Úrval - 01.03.1965, Blaðsíða 20

18
félagsstöðu. Þeir hlustuðu á hana
með athygli, en viðhorf þeirra var
venjulegt viðhorf opinberra emb-
ættismanna. Jú, fyrirætlun hennar
var ágæt, og hún átti sannarlega
þakkir skilið fyrir hana. Fyrirætl-
unin bar vott um göfugt hjarta og
skýra hugsun, en því miður....
Frú Fry þekkti ekki Newgatefang-
elsið eins vel og þeir. Þessar konur
voru óbetranlegar. Það var ekk-
ert hægt fyrir þær að gera. Það
var ekki unnt að frelsa þær. Þar
að auki tóku þeir það fram, er hún
heimsótti þá öðru sinni, að þvi
miður gætu þeir ekki séð af neinu
herbergi i Newgate fyrir skólastofu.
Hún togaði þá yfirlýsingu út úr
þeim, að húsnæðisskorturinn væri
i rauninni það eina, sem stæði í
vegi fyrir framkvæmd fyrirætlunar-
innar. Síðan liélt hún á fund kvenn-
anna, bandamanna sinna. Og hún
var varla búin að skýra frá vanda-
málinu, fyrr en það hafði verið
leyst. Konurnar gátu bent á eitt,
lítið herbergi, sem ekki væri í notk-
un. Þá gáfu lögreglustjórarnir leyfi
sitt: hún mátti reyna að framkvæma
sina „góðviljuðu, en næstum von-
lausu fyrirætlun".
Frú Fry hafði mikinn áhuga á
að hefja framkvæmdir eins og fang-
arnir sjálfir, og því safnaði hún
saman gömlum kennslubókum strax
næsta dag, lét Mary Connor hefja
kennsluna og setti skólann með
formlegri athöfn. f hann gengu
30 nemendur, og voru þeir flestir
7 ára eða yngri. Herbergið var svo
lítið, að fleiri komust þar ekki fyr-
ir. En unglingsstúlkur og konur á
þrítugsaldri eða jafnvel eldri grát-
ÚRVAL
báðu um að fá einnig að læra.
Elísabet lofaði, að liún skyldi
reyna að gera eitthvað fyrir þær,
ef þær sýndu svolitla þolinmæði.
Hún gekk daglega um liinn liroða-
lega almenning og sá alla eymdina
með eigin augum. Hún varð vitni
að alls konar sóðaskap og óþverra,
drykkjuskap og niðurlægingu. En
hún fyrirleit þær hvorki né örvænti
um árangur. Henni skildist, að iðju-
leysið, sem þröngvað var upp á
þær, og hið hryllilega tilbreytingar-
leysi fangelsislífsins væri í rauninni
undirrót illrar hegðunar þeirra i
fangelsinu.
Þær skynsamari meðal kvenn-
anna höfðu sagt við hana fyrsta
daginn, að þær vildu gjarnan læra
að lesa og sauma. Þriðjungur kvenn-
anna 70, sem dvöldu í Newgate-
fangelsinu, voru algerlega ólæsar.
Annar þriðjungur var varla staut-
andi. Og hvað saumaskapinn snerti,
þá var það mjög þýðingarmikið,
að þær lærðu hann, svo að þær
gætu saumað fatnað á sig og börnin
sín.
Hún ræddi við aðra, sem áhuga
höfðu á endurbótum í fangelsis-
málum. En allir þeir, sem hún
ræddi við, örvæntu um, að þetta
væri til nokkurs. Þeir héldu þvi
fram, að fangarnir stælu áreiðan-
lega efninu, sem þeir fengju til þess
að vinna úr; einnig yrðu þeir fljót-
lega dauðleiðir á þessu. Flestar
þessara kvenna væru versta úrhrak
borgarinnar, vændiskonur og þjóf-
ar allt frá unglingsárunum. Fólk
kepptist við að fullvissa hana um,
að hún eyddi eingöngu tíma sinum
og fjármunum til ónýtis við fram-