Morgunblaðið - 28.03.1987, Síða 45

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. MARZ 1987
45
Stiörnu-
Umsjón: Gunnlaugur
Guðmundsson
NámskeiÖ í
stjömuspeki
í dag verður síðasta greinin
um stjömuspeki fomaldar.
Miða ég þá við fall Rómar á
fimmtu öld.
Firmicus
Maternus
Síðastur merkra stjömuspek-
inga fomaldar var Julius
Firmicus Matemus, lögfræð-
ingur og öldungadeildarþing-
maður, ættaður frá Sýrakus
á Sikiley. Hann starfaði á
fyrri hluta fjórðu aldar. Á efri
árum dró hann sig í hlé og
helgaði líf sitt fræðimennsku.
Eftir hann liggur ritið Mat-
heseos Libri VII, eða Átta
bækur um kenningar stjömu-
speki. Þetta rit dregur saman
þekkingu þess tíma á stjömu-
speki. Það merkilega við
Matheseos er kannski það að
það var eitt fyrsta rómverska
verkið sem var uppgötvað á
miðöldum. Það var fyrst þýtt
á Spáni á 10. öld og barst til
Englands í lok 11. aldar.
Spádómar
Sem höfundur þykir Firmicus
ekkert sérstaklega frumlegur.
Enda kom fátt merkilegt í ljós
hvað varðar hugsun og fræði-
mennsku frá síðasta skeiði
Rómar. Einkennandi fyrir
bókina er áhersla á spádóma
og fullyrðingar um að ákveðn-
ar afstöður leiði óhjákvæmi-
lega til einhverra tiltekinna
atburða. Sem dæmi má nefna:
„Merkúr og Venus saman í
2. húsi skapa einstaklinga
sem standa í töluverðum við-
skiptum og eru uppteknir við
mikilvæg málefni í lengri tíma
í einu. Þeir eru geðugir og
heillandi í lífi og persónuleika,
en hafa of sterka kynhvöt og
eru drykkfelldir ..."
Ófrelsi
Þama birtist sú tilhneiging
eldri stjömuspekinga að halda
því fram að ákveðin orka leiði
svo til óhjákvæmilega til
ákveðinna atburða. Einstakl-
ingurinn sjálfur hefur lítið
val. Slíkar fullyrðingar byggj-
ast yfirleitt á því að viðkom-
andi stjömuspekingur þekkir
nokkra einstaklinga sem hafa
ákveðna stöðu, t.d. Venus og
Merkúr ( 2. húsi. Hann spyr
sjálfan sig: Hvemig fólk er
þetta? Útfrá þessum litla hópi
manna er síðan dregin sú
ályktun að allir sem hafi sömu
stöðu hljóti að vera eins. Ann-
ars vil ég ekki gagnrýna löngu
látna höfunda. Hugsanlega
veit Firmicus af þessu og ger-
ir sér grein fyrir því að
uppeldi, ytri aðstæður og
frjáls vilji mannsins hafa
áhrif, en gætir þess ekki að
koma þeirri vitneskju nægi-
lega skýrt frá sér. Fýrir vikið
finnst 20. aldar lesendum verk
hans hálf hlægileg.
Skemmtileg
innsýn
Annars em bækur eins og
Matheseos skemmtilegar,
ekki síst fyrir það að þær
sýna okkur inn í nýja og sér-
kennilega veröld: „Staða
Venusar í 9. húsi gefur til
kynna stöðuga ásókn anda.
Viðkomandi ganga um óþrifa-
legir og illa til fara eða eyða
tíma sínum í musterum og
segjast boða vilja guðanna.
Stundum túlka þeir drauma."
Fyrst og fremst gefa svona
lýsingar innsýn I hugsunar-
og lifnaðarhætti ttmans.
Reyndar er slíkt alltaf hlut-
verk stjömuspeki; að fyalla um
mannlífið og vera spegill
tímans. Við fall Rómar árið
476 lauk ákveðnu menningar-
skeiði og við tók 500 ára
hnignun í evrópskri hugsun
og menningu. Á meðan varð-
veittu arabar menningararf
hinna fomu Grikkja.
GARPUR
GRETTIR
DYRAGLENS
(VÍLTU FARA i QOMSO-A
V TOK, i-ANA ? )
V ---~—V----1------' ' ' v ■

UOSKA
? I HANN 5£tDI lO ~
| |/V1II_LJÓM HLL)rA8REFv JjJ
* í supua-pakóta <sofo-fT\
s 1 álCIPAFÉLASIMU „------'XJJ
Fae>'
\/AP
CCDVMM /V Mr\
rtKUIIMMlMU
SMAFOLK
LIV/IN6 IN THE PE5ERT
ISN'T ALL BAP...
■0--------------
/0-/2. © 1985 United Feature Syndicate.lnc.
TMERE'5 BEAUTIFUL'
SCENERY...
Það er hreint ekki svo Landslagið er fallegt
bölvað að búa í eyðimörk-
inni ...
Samræðurnar ánægjuleg- Hæ, steinn!
ar ...
BRIDS
Umsjón: Guðm. Páll
Arnarson
Hindmn vesturs átti sinn þátt
í því að NS fóm í fremur hæpna
spaðaslemmu, en hún varð jafn-
framt til þess að sagnhafi fann
bestu leiðina til vinnings.
Suður gefur; enginn á hættu.
Norður
♦ KD94
¥ D73
♦ KG82
♦ G5
Vestur Austur
♦86 imn 472
♦ AKG9842 V105
♦ 4 ♦ D10653
♦ 842 +D973
Suður
♦ ÁG1053
♦ 6
♦ Á97
♦ ÁK106
Vestur Norður Austur Suður
— — — 1 spaði
3 hjörtu 4 spaðar Pass 4 grönd
Pass 5 tíglar Pass 6 spaðar
Pass Pass Pass
Fjögur grönd suðurs var fímm
„ása“ Blackwood, þar sem
trompkóngurinn er metinn sem
ás. Sú er skýringin á fimm tígla
svari norðurs.
Vestur lyfti hjartaás gegn
slemmunni, og skipti svo yfír í
tromp. Sagnhafi, einn af risum
íþróttarinnar, Oswald Jacoby,
tók slaginn í blindum og spilaði
laufgosa. Austur lagði drottn-
inguna á eftir nokkra umhugs-
un. Það var rétt vöm, því Jacoby
var ákveðinn í að svína. Án af-
skipta vesturs af sögnum væri
besta leiðin vafalaust að stinga
tvö lauf í blindum og treysta á
tígulsvinninguna. En nú var Ijóst
að austur átti lengd í láglitunum
og líklega báðar drottningamar.
Jacoby notaði innkomur
blinds á tromp til að stinga
hjörtu heima og fjölgaði þannig
slögunum um einn. Staðan leit
þá þannig út:
Norður ♦ 4 ¥- ♦ KG82 ♦ 5
Vestur Austur
♦ - ♦ -
♦ KG9 II ¥-
♦ 4 ♦ D106
♦ 84 Suður ♦ - ¥- ♦ Á97 ♦ Á106 ♦ 973
Næsta skrefíð var að þvinga
austur í laufi og tígli. Jacoby tók
tígulás og kóng og síðasta
trompið gerði út um austur.
SKAK
Umsjón Margeir
Pétursson
Á opna alþjóðlega mótinu í
Lugano í Sviss, sem lauk fyrr í
þessum mánuði, kom þessi staða
upp í skák þeirra Barbero, Arg-
entínu, sem hafði hvitt og átti
leik, og heimamannsins Rtlet-
schi.
Hvítur fann snjalla leið til að
komast út í auðunnið endatafl:
24. Hxf7+! - Hxf7, 25.
Dxh6+! - Kg8, 26. Dh8+ -
Kxh8, 27. Rxf7+ - Kg8, 28.
Rxd6 og svartur gafst upp.