Úrval - 01.11.1971, Síða 44

42
ÚRVAL
eins og leikbrúða, og það er einhver
annar kraftur sem togar í strengi
hans, en sá kraftur sem togar í
mína strengi. Hann er eins og af
öðrum hnetti. Og raunar er hákarl-
inn úr öðrum tíma, því að hann
hefur lítið þróazt, ekkert breytzt
síðan líf hans hófst á jörðinni. Hann
á auðvelt með að lifa sínu lífi, samt
veit maður aldrei hvað hann ætlar
sér næst.
Við vitum ekki hvort hákarlar
flakka af einu svæðinu til annars,
en það hefur verið álitið, að meiri-
hluti hákarla syndi hvíldarlaust,
þindarlaust dag og nótt. Og það eru
tvær ástæður færðar fyrir þessu.
Hákarlar hafa ekki sundmaga ( líf-
færi sem gerir það að verkum að
fiskar geta haldið sér kyrrum á
mismunandi dýpi). Ef hákarlinn
hættir að synda, þá mun hann þess
vegna sökkva. Einnig eru flestar
tegundir hákarla án tálkna, eða líf-
færa sem halda vatninu á hreyf-
ingu um tálknin, þannig að skepn-
an fái jafnan hreint súrefni í blóð-
ið. Þess vegna grundvallast ,,öndun“
flestra hákarla á stöðugri hreyfingu
vatnsins.
Af athugunum okkar virðist, að
Rauða-hafs hákarlinn — að minnsta
kosti hluta ársins — eigi skilið að fá
hér sérstakan kafla. Á hverjum
degi, er við köfuðum á sama stað,
þá sáum við sömu hákarlana, þekkt-
um þá oftast af örunum. Þótt há-
karlinn sé ríkjandi tegund á ein-
hverju svæði, merkir það ekki að
hann hreki öll önnur dýr af því.
Honum nægir að vita að hann ræð-
ur þar öllu. Stór hákarl leyfir öðr-
um að koma inn á svæði sitt, með
þeim skilyrðum að þeir éti aðeins
þegar hann er nærri, og þá fá þeir
ekkert annað en það sem hann skil-
ur eftir af bráð sinni, hefur ekki
lyst á, eða þá að bráð hans er svo
stórvaxin að honum nægir að éta
einum af annarri hlið hennar, þá
getur hann ekki ævinlega hrakið
,,sníkjuhákarlana“ af hinni hlið
bráðarinnar. Ef þessi lög eru ekki
í heiðri höfð, verður allsherjar stríð.
Hungraður hákarl bítur í hvað
sem fyrir er, hvort sem um er að
ræða viðarbol, skrúfu á utanborðs-
mótor eða annan hákarl. Aðeins pest
sem leggur af dauðum hákarli, fæl-
ir aðra hákarla frá, eftir því sem til-
raunir sýna, en matarlyst þeirra er
fljótlega fullnægt (aðalfæða fisk-
ur), og komist þeir í svo mikið æti,
að þeir geti étið svo lengi og svo
mikið sem þá lystir, geta þeir verið
matarlausir vikum saman. Þeir virð-
ast hafa þannig meltingu, að þeir
melta aðeins hluta af innihaldi mag-
ans í einu, en það sem eftir er, bíð-
ur síns tíma — er eins konar vara-
forði.
Bezta vörn kafara, er sú að synda
hægt og hljóðlega, og forðast allar
skyndilegar stefnubreytingar. Hann
má ekki láta skelfingu ná tökum á
sér ef hákarl tekur stefnu á hann,
heldur horfast í augu við hann,
fullkomlega rólegur, en nota hvers
konar áhöld, svo sem spjót, byssu
eða kvikmyndavél til að halda há-
karlinum frá sér, forðast með því að
hann komi of nálægt. Hvað það er
sem orsakar hinar óttalegu árásir
hans — annað en blóðlyktin — vit-
um við ekki.