Ársrit um starfsendurhæfingu - 2024, Qupperneq 13

VIRK
Auknir möguleikar í nýju
örorkulífeyriskerfi
Þegar þetta er skrifað liggur fyrir frumvarp
frá félags- og vinnumarkaðsráðherra þar
sem áformað er að breyta verulega því
örorkulífeyriskerfi sem hefur verið nær
óbreytt undanfarna áratugi. Frumvarpið
inniheldur marga mikilvæga þætti sem
geta svo sannarlega bætt stöðu ein-
staklinga í starfsendurhæfingu og eins
aukið möguleika einstaklinga með skerta
starfsgetu til aukinnar atvinnuþátttöku
og velsældar. Í þessu frumvarpi er bæði
lögð áhersla á starfsendurhæfingu og
þá hugmyndafræði að mæta og aðstoða
einstaklinga eftir þörfum en jafnframt
skiptir máli að gefa þau skýru skilaboð út
í samfélagið að við berum öll ábyrgð á að
nýta starfsgetu okkar til góðra verka.
Framfærsla einstaklinga í veikindum verð-
ur betur tryggð með nýjum sjúkra- og
endurhæfingargreiðslum og einstaklingar
sem ljúka starfsendurhæfingu með
skerta vinnugetu munu hafa meiri mögu-
leika til atvinnuþátttöku með greiðslu
hlutaörorkulífeyris á móti atvinnutekjum.
Frumvarpið tekur ekki á öllum vanköntum
núverandi kerfis en það er sannarlega
stórt skref fram á við í að bæta kerfið
og möguleika einstaklinga til virkni og
þátttöku.
Annar mikilvægur þáttur í frumvarpinu eru
áform um að þróa nýtt mat á starfsgetu
einstaklinga með nýju þverfaglegu sam-
þættu sérfræðimati í stað núgildandi
örorkumatsstuðuls. Þetta er löngu tíma-
bært og mikilvægt í öllu samhengi.
Ramminn utan um hið nýja mat er ICF
flokkunarkerfið og er það í takt við þá leið
sem okkar nágrannaþjóðir hafa verið að
fara. Megináhersla verður á færni, vald-
eflingu og stuðning við fólk til að nýta
sína hæfileika og getu. Þetta er í takt við
markmið starfsendurhæfingar og VIRK lýsir
sig reiðubúið til að taka þátt í þessari þróun
og leggja m.a. til þá þekkingu og þróun sem
hefur átt sér stað innan VIRK á þessu sviði.

Gerum betur - saman
Í frumvarpi um nýtt örorkulífeyriskerfi er
gert ráð fyrir að lögfest sé skylda þjónustu-
kerfa til að eiga með sér aukið samstarf
með það að markmiði „að stuðla að
heildstæðri nálgun og samfellu við veitingu
þjónustu ...“. Sett verða á laggirnar sérstök
samhæfingarteymi þar sem sitja fagaðilar
frá mismunandi þjónustukerfum. Gert
er ráð fyrir að þjónustukerfin þrói þetta
samstarf og semji um það sín á milli. VIRK er
eitt af þessum þjónustukerfum og fulltrúar
VIRK eru nú þegar farnir að undirbúa þetta
samstarf í samvinnu við hin kerfin.

VIRK fagnar þessum ákvæðum frumvarps-
ins. Aukið samstarf mismunandi kerfa
getur án efa opnað nýjar leiðir fyrir ein-
staklinga sem glíma við langvarandi
heilsubrest af ýmsum toga. Einstaklingar
í starfsendurhæfingu eru oft að glíma
við það flókinn og margþættan vanda að
aðeins er hægt að ryðja hindrunum úr vegi
með samstarfi ólíkra kerfa. Okkar reynsla
hjá VIRK er sú að almennt vinna fagaðilar
mismunandi þjónustukerfa vel saman og
allir leggja sig fram um að mæta þörfum
einstaklinga í vanda. Formlegra samstarf
á þessum vettvangi mun hins vegar án
efa verða til þess að fundnar verða nýjar
lausnir og einstaklingum þannig tryggð
betri þjónusta til framtíðar.
Í velferðarþjónustunni hér á landi er unnið
gott starf sem skilar miklum árangri. Vel-
ferðarþjónustan er full af fólki sem brennur
fyrir starfinu sínu og leggur mikið á sig
til að aðstoða sína þjónustuþega til betri
heilsu, lífsgæða og starfsgetu. Það eru
hins vegar víða tækifæri til að gera betur
sérstaklega ef við vinnum betur saman
með þarfir okkar þjónustuþega í huga. Nýtt
örorkulífeyrisfrumvarp hefur þessa skýru
stefnu sem er afar ánægjuleg og ef vel tekst
til þá munum við öll gera betur – saman.
13virk.is