Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar - 01.06.1998, Qupperneq 16

14
Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar 1998
ishólmi. Sigurður hafði lært
múrsmíði en stundaði lengst af
sjósókn úr Krossavík. Þótti hann
harðduglegur og kappsamur að
hverju sem hann gekk. Hann
átti fyrir konu Guðrúnu Jónas-
Andrés Jónsson.
dóttur frá Hallsbæ og bjuggu þau
þar.
Með Sigurði Sandhólm og
Rögnvaldi tókst traust vinátta og
samstarf sem átti eftir að standa í
25 ár. Annaðist Sigurður alla
verkstjórn í vinnslusal frystihúss-
ins og annaðist auk þess mat á
fiskinum. Tókst þeim í samein-
ingu að drífa þetta lífsnauðsynlega
fyrirtæki byggðarlagsins áfram og
standa af sér þau áföll sem það
varð fyrir á þessum hálfa þriðja
áratug sem þeir störfuðu saman.
Stækkaði Rögnvaldur bæði
vinnslusal með árunum og bætti
við frystigeymslur frystihússins.
Eftir það lenti hann aldrei í vand-
ræðum með geymslu birgða. Þá
festi hann kaup á flatningsvél í
vinnslusalinn.
Þegar Sigurður Sandhólm hafði
starfað við hraðfrystihúsið í 25 ár
fluttust þau hjónin suður til
Reykjavíkur, fyrst í eigin hús-
næði en síðar á Hrafnistu og þar
létust þau bæði. Þau 25 ár sem
Sigurður starfaði við hraðfrysti-
húsið var hann aðalverkstjóri yfir
allri vinnslu og um vinnslusalinn
sjálfan sá hann alveg um alla tíð.
Það var enginn vafi að það var
Rögnvaldi mikið lán að til hans
skyldi ráðast svo ágætur og traust-
ur verkstjóri sem gekk að verki og
sinnti fyrirtækinu sem sínu eigin
allan þann tíma sem hann starfaði
við það. Samtaka stóðu þeir
Rögnvaldur og Sigurður í því að
efla og styrkja fyrirtækið. Auk
þess var Sigurður Sandhólm mik-
ill áhugamaður um velferð og
uppbyggingu byggðarinnar, má
þar nefna áhuga hans fyrir því að
koma Hellissandi í varanlegt vega-
samband. Þá var hann áhuga-
maður um trjárækt og tókst að
koma upp suður við Hólahóla
gróðurreit sem nú sýnir að hann
hafði í þeim efnum rétt fyrir sér
um möguleika til trjáræktar hér á
útnesinu. Auk þess kom hann sér
vel við starfsmenn fyrirtækisins og
þótti ágætur og hollur verkstjóri
og eignaðist velvild starfsmanna
þess, sem var mikils um vert.
Frásögn Andrésar
Jónssonar verkstjóra
Einn þeirra manna sem lengst
hafa starfað við Hraðfrystihús
Hellissands er Andrés Jónsson
verkstjóri. Andrés er fæddur á
Hellissandi árið 1938. Hann hóf
vinnu fyrir frystihúsið árið 1952,
þá aðeins 14 ára gamall og hefur
unnið þar síðan að mestu leyti.
Þegar Andrés hóf störf við frysti-
húsið hafði Rögnvaldur Ólafsson
rekið það í 2 ár. Sigurður Sand-
hólm var þá verkstjóri yfir allri
vinnslu á fiski. En vélstjórar
frystihússins voru þeir Jón Guð-
mundsson í Ártúnum og Eggert
Eggertsson á Jaðri. Fyrstu árin
sem Andrés starfaði þarna var ein-
göngu um frystingu að ræða. Á
sumrin var pöldkuð og fryst síld af
reknetabátum sem síðan var not-
uð í beitu.
Yfirstjórn hraðfrystihússins var
öll í höndum Rögnvaldar á þess-
um árum og varð aldrei neinn var
við að stjórnarmenn væru að
skipta sér af henni. Einhvern tím-
ann seint á 6. áratugnum var byrj-
að að verka í skreið en það er ekki
fyrr en eftir 1960 sem saltfiskverk-
unin hófst og varð umfangsmikil.
Jónas Sigurðsson frá Hallsbæ var
verkstjóri í salthúsinu. Fyrst var
tekinn nægur fiskur í frystingu og
var það oftast besti fiskurinn,
síðan var valið til saltfiskverkunar
en lakasti fiskurinn var tekinn í
skreið. Góður fiskur var aldrei
tekinn í skreið ef hægt var að
komast hjá því. Saltfiskurinn var
allur blautfiskur, hann var aldrei
þurrkaður. Þegar flatningsvélarnar
komu skiptu þær sköpum fyrir
saltfiskvinnsluna. Skreiðarhjallar
voru reistir uppí Hraunsskarði en
áður en þeir voru reistir var
skreiðin hengd á planka sem lagð-
ir voru á tunnur og stóð þetta allt
í kringum frystihúsið. Eftirlits-
mennirnir með skreiðinni gerðu
stundum grín að þessu og sögðu
að við hengdum skreiðina niður
en ekki upp.
Svo lengi sem Andrés man eftir
var hraðfrystihúsið langstærsti
vinnustaðurinn og vinnuveitand-
inn í þorpinu. Rögnvaldur lét
fljótlega reisa beinamjölsverk-
smiðjuna. Fyrsti vélstjóri sem ég
man eftir þar var Lárentíus
Dagóbertsson og hann var þar allt
til þess að hann lést. Axel Guð-