Morgunblaðið - 04.06.1987, Blaðsíða 35

MORGUNBLAJÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1987
35
Vopnasala Bandaríkj astj órnar til íran:
Aðstoðarutanríkis-
ráðherra yfirheyrður
Washington, Reuter.
ELLIOT Abrams, aðstoðarut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna í
málefnum Ameríkuríkja, svaraði
I gaer spurningum þingnefnda
sem, rannsaka vopnasölu Banda-
ríkjastjórnar til Iran. Abrahams
bar blak af Oliver North ofursta,
sem var vikið úr embætti i kjöl-
far hneykslisins, og kvaðst
jafnframt ekki hadfa tekið þátt
í ólöglegum aðgerðum.
Abrams sagði George Shultz ut-
anríkisráðherra hafa óskað eftir því
að fylgst væri með Oliver North.
Sagði hann embættismenn hafa lit-
ið North homauga, talið hann
herskáan og ábyrgðarlausan.
Kvaðst Abrams ekki telja að ásak-
anir þessar á hendur North ættu
við rök að styðjast.
Abrams neitaði fullyrðingum
Lewis Tambs, sendiherra Banda-
ríkjanna í Hondúras, um að hann
Glistrup í
yfirheyrslu
vegna ummæla
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
MOGENS Glistrup, stofnandi
Framfaraflokksins, verður yfir-
heyrður hjá lögregluyfirvöldum
vegna niðrandi ummæla, sem
hann viðhafði um erlenda verka-
menn. Ummælin komu fram í
viðtali í útvarpi, og var það út-
varpshlustandi, sem bar fram
kæruna.
Glistrap er ákærður fyrir að hafa
brotið gegn ákvæði í dönsku hegn-
ingarlögunum, en samkvæmt því
er bannað tala niðrandi um fólk á
opinberam vettvangi á grandvelli
kynþáttar, litarháttar eða þjóðemis
viðkomandi.
fremur fáar og því tiltölulega hætt
við skyndilegri útrýmingu. Það sem
vekur sérstaka athygli er hvarf
margra sjávarlífvera. Eldfjallamenn
segja, að svifið hafí orðið súrnun
sjávarins að bráð. Súmunin hafi
valdið karbónatskorti, sem gert
hafí að verkum, að þessi agnarsmáu
dýr gátu ekki myndað kalkskeljam-
ar utan um sig.
Lækkun sjávarhita kann að hafa
valdið sumum þessara breytinga.
Svifið, sem af lifði, líkist helst þeim
sviftegundum, sem nú finnast á
köldum hafsvæðum. Eldfjallamenn
eiga í engum erfiðleikum með að
skýra það. Þeir segja, að reykur
hafi byrgt fyrir sólina og valdið
kólnun loftslagsins (á sama hátt og
nýlegum eldgosum, svo sem gosinu
í E1 Chichon 1982, hefur verið kennt
um kólnun veðráttunnar).
Árekstrarmenn segja á móti, að
eldfjallamenn geti ekki skýrt ýmsar
staðreyndir, svo sem ummynduðu
kvarskristallana, sem áður er getið.
Vísindamenn við jarðfræðistofnun-
ina í D. nver í Colorado segja, að
þetta fyrirbæri bendi sterklega til
árrekstrar; aðeins höggbylgja, en
ekki hraungos geti valdið ummynd-
uninni.
En þó að árekstrarkenningin
njóti ennþá meiri vinsælda en eld-
gosakenningin, era sannanirnar
ekki nægar til þess, að kveðinn
verði upp dómur um, hvort það
voru halastjömur eða eldfjöll, sem
gerðu út af við risaeðlurnar. Heim-
spekingar nútímans leggja mikla
áherslu á, að sjónarmið vísinda-
manna beri sterkan svip af þeim
samfélögum, sem þeir lifa og hrær-
ast í. Getur átt sér stað, að það séu
kjamorkuandstæðingarnir, sem að-
hyllast árekstrarkenninguna, og
umhverfísvemdarsinnamir, sem
styðja eldijallakenninguna?
(Heimild: Economisi)
hefði verið formaður leynilegrar
nefndar sem hefði fyrirskipað
skæraliðum í Nicaragua að hefja
sókn á suðurvígstöðvunum. Tambs
kvaðst hafa fengið fyrirskipun um
að koma þessum skilaboðum til
skæraliða frá Oliver North sem
hann sagði hafa setið í nefndinni.
„Maðurinn veit ekki um hvað hann
er að tala,“ sagði Abrams.
Hann kvaðst ævinlega hafaN
gegnt skyldustörfum sínum og ekki
hafa tekið þátt í aðgerðum sem
vörðuðu við lög. Sagðist hann hafa
Greenspan, sem tekur við emb-
ætti seðlabankastjóra Banda-
ríkjanna af Paul Volcker, hefur
hagnast á verðbréfaviðskiptum á
Wall Street og er þekktur maður
í fjármálalifi Bandaríkjanna.
Hann liðsinnti stjómvöldum i
baráttu þeirra gegn verðbólgu á
síðasta áratug og þykir einstak-
lega fundvis á hentugar og
einfaldar lausnir. Ýmsir hafa þó
fundið honum reynsluleysi til
foráttu.
Samstarfsmenn Greenspans lýsa
honum sem íhaldssömum í flármál-
um og segja að hann helsta
hugðarefni hafi jafnan verið hvem-
ig hefta megi verðbólgu. „Alan
hefur einstaka hæfileika til að sund-
urgreina viðfangsefni og þekking
hans á fjármálakerfí Bandaríkjanna
og heimsins alls er einstök," sagði
einn þeirra i viðtali við Reuters-
fréttastofuna. Er það mál manna
að hann njóti virðingar bæði repú-
blikana og demókrata. Ýmsir
sérfræðingar hafa þó látið í ljós
efasemdir um að hann búi yfir
nægilegri reynslu af alþjóðlegum
fjármálamarkaði en slík reynsla er
talin vega þungt þessa dagana í
ljósi þess að þróunarríki eiga í vax-
andi erfiðleikum með að greiða
erlendar skuldir sínar.
Alan Greenspan var formaður
þriggja manna ráðagjafanefndar
um efnahagsmál á árunum 1974
til 1977 í stjómartíð Fords Banda-
ríkjaforseta. Helsta verkefni
nefndarinnar var að leita leiða til
að sigrast á verðbólgunni sem var
þá um tíu prósent á ársgrundvelli.
Þótti Greenspan með afbrigðum
slyngur ráðgjafi og vann hann sér
virðingu annarra hagfræðinga.
BANDARÍKJAÞING þrýstir nú á
ríkisstjórn Ronalds Reagan
Bandaríkjaforseta um að auka
flotavernd á Persaflóa en íranir
hafa marglýst yfir því að aukin
umsvif stórveldanna á þessum
slóðum verði ekki liðin. 11 her-
skip frá Bandaríkjunum og
Sovétríkjunum eru nú á Persa-
flóa og hafa stjórnir ríkjanna
varað íranir við að gera árásir
á skip sem sigla undir fána
þeirra.
George Shultz, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, hefur sagt að hann
telji ekki þörf á því að bandamenn
Bandaríkjastjómar aðstoði við
Elliot Abrams, aðstoðarutanrík-
isráðherra Bandarikjanna.
takmarkaðar upplýsingar um leyni-
legan stuðning við skæraliða í
Nicaragua og sagði fyrri framburð
sinn í þá vera hafa verið ónákvæm-
an og villandi.
Hann hefur rekið eigið fyrirtæki
um áratuga skeið. Annast hann
viðskipti og ráðgjöf og segir sagan
að viðskiptavinir hans greiði þús-
undir dollara fyrir það eitt að fá
um í gær í kjölfar tilkynningar
Pauls Volcker Seðlabankastjóra
Bandaríkjanna á þriðjudag að
hann hygðist láta af störfum.
Var það mat manna að fjármála-
menn óttuðust að Bandarikja-
stjórn auðnaðist ekki að halda
aftur af verðbólgu eftir brottför
hans. Fjármálamenn keyptu
vestur-þýsk mörk i stað dollara.
Hins vegar lækkaði gull örlítið f
verði frá þriðjudeginum og kom
það á óvart þvi vaninn er sá að
fjárfest sé f gulli þegar menn
þykjast sjá verðbólguský á lofti.
„Það ríkir ringulreið á fjármála-
markaðinum og við æðum hér um
eins og óðir fílar," sagði starfsmað-
ur bandarísks banka í Frankfurt.
Fjármálamenn bíða þess hvort Alan
Greenspan, eftirmaður Pauls Volck-
er, vinni sér traust og virðingu
svipaða þeirri sem Volcker naut þau
átta ár er hann var forpiaður sjö-
mannanefndar sem fer með stjórn
flotavemd á Persaflóa. Á Banda-
ríkjaþingi nýtur sú skoðun nokkurs
fylgis að ríki vinveitt Bandaríkja-
mönnum treysti á að þeir tryggi
olíuflutninga frá ríkjunum við Pers-
aflóa og leggi því sjálf ekkert fram
í því skyni. Er þrýst á Reagan
Bandaríkjaforseta um að hann óski
eftir hjálp Japana og ríkja Vestur-
Evrópu en ríki þessi era hlutfalls-
lega háðari olíu frá Persaflóa en
Bandaríkin. Shultz þótti þetta
ósanngjörn gagnrýni og kvaðst
hann ekki telja brýna þörf á aðstoð
þessara ríkja. Líklegt er talið að
Reagan tæpi á þessu máli er leið-
togar sjö helstu iðnríkja koma
Spánn:
Bóluefni
gegn holdsveiki
uppgötvað
Alicante.Reuter
SPÆNSKIR læknar upplýstu
í gær að þeir hefðu uppgötvað
bóluefni sem örvaði mótstöðu-
afl líkamans gagnvart holds-
veiki.
Forstöðumaður holdsveikraspít-
alans í Alicante sagði fréttamönn-
um að náðst hefði góður árangur
í tilraunum með bakteríu sem líkist
mjög holdsveikibakteríunni. Er
henni sprautað í sjúklingana og
hefur mótstöðuafl aukist hjá helm-
ingi þeirra.
að snæða með honum hádegisverð.
Ólíkt Paul Volcker er hann maður
félagslyndur og sést oft með ýmsu
frægu fólki. Alan Greenspan er
ókvæntur og er 61 árs að aldri.
hinna 12 aðalbanka Seðlanbankans.
í London kváðust menn bíða stefnu-
ræðu Greenspans á Bandaríkjaþingi
en þingmenn þurfa að samþykkja
skipun hans. „Volcker var eins kon-
ar hálf-guð og það tekur tíma að
afla sér þvílíkrar virðingar," sagði
fyrrum embættismaður Banda-
ríkjastjómar.
Verð á gulli hækkaði um tæpa
níu dollara á þriðjudag er tilkynnt
var að Volcker hygðist láta af störf-
um. Óttuðust menn að verðbólgu-
skriða myndi rýra verðgildi
verðbréfa, hlutabréfa og lausaíjár.
Sérfræðingar sögðu þetta frekar
stafa af óvissu en því að menn efuð-
ust um hæfni Greenspans. Gullúns-
an lækkaði í verði í gær er meiri
festa komst á markaðina. Dollarinn
lækkaði þó enn gagnvart jeni í
Tókýó en hækkaði hins vegar í New
York. í Frankfurt féll dollarinn enn
gangvart vestur-þýska markinu en
gengi hans á markaðinum í London
hélst stöðugt.
saman til fundar í Feneyjum á
mánudag. Tíu manna sendinefnd á
vegum Bandaríkjastjómar, sem
rannsakað hefur áraás íraka á
bandarísku freigátuna „Stark“, hef-
ur hvatt til þess að fleiri ríki taki
að sér að vemda olíuskip á þessum
slóðum.
íranir hafa sagt að írakar vilji
draga stórveldin inn í átök ríkjanna
sem hafa staðið í sjö ár. Telja íran-
ir að vemda beri alla flutninga á
olíu frá ríkjunum við Persaflóa en
írakar hafa gert árangursríkar ár-
ásir á olíuvinnslustöðvar þeirra og
skip.
Alan Greenspan, verðandi Seðlabankastjóri Bandaríkjanna;
Þekktur og virtur en
þykir skorta reynslu
Washington, Reuter.
HAGFRÆÐINGURINN Alan
Aukinnar flotavernd-
ar krafist á Persaflóa
Bahrain, Reuter.
Óvissa á fjármáiamörkuðum:
Fjármálamenn
forðast dollara
London, Tókýó, New York, Reuter.
ÓVISSA ríkti á fjármálamörkuð-
Rowenfa
kaffivélar
Í 1 taMMri,

Rowenra fkos 10 bolla kaffikanna kr. 1.990.-
(!) - H3

Rowenfa fk eo 10 bolla kaffikanna kr. 4.226.-
(s) -
Rowenra fkbi
10 bolla kaffikanna
með gullsíu kr. 5.341.-
Rowenra fk4o
10 bolla kaffikanna
með hitakönnu kr. 4.847.-
Rowenra fkso
8 bolla kaffikanna
kr. 2.652.-
Fást í öllum betri
raftækjaverslunum
Yörumarkaðurinnhf.
Nýiabae-Eiöistorgi Simi 622-200