Úrval - 01.03.1965, Side 48

46
ÚRVAL
barnæsku og höfðu gert hann við-
skila við sinn eigin sköpunarmátt.
Fyrir löngu hafði einn af forfeðr-
um hans verið frægur galdradómari
i Saleinborg, og þá hafði eitt af fórn-
arlömbum hans deyjandi lesið bölv-
un yfir honum og afkomendum
hans — og þá bölvun hafði Nath-
aniel fundið frá unga aldri. Hon-
um var ávallt minnisstætt, hvernig
móðir hans, er hún var orðin ekkja,
hafði lokað sig inni i myrkvuðu
svefnherbergi sínu. Systir hans,
Elizabet, ströng og stórráð, lokaði
húsinu fyrir öllum gestum og fór
aldrei út úr því, nema á kvöldin,
er hún fór i einmanalegar göngu-
ferðir um skuggalegar hliðargötur
Salemsborgar. Gömul móðursystir
hans reikaði þögul með svarta hettu,
um myrkvuð herbergin með svart-
an kött á hælunum, sem nefndut
var Belzebub.
Þetta var sá „SorgarkastaIi“, sem
Nathaniel, eftir fjögurra ára há*
skólanám, hafði gert sig að fanga 'i
árið 1825, til þess að skrifa, og sem
hann gerði sér litlar vonir um að
losna úr — þar til hann hitti Soff-
íu. „Við erum aðeins skuggar,“
skrifaði hann henni, „og allt, sem
virðist raunverulegast, er ekkert
nema örþunnur draumahjúpur —
þar til hjartað verður snortið. Sú
snerting endurskapar okkur!“
Nú, þegar hann var 35 ára, fann
Nathaniel, að hann var að byrja
að lifa. Heimsóknir hins fríða ein-
búa til Peabodysystranna urðu tið-
ar. Því að Soffíu hafði farið eins
og Natlianiel hún hafði einnig orð-
ið ástfangin við fyrstu samfundi
þeirra. Söguefnin fékk hann nú
fersk og lifandi við athugun á ver-
öldinni umhverfis hann, og hann
bar þau öll undir hana. En Soffia
var honum meira en innblástur.
Hún var raunveruleg kona, sem
hann vildi lifa lífinu með. Hann
fékk atvinnu sem vigtarmaður í
tollskýli Bostonborgar. Að vega kol
í báta var erfitt og óþrifalegt starf.
En að vinna fyrir sér veitti hon-
um rétt til að tala. Að ári liðnu
brutu tilfinningar hans af sér öll
bönd. „Hversu lítið vissi ég, hvað
það var að blanda geði við aðra
mannveru ! Áður en þú komst til
mín, var aðeins nægilegt líf í mér
til þess að vita, að ég var ekki lif-
andi.“
„Hvílíkt ár þetta hefur verið!“
svaraði Soffía. „Er hin gamla jörð
ekki horfin okkur? Eru ekki allir
hlutir nýir?“
Enn þá var þó einn erfiður
þröskuldur eftir — veikindi henn-
ar. Og enn annar þröskuldur var
þar. Án þess að Nathaniel vissi,
hafði hin undarlega og kvalráða
systir hans, Elísabet, dýrkað hann
sem eins konar mannlega fyrirmynd
—-fjölskyldugoð, sem bæri að dekra
við og vernda í þögn og með leynd.
Að hann yfirgæfi heimilið, var
henni óbærileg tilhugsun. „Hann
mun aldrei kvongast,“ varð henni
eitt sinn að orði við Soffíu.
f baráttu sinni notaði Elísabet
hið eina vopn, sem henni var til-
tækt — ást hans til móður sinnar.
Elísabet sagði honum, að það mundi
verða móður hanst slíkt áfall, ef
hann gengi að eiga slíkan „vonlaus-
an sjúlding“, að það mundi að lílc-
indum verða hennar bani, svo mjög