Morgunblaðið - 17.01.1987, Qupperneq 11

O |r
sé að hækka lægstu laun án þess
það flæði yfír allt er að ekki komi
til launaskriðs vegna innstreymis
af erlendu lánsfé inní landið.
Viðskiptajöfnuðurinn við útlönd var
væntanlega hallalaus á árinu 1986
og efnahagsáætlanir fyrir þetta ár
gera ráð fyrir mjög óverulegum
haila. Hallalaus utanríkisviðskipti
og stöðvun erlendrar skuldasöfnun-
ar stuðla að því að launaskrið og
yfírborganir verði því aðeins að slíkt
eigi sér stoð í aukinni framleiðni
og verðmætasköpun.
Stöðvun skuldasöfnunar erlendis
og innstreymis af erlendu lánsfé er
líka forsenda jafnrar samkeppnis-
stöðu milli atvinnugreina og lands-
hluta í samkeppninni um vinnuafl,
þjónustu og fjármagn.
Abyrgð stjórnvalda
og Seðlabankans
Stjómvöld og Seðlabankinn bera
höfuðábyrgðina á því að vel takist
til í þessum efnum. Stjómvöld verða
að beita ráðdeiid í sinni starfsemi,
þrátt fyrir kosningaár. Sú skoðun
kemur fram hjá Seðlabankanum að
kjarasamningamir í febrúar og des-
ember hafí lagt byrðar á ríkissjóð
og að hóflegir kjarasamningar séu
dýru verði keyptir ef þeir valda
þenslu á uppgangstímum og verð-
bólguáhættu úr þeirri átt.
Mat Seðlabankans á -áhrifum
febrúar- og desembersamninganna
á halla ríkissjóðs er ekki hafíð yfír
gagnrýni. Hér er ekki vettvangur
til þess að Q'alla um þau mál en
spyija má hver afkoma ríkissjóðs
hefði verið ef samningarnir í febrú-
ar og desember hefðu verið gerðir
með gamla laginu og verðbólgan á
árinu 1986 þá verið um 40% og á
þessu ári kannski 50%.
Seðlabankinn sjálfur fer með
stjóm peningamálanna. Því ætti
bankinn að vera best í stakk búinn
til að meta möguleikana til að stýra
þeim þannig að ekki komi til skulda-
söfnunar erlendis og að þær
áætlanir standist sem gerðar vom
eftir kjarasamningana 6. des-
ember. Samkvæmt þeim áætlunum
sem einhverjar a.m.k. voru gerðar
í bankanum sjálfum en aðrar af
stjómvöldum átti dæmið að geta
gengið upp. Því var m.a. haldið
fram við afgreiðslu lánsfjárlaga.
Seðlabankinn heldur því fram að
8% verðbólga á árinu 1987 sé lág-
mark. Hvort verðbólgan verður
hærri en 7—8% er mest á valdi
bankans sjálfs og hvemig hann
stjómar peningamálunum. Ef bank-
inn stjómar málum þannig að erlent
lánsfé fær að flæða inní landið og
fóðra þenslu og launaskrið á vinnu-
markaðnum, em verðbólgumark-
miðin í hættu og þá mun lægst
launaða fólkið sitja uppi með sárt
ennið. Því veldur vantrú bankans á
sjálfum sér vissulega vonbrigðum
og áhyggjum.
V erðbólgnspáin
stenst ennþá
Tvær rauntölur eru nú komnar
fram til þess að bera saman við þá
verðbólguspá sem aðilar vinnu-
markaðarins gerðu í kjölfar kjara-
samninganna. Til glöggvunar er
spáin birt hér mánuð fyrir mánuð.
Þegar samið var í byijun desember
lá ekki annað fyrir samningsaðilum
en vísitala framfærslukostnaðar 1.
nóvember, sem var 179,22 stig.
Verðbólguspá samningsaðila gerði
ráð fyrir því að um áramótin yrði
vísitalan komin uppí 185,3 stig.
Hækkun vísitölunnar í nóvember
Verðbólguspá VSÍ/ASÍ
frá 6. desember.
Framfærshivísitala
Spá Raun
1. des. 181,9
1. jan. 185,3
1. febr. 187,7
1. mars 189,9
1. apríl 191,5
1. ma! 193,0
l.júní 193,8
l.júH 194,6
1. ágúst 195,9
1. sept. 196,5
1. okt. 196,7
l.nóv. 198,2
1. des. 198,7
1. jan. 199,0
180,85
185,05
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. JANÚAR 1987
var minni en búist hafði verið við,
en hækkunin í desember aftur á
móti meiri. Séu þessir tveir mánuð-
ir teknir saman er hækkunin í raun
minni en miðað hafði verið við og
vísitalan um áramótin kemur út á
185,05 stigum.
Seðlabankinn hefur sérstaklega
áhyggjur af þvi að verðbólguspáin
sé of bjartsýn fyrir síðari hluta árs-
ins. Spáin gerir ráð fyrir að verð-
bólguhraðinn verði á bilinu 4—5%
á síðari árshelmingi. Þessi spá er
ekki óeðlileg í ljósi þess að umsamd-
ar launakostnaðarhækkanir sem
hafa veruleg áhrif á því tímabili eru
ekki aðrar en 1,5% hinn 1. júní og
1,5% hinn 1. október. Nokkrir fast-
launasamningar geta komið inn í
dæmið á þessu tímabili en þeir eiga
ekki að hafa neina umtalsverða
þýðingu fyrir launaþróunina í heild.
Markmið fastlaunasamninga er
fyrst og fremst að færa yfírborgan-
ir á tilteknum sviðum inn í launa-
taxta. Að svo miklu leyti sem
verðbólgan mótast af kostnaðar-
hækkunum innanlands er því spáin
á síðari árshelmingi í fullu samræmi
við raunveruleikann.
Seðlabankinn fylgi
eigin stefnu
Hafí Seðlabankinn áhyggjur af
þróun verðbólgunnar á síðari árs-
helmingi hlýtur það fyrst og fremst
að vera vegna ástæðna sem rekja
má til annarra orsaka en síðustu
kjarasamninga. Og það eru þættir
sem stjómvöld og Seðlabankinn
sjálfur hafa fyrst og fremst á valdi
sínu en ekki aðilar vinnumarkaðar-
ins.
Ætlast verður til þess að Seðla-
bankinn og stjómvöld leggi sig fram
um að fylgja eigin stefnu í peninga-
málum og efnahagsmálum almennt.
Aðilar vinnumarkaðarins hafa nú í
tvígang gert kjarasamninga sem
hafa skapað skilyrði fyrir því að
ná verðbólgunni niður á sama stig
og í nágrannalöndunum og stjóm-
völd hafa sannarlega hingað til lagt
sitt af mörkum til þess að styðja
þessa þróun.
Því kemur það á óvart ef Seðla-
bankinn ætlar nú að skerast úr leik
og stjóma peningamálunum með
þeim hætti að verðbólgumarkmiðin
á síðari hluta ársins verði í hættu.
Treysta verður á það að bankinn
ræki sitt hlutverk í samræmi við
það sem hann hefur óskað eftir
sjálfur og hafí forystu um það að-
hald í erlendum lántökum og stjóm
peningamála almennt sem getur
tryggt að dæmið gangi upp.
Höfundur er hagfrseðingur
Vinnuveitendasambands íslands
11
Listi B J í
Reykjavík
BANDALAG jafnaðarmanna
hefur sent frá sér lista frambjóð-
enda í Reykjavík fyrir næstu
alþingiskosningar.
Listann skipa: Anna Kristjáns-
dóttir, bankastarfsmaður í
Reykjavík, Helgi Birgir Schiöth,
háskólanemi, Guðmundur Óli
Scheving, vélstjóri, Aðalheiður B.
Sveinbjömsdóttir, gjaldkeri, Ás-
mundur Reykdal, verkstjóri, Georg
Ottó Georgsson, nemi í rafeinda-
virkjun, Geir Ólafsson, sölumaður,
og Jónína G.R. Ivarsdóttir, banka-
starfsmaður í Reykjavík.
DÆMI ÚR SUNNY-VERÐLISTA OKKAR:
Ú0!$v
s
s
Sunnyerglæsilegasti
sigur Nissan til þessa
enda hefur Sunny fengið
stórkostlegar móttökur
umallan heim.
Munum sýna Sunny,
flestar gerðir, á Akureyri
og í Reykjavík laugardag
og sunnudag kl. 14—17.
Reykjavík: Ingvar Helga-
son hf., Melavelli
v/Rauðagerði.
Akureyri: Bifreiðaverk-
stæði Siguröar Valdi-
marssonar, Óseyri 5a.
SUNNY 4RA DYRA
SUNNY 5 DYRA
SUNNY 3JA DYRA
Nissan Sunny H/B LX 1.0,5dyra,4gíra .................... 340.000
NissanSunnyH/BI_X1.3,5dyra, 5 gíra ...................... 365.000
Nissan Sunny H/B SLX 1.5,3 dyra, 5 gíra ................. 395.000
NissanSunnyH/BSLX 1.5,5dyra, 5 gíra ..................... 400.000
NissanSunnyH/BSLX 1.5,3dyra, 5 gíra, m/vökvastýri ........ 413.000
Nissan Sunny H/B SLX 1.5, 5 dyra, 5 gíra, m/vökvastýri ... 416.000
Nissan Sunny H/B SLX 1.5, 5 dyra, sjálfsk................. 430.000
Nissan Sunny H/B 1.5,5 dyra, sjálfsk., m/vökvastýri ..... 444.000
NissanSunnySedanLX1.3,5dyra, 5 gíra ..................... 362.000
NissanSunnySedanSLX 1.5,4 dyra, 5 gíra ................... 396.000
Nissan Sunny Sedan SLX1.5,4 dyra, 5 gíra m/vökvastýri .... 413.000
Nissan Sunny Sedan SLX1.5,4 dyra, sjálfskiptur ......... 426.000
Nissan Sunny Sedan SLX1.5,4 dyra, sjálfskiptur, m/vökvast. 440.000
Nissan Sunny Wagon LX1.5,5 gíra ......................... 433.000
Nissan Sunny Coupe LX 1.5, 5 gíra ....................... 432.000
Nissan Sunny Coupe SLX 1.5, 5 gíra ...................... 467.000
Tökum flesta notaöa bíla upp í nýja.