Tímarit lögfræðinga - 01.04.1986, Blaðsíða 72

fann hinn hættulega hlut. Framburður línuverkstjóra Rarik (sbr. 3.
lið) bendir til hirðuleysis við meðferð sprengiefnis, en framburðurinn
er óljós og ekki afdráttarlaus.
Þeir, sem dæmdu málið, virðast vera sammála um, að full sönnun
liggi ekki fyrir um orsakatengsl milli sakar starfsmanna Rarik og þess
að hvellhettan barst á sorphaugana.
Það er almenn regla, að ekki nægir, að tjónþoli sanni sök á stefnda í
skaðabótamáli, heldur verður einnig að sanna, að orsakatengsl séu milli
bótagrundvallar og tjóns. Alkunna er, að stundum er vikið frá þessari
reglu, þannig að ekki er krafist ótvíræðrar sönnunar um orsakatengsl.
Er það einkum gert þegar sök er sönnuð og líkur benda til, að tjónið
sé afleiðing sakar, þótt ekki verði það fullkomlega sannað.
Héraðsdómur í þessu máli og sératkvæðið í Hæstarétti eru dæmi
um þetta. Þar er talið rétt, eins og atvikum var háttað, að Rarik beri
halla af skorti á sönnun um orsakatengsl. 1 héraðsdómi er það stutt
þeirn rökum, að Rarik hafi ekki gefið nægilegt yfirlit um notkun sína
og verktaka sinna á sprengiefni á svæðinu (skýrsla rafveitustjóra um
framkvæmdir Rarik 1976-1981 barst ekki fyrr en eftir uppsögu héraðs-
dóms), svo og að Rarik hafi verið langstærsti notandi sprengiefnis á
þeim tíma, sem hér skiptir máli. Einnig leggja héraðsdómarar áherslu
á, að starfsmenn Rarik hafi farið „mjög gálauslega með sprengiefni
á svæðinu og í algjörri andstöðu við .. . lagaákvæði.“ Minni hluti Hæsta-
réttar tekur m.a. fram, að telja verði, að hvellhettan hafi „fundist
innan um drasl á haugunum, sem helst verður rakið til RARIK."
Eins og áður segir áleit meiri hluti Hæstaréttar, að ekki væru leidd-
ar nægar líkur að orsakatengslum milli gáleysis starfsmanna Rarik og
tj ónsatburðarins.
6. AÐRIR HÆSTARÉTTARDÓMAR
Fróðlegt er að athuga til samanburðar hæstaréttardóma í málum
um svipuð sakarefni.
H 1954, 678
Drengur á 12. ári skaddaðist á hendi, er hann var að leika sér að
sprengihylki, sem hann og félágar hans fundu á flugvallarsvæðinu
í Vestmannaeyjum 4-5 mánuðum eftir að lokið var sprenginga-
vinnu vegna gerðar (stækkunar) flugvallarins. Drengirnir fundu
hylkið skammt frá einum þeirra staða, sem sprengt var á. Vinn-
an fór fram á vegum Flugráðs og ekki var bent á aðra, sem unn-
66