Úrval - 01.03.1965, Blaðsíða 116

114
ÚRVAL
ist þar ekki á nein leikrit, sonn-
ettur né handrit.
Og segja má, að önnur plögg, er
snerta ævi hans sérstaklega, séu
vart til, auðvitað að undanskildum
hinum rismiklu leikritum og Ijóð-
rænu sonnettum, hinum yfirþyrm-
andi skilningi á lífi mannanna,
sem gegnsýrir allt ritsafn hans. Af-
rekið sem felst í þessum magn-
þrungnu verkum, er slíkt, að það
hefur leitt af sér nokkurs konar
tilbeiðslu og hina miklu þrætu —•
og gerir reyndar enn.
IIVER SKRIFAÐI SIIAKESPEARE-
VERKIN?
Sérliver sá, sem til greina getur
komið sem raunverulegur höfundur
þeirra, varð að uppfylla nokkur
alveg sérstök skilyrði: hann varð
að hafa verið kunnugur siðum og
háttum hirðarinnar á Elísabetar-
timanum, hann varð að hafa þekkt
vel til lögfræði og bókmennta og
hlaut að hafa verið alveg gagn-
kunnugur leiklistarheiminum, varð
að hafa haft vald á öðrum tungu-
málum og — síðast en ekki sízt —
varð að hafa haft einhverja ástæðu
til þess að vilja alls ekki láta bendla
nafn sitt við hin útgefnu verk. Eft-
irfarandi menn eru helzt álitnir
koma til greina:
Francis Bacon. Bacon var hinn
fyrsti, sem álitið var i nokkurri al-
vöru, að til greina gæti komið sem
mögulegur höfundur leikritanna.
Og hann var sá langsamlega álitleg-
asti í næstum heila öld. Hann hlaut
menntun við Cambridgeháskóla,
lagði stund á lögfræði, var nátengd-
ur hirðinni og bjó um tíma í Frakk-
landi. Þar eð 'hann taldist til hirð-
ar Elísabetartímans, gat hann varla
gefið eða látið gefa út leikrit stjórn-
málalegs eðlis, er bæru hans eigið
nafn. En hann ritaði mikið um
lögfræði, vísindi og heimspeki.
Hann ritaði einnig um dulleturs-
fræði, og sumir áhangendur Bac-
ons hafa alltaf haldið þvi fram, að
i verkum Shakespeares úi og grúi
af alls konar leynitáknum og dul-
lyklum, sem komið hafi verið þar
fyrir til þess að skýra lesandanum
frá því, að hinn raunverulegi höf-
undur leikritanna væri Bacon. Frá
árinu 1885 hefur starfað félagsskap-
ur, er ber nafnið Francis Bacon
Society (Francis Bacon Félagið),
og hefur það opinberlega á stefnu-
skrá sinni að berjast fyrir viður-
kenningu hans sem hins raunveru-
lega höfundar verkanna.
KENNINGAR UM SAMVINNU
IIEILS HÓPS MANNA
Efni sumra Shakespeareverka má
rekja til annarra verka. Höfundur
notar verk margra höfunda sem
uppsprettu efnisþráðar, hugmynda,
jafnvel málfars, t. d. Ovids, Plut-
archs, Chaucers og Homers. Sé slík
notkun tekin til greina, er ekki erf-
itt að draga þá ályktun af þessari
staðreynd, að upphaflega þurfti
samstarf margra manna til þess að
semja leikritin og sonnetturnar.
Uppástungur um slíka samvinnu
tveggja eða fleiri manna eru marg-
ar, gizkað er á, að Bacon og Sir
Walter Raleigh hafi unnið saman,
einnig að jarlinn af Oxford hafi
verið leiðtogi heils lióps manna,
sem hafi unnið að verkum þessum,