Úrval - 01.03.1982, Blaðsíða 88

86
ÚRVAL
Hvað Alexander snerti var það ekki
bara andstyggð á grimmd kerfisins og
vanmætti sem dýpst sveið undan,
endalaus vöruskorturinn, hrikaleg
sóunin og getuleysið, heldur gat
hann ekki fellt sig við að búa við það
að frumkvæði einstaklingsins væri
ævinlega kæft í fæðingunni.
Vinir hans létu þetta yfir sig ganga
en hvað Alexander snerti keyrði fyrst
um þverbak þegar hann hóf nám við
Moskvuháskóla. Allir í eðlisfræði-
deildinni vom í æskulýðssamtökum
Kommúnistaflokksins eða í
flokknum. En andstyggð Alexanders
á sovétstjórninni jókst svo að á fjórða
ári í skólanum sagði hann sig úr
ungkommúnistasamtökunum — en
það var fáheyrt. Ofsóknirnar, sem
fylgdu, urðu loks til þess að hann
varð að yfirgefa skólann.
Nú, þegar hann var ,,á pólitískri
skrá”, vom engar líkur til þess að
hann gæti fengið starf við sitt hæfi.
Hann komst að þeirri niðurstöðu að
hans einasta von væri að komast
eitthvað þangað sem hann gæti lifað
sem heiðarlegur maður. Á einni fjall-
gönguferða sinna grannskoðaði hann
Krímskaga — var möguleiki að synda
þaðan röska þrjú hundmð kílómetra
til Tyrklands? Hann hjólaði með
ströndum Eystrasaltslanda og
íhugaði möguleikana á að gera sér
einhvers konar fleytu til að komast á
til sænsku eyjarinnar Gotlands. Hann
hugleiddi meira að segja að synda í
kafi út í eitthvert vestrænt skip í
sovéskri höfn og komast burtu sem
laumufarþegi. En mannaflinn og
tækin (verðir, hundar, vönduð radar-
tæki) sem allt saman beindist að
gæslu landamæra og strandlínu gerðu
þessar hugmyndir lítt aðgengilegar.
I tvö ár hélt Alexander áfram námi
sínu utan skóla og vann fyrir sér með'
ígripavinnu hér og þar. Svo greip
hann gæsina þegar uppsteytur varð
meðal yfirmanna í eðlisfræði-
deildinni og skráði sig aftur í skólann.
Hann lauk námi með hárri einkunn í
janúar 1979- En eftir sem áður gat
hann ekki fengið starf I samræmi við
menntun sína vegna „pólítíska
listans”. Þegar kom fram á sumar
hafði flóttahugmyndin tekið á sig
ákveðna mynd í huga hans.
Á öræfum
Um tíuleytið um kvöldið lá
roðagullin sólin lágt yfir vatninu.
Alexander reri ótrauður vestur á
bóginn. Kvöldsvalinn minnti hann á
hvað hann ætti í vændum þegar vetur
gengi í garð á þessum norðuröræfúm.
Hann reri þangað til hann var
orðinn þreyttur en lagði þá að mýr-
lendum bakka um miðnættið til að
hvílast.
Næsta dag reri hann í fjórtán ríma
þrátt fyrir harðsperrurnar eftir
róðurinn kvöldið áður. Hann heyrði
ekkert annað en eðlileg hljóð
náttúrunnar og endrum og eins
fjarlægt hljóð í utanborðsmótorum
— fiskimanna einhvers staðar nógu
langtí burtu, vonaði hann. Hann var
í Lapplandi, landsvæðinu sem nær