Búnaðarrit - 01.01.1952, Page 63
B Ú N A Ð A R R I T
61
leggur liér fraina til að létta lífsskilyrði niðjanna.
Og hann er greiddur bændunum, þegar jarðabæturnar
bafa Yerið skoðaðar og það staðfest, að þær séu var-
anlegar, og komi niðjunum að notum. Bændurnir
hafa þvi árið 1950 auk þess að leggja sinn skerf í ríkis-
framlagið, sem þeir l'á greitt fyrir jarðabæturnar, lagt
fram nálægt 20 milljónum til umbóta á jörðum sin-
um, sé þeirra vinna metin eftir verkamannakaupi.
Þar að auki hafa þeir byggt íveru- og peningshús,
rafstöðvar o. fl. og hefur það kostað milljónatugi.
Ivringum aldamótin voru jarðabætur allar lagðar í
dagsverk. Var þá lagt þannig í dagsverkin, að hvert
dagsverk af jarðabótum kostaði sama og dagskaup
fullgilds verkamanns. Venjulega var unnið milli 50
og 60 þús. dagsverk á ári. Það mun ekki fjarri, að
dagsverkið 1950 hafi koslað um 100 kr. og að jarða-
bæturnar, sem gerðar voru árlega um aldamótin,
hel'ðu kostað 5 til 6 milljónir, miðað við nútíma pen-
ingagildi. í lok aldarhelmingsins leggja bændur því
fimm sinnum meira til umbóta á jörðunum, en feður
þeirra gerðu um aldamótin. í þessum samanburði
eru þó ekki leknar með húsabætur, en þar er mun-
urinn miklu meiri.
Af þessu má ljóst vera, live geysimikla þýðingu það
hefur, að bændur eigi greiðan aðgang að hagkvæm-
um lánuin til framkvæmdanna, því af arði búanna
geta þeir aldrei gert nema lítið eitt á ári hverju. Þar
er vinnan, sem þeir leggja til drýgst, því bæði er
unnið vel og vinnutíminn ekki skorinn við neglur —
ekki unnið eftir samþykkt verkalýðsfélags, heldur
eftir því sem þarf lil þess að koma ætluðu verlci í
framkvæmd.
XX.
Þessi grein er orðin lengri en ég ætlaði, er ég
byrjaði að vinna að hénní. Þó er mörgu gerð