðfastlega fram að þarna sé verið að brjóta
lög og þið hafið talað um að ekki séu nægar
bls.58