Vísir - 24.12.1943, Blaðsíða 67

JÖLABLAÐ VÍSIS
67
Jón HJálmsson:
SKYLDAN KALLAR
--Úr bréfi-
Skammdegishúmið lykur um-
hverfis mig, — regnið drýpur
úr hverri spjör, — vatnið bullar
upp úr hnéháum stígvélum.
Áfram, — áfram, — yfir
þennan eyðilega heiðamó.
Þögn.
Aðeins regnið og örskots-þyt-
\U' stormsins rjúfa hina helgu
kyrrð skammdegisnæturinnar,
annars allt myrkt og kyrrt.
Það er jólanótt.
Eg rek fótinn í stein, — ein
tilbreyting, — og læt um leið
fallast endilangur niður á gráa,
regnvota mosadyngjuna. Eg
finn hvernig regndroparnir
falla þétt og reglulega inn að ör-
þrota líkama mínum, hvernig
mosinn mótast af þunga líkam-
ans og lagast til í hinu vota
hvílurúmi.
Frá vörum minum stígur lágt,
létt andvarp.
Myrka, milda jólanótt! Taktu
mig í faðm þinn, berðu migi á
brjóstum þér —■ burt — burt,
eitthvað langt í burt frá hégóma
og glaumi þessa hávaðasama
lifs. Búðu mér sæng úr blautum
mosa, legðu likblæju silfurtærra
vatnsstrauma yfir hin brostnu
augu mín, — þegar dagur ljóm-
ar megi eg sofa svefni hinzta i
hinum svala faðmi þínum.
Eg lýk upp augunum hægt
og gætilega.
Eg sé hvernig tannhjól til-
verunnar snýst með ofsahraða,
knúð af rás viðburðanna, keðju
einstaklingslifsins. Hver einsták-
lingur, sem sjálfstæður hlekkur,
tengdur órjúfanlegum böndum
heildarkeðj unnar. Tilveruhjól-
ið snýst óaflátanlega, það gróp-
ar sig ixm í hvern einstakan
hlekk, hefur sig upp og fellur
niður aftur. Eg sé hvernig nún-
ingurinn eyðir þeim, hlekkjun-
um, hægt og hægt. Einn á fætur
öðrum falla þeir burtu og aðr-
ir nýir tengjast í þeirra stað.
Til hvers er allur þessi hé-
gómi, þessi tilgangslausi nún-
ingur?
— Það er lögmál lifsins.
besaar akyldur, ■ þetta lóg-
mál þróunarinnar, sem eg er
borinn til, móti minu eigin, án
mins eigin vilja, óska eða til-
verknaðar.
mig úr þessari keðju?
Falla burtu, eins og eyddu
hlekkirnir?
Eg þoli ekki þennan núning,
móti minu eigin.
Gott og vel, slíttu þig út úr
viðburðakeðjunni, láttu þig falla
í gróm gleymskunnar.
En hvað svo? Hvaða ávinn-
ingur yrði þér að þvi?
Eg væri laus við leiðindi lífs-
ins. Þess lífs, sem aðeins færir
mér kvöl og erfiði, án minna
eigin saka.
Eg þrái hvild .
Hvíld frá erfiði og fábreyti-
leika hins hversdagslega. Hvíld
fyrir lamaða sál og minn afl-
lausa anda, — hvíld fyrir mín
lúnu bein.
iÓ, lof mér að hvilast i skauti
þínu, móðurmold, — eg hefi
einskis að sakna.
Einskis!
Einskis!
Verið þið sæl.
Vertu sæl, veröld.
Verið sælir, kunningjar og
vinir, sem hafið rétt mér hlý-
legt handtak. Vertu sæl, vina
mín; liafðu þökk fyrir kossa
þína og bros. —
Hér eftir verða varir mínar
kaldar, augu mín brostin.
Hjartað, sem þú þrýstir að
brjóstum þér, er hætt að slá.
Verið þið sæl, systkini min og
faðir; þið þekktuð mig aldrei og
skilduð mig því siður; en eg fyr-
irgef ykkur, því eg dey.
Vert þú sæl, móðir mín! Þú
hefir elskað mig, þó að atvikin
bæru mig burt frá þér. — —
Gráttu ekki.
Dauðinn er mér hvíld.
Nú get eg dáið.
Það getur vel verið, að þér
finnist þú einskis hafa að sakna,
en ertu nú alveg viss um, að þú
gei'ir öðrum rétt til, ef þín miss-
ir við?
Þeir verða að minnsta kosti
að sætta sig við það.
Lífið er mér byrði, og þeir
létta hana eigi, þyngja fremur.
Og þegar eg er farinn munu þeir
ef til vill nema staðar við gröf
mína, augnablik, en annh' lifs-
ins munu bráðlega kalla til
þeáiTa. Þeár snúa baki við mjsn-
ingunni og gleyma, ■— gleyma
þvi, sem á undan er gengið.
Ertu nú alveg viss um, að það
myndi verða þér ávinningur —
Lífið heldur áfram, og hvert
stig tiíverunnar ber þér að stíga
lil fulls, annars myndir þú rétt
aðeins geta tyllt tánum í næsta
þrep fyrir ofan, og það myndi
kosta þig meiri orkueyðslu, en
ef þú stigir skrefið til fulls hérna
megin.
Þú yrðir aðeins að vinna það
upp þar, ef þú hefir vanrækt að
gjöra skyldu þína og auka þekk-
ingu þlna og þroska hérna meg-
in. Auk þess hefir þú um leið
kastað frá þér þeim tækifærum,
sem þér gáfust til að geta orðið
meðbræðrum þinum að liði og
svikist um að gjöra skyldu þína
gagnvart þeim, og þann skulda-
bagga verður þú að bera með
þér út yfir gröf og dauða, —
þar til þú liefir greitt að fullu.
Öll aðstaða þín og viðleitni
er þar með slitin úr því heildar-
sambandi, að þú sért þess um-
ikominn, að láta nokkuð gott af
þér leiða eða orðið til nokkui's
hlutar nytsamlegur.
Þar munt þú ryðga, og því
næst verða ekið ásamt með
öðru ónýtu skrani og sökkt
í djúpið, — þaðan sem þú aldrei
framar átt afturkvæmt, aldrei
til nokkurs lifs.
— Aldrei framar mun ljómi
sólarinnar umlykja þig.
Aldrei framar skalt þú ganga
á grænni grundu, — aldrei lyfta
höfði móti lieiðstirndum himni.
Saltar bórur munu breiða yfir
þig græna slíbreiðu. Þar munt
þú hvíla, unz tímans tönn hef-
ir nagað þig sundur — breytt
þér i duft og ösku. — Þú verð-
ur að engu.
Lifna cg þó aldrei framar?
Nei.
Til er eilífur dauði þeim, sem
óverðugir eru lífsins.
Það er sama, láttu mig deyja.
— Mér er alls varnað, — eg
hefi engin tækifæri eða aðstæð-
ur til að verða einum eða nein-
um að liði.
Ættí eg ekki heldur að losa ef þú vaerir horfinn af sviðiúú?

JOLAGJAFIR
VERZL.
BJÖRN KRISTJÁNSSON
JÓN BJÖRNSSON &CO.