Úrval - 01.03.1965, Blaðsíða 72

Úrval - 01.03.1965, Blaðsíða 72
70 ÚRVAL sóknastöð er tekin til starfa í Osló. Þangmjölsframleiðsla er mikil i Noregi og dálítil hér. Þangmjöl er haft til fóðurs og hefur einnig verið blandað í mjöl til brauðgerðar. Jap- anar hafa rannsakað mjög' mikið næringargildi þörunga og nota ýmsar tegundir talsvert til inatar. Hér rannsakaði Ásgeir Torfason fóðurgildi margra þörunga og birti ritgerð um það i Búnaðarritinu árið 1910. Örsináir svifþörungar eru eins og kunnugt er undirstaða sædýralifsins og þar með fiskiveið- anna. Já, nytsemi þörunganna er mikil. En þeir hafa líka fegurð til að bera. í útvarpserindi árið 1932 sagði Bjarni Sæmundsson: „Það er gaman að horfa niður í sjóinn og virða fyrir sér mógrænan þangskoginn, sem þá ris fyrir flot- krafti loftblaðranna, kló við kló, eins og örlítil tré, með smáa, bleik- rauða „pólypklasa", hangandi eins og hlóm á greinum, sem fjörudopp- urnar naga, en þanglýs og marflær skjótast eins og fljúgandi fuglar milli „trjánna“ og máski má sjá ein- staka sprettfisk eða sogfisk sveima milli steinanna. Þó er ennþá meira gaman að virða fyrir sér fjölbreytn- ina úti á þörunum, sem keppa í hæð við skógarhríslurnar á landi; sjá hin undursamlegu litbrigði, sem sólargeislarnir valda, þegar þara- blöðin og rauðþörungarnir iða og dúa fram og aftur líkt og trjágrein- ar, eða gras í vindi. Milli „þara- trjánna“ má e. t. v. sjá fastgróin skeldýr, rangskreiða krabba eða skræpótta marhnúta mjaka sér eftir botninum, eða krossfiska og „tungl- stórar“ sæsólir skina j kapp við „himinsólina“. Upsaseiði og þorsk- seiði má og sjá og að vorlagi hrogn- kelsi við eggjabú sín. Já, og það má sjá margt fleira.“ Loftslag veldur hinum miklu stakkaskiptum, sem gróðurinn tek- ur eftir árstiðum. Veturinn er dval- artími gróðursins hér í köldu lofts- lagi. I sjó gætir lotsflagsbreytinga minna en á landi. Dvalartími sæ- jurtanna er einnig að vetrinum, því að þá er birtan minnst og sjór- inn svalari en á sumrin. En árs- tíðamunur er mun minni á gróðri sævar en á landi. Einærar sæjurtir, t. d. margir grænþörungar, fölna og deyja að vísu á haustin. En fjölæru þangtegundirnar eru með svipuðu útliti árið um kring; fjörugróður- inn og djúpgróðurinn heldur sín- um vanalega brúna og rauða lit allt árið. Dvalartími flestra brún- þörunga og rauðþörunga er jafnvel styttri en svartasta skammdegið. Sæþörunga má telja skuggajurtir, svipað og t. d. flesta burkna á landi, en nokkra birtu þurfa þeir og veru- leg gróska hleypur fyrst í þá á vor- in með hækkandi sól. Kolefnið taka þeir úr loftinu i sjónum og upp- leyst steinefni úr sjónum siast inn í gegnum yfirborð þeirra. Blöð landplantna geta einnig tekið til sín vatnsúða og a. m. k. sum nær- ingarefni inn í gegnum húðina, Þess vegna er farið að úða sum ávaxta- tré með næringarupplausnum. Magn næringarefna í sjónum er misjafnl eftir árstíðum o. fl. skilyrðum. En lifskjörin eru þó jafnari í sjó en á landi. Landgróður þarf að geta staðizt storma, en sjávargróðurinn verður á hinn bóginn oft að þola
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.