Morgunblaðið - 10.09.1987, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1987
33
Sovétríkin:
Aðskilnaðar kírkju
og ríkis krafist
Moskvu, Reuter.
VIRTUR sovéskur fræðimaður,
Dmitry Likhachyov, hvatti í
ítalía:
Flutninga-
bíll rændur
Bologna Italiu, Reuter.
VOPNAÐIR menn rændu bryn-
varinn flutningabíl á einum af
aðal þjóðvegum ítalíu aðfaranótt
þriðjudags. Að sögn lögreglu
höfðu ræningjarnir á brott með
sér skartgripi og silfurhluti að
verðmæti um þriggja milljóna
Bandaríkjadala.
Tíu grímuklæddir menn á þremur
bflum neyddu ökumann flutn-
ingabílsins til að nema staðar um
12 km utan við borgina Bologna á
ítalíu. Hótuðu mennirnir bflstjóran-
um og ógnuðu með byssum og
blysum. Að sögn lögreglu voru
bflstjóri og gæslumaður í flutn-
ingabílnum bundnir og keflaðir og
fleygt utan vegar skammt frá ráns-
staðnum. Mennirnir náðu að losa
sig sjálfir og náðu í hjálp. Hvorugan
þeirra sakaði.
Ekki er hægt að gefa upp ná-
kvæmt verðmæti þýfisins sem var
í eigu margra aðilja og var flutn-
ingafyrirtækið Battistolli að flytja
varninginn frá Vicenza til Napólí.
grein, sem birtist f vikuritinu
Literaturaaya Gazeta í gær, til
aðskilnaðar rússnesku rétttrún-
aðarkirkjunnar og sovéska
kommúnistaríkisins.
„Ríki okkar ætti í raun og sann
að vera utan trúarinnar, það ætti
ekki að láta sig málefni kirkjunnar
varða," sagði Likhachyov í grein-
inni, sem skrifuð var af tilefni þess
að á næsta ári verða eitt þúsund
ár liðin frá kristnitöku Rússa.
Fréttaskýrendur sögðu að Lik-
hachyov virtist hafa svipaða afstöðu
til þessara mála og trúaðir andófs-
menn á borð við föður Gleb
Yakunin. Hann skoraði á Mikhail
Gorbachev að veita kirkjunni meira
svigrúm en á síðasta ári.
Likhachyov hefur löngum varið
frelsi rithöfunda og hvatt til þess
að menn bæru meiri umhyggju fyr-
ir umhverfi sínu. Sagði hann í
greininni að engin ástæða væri til
þess að ríkið gæti takmarkað út-
gáfu Biblíunnar og annarra trúar-
rita. Bætti hann því við að andúð
í garð trúaðra í Sovétríkjunum staf-
aði fyrst og fremst af þekkingar-
leysi.
Vörn fyrir Bukharin
Sovéskur sagnfræðingur birti í
gær gagnorða varnarræðu fyrir
bolsevikann Nikolai Bukharin, sem
Josef Stalín lét taka af lífi og orðið
hefur tákn endurbóta fyrir komm-
únistaflokka um víða veröld.
Sagnfræðingurinn Yuri Afanasy-
ev, yfirmaður Skjala- og sagnfræði-
ritasafns Sovétríkjanna í Moskvu,
sagði í grein, sem birtist í vikuritinu
Moscow News, að Bukharin hefði
ekki verið glæpamaður. Bukharin
var tekinn af lífi í mars árið 1938
eftir sýndarréttarhöld og var nafn
hans eftir það þurrkað út úr opin-
berum sagnfræðiritum. Grein
Afanasyevs er gagnorðasta varnar-
ræða fyrir Bukharin, sem birst
hefur frá því að sovéskir höfundar
hófu að gagnrýna stjórnartíð
Stalíns eftir að barátta Gorbachevs
fyrir auknu upplýsingastreymi
hófst.
Þykir greinin tíðindum sæta
vegna þess að Bukharin var einn
helsti andstæðingur Stalíns í lok
þriðja og í upphafí fjórða áratugar-
ins. Frá því að hann lést hafa
hugmyndir hans verið þeim, sem
töldu kúgun og ofriki Stalíns vera
hryllilegt frávik frá kommúnisma,
mikið veganesti.
Reuter
Beðið eftír brottrækum
knattspyrnuáhangendum
BRESK yfirvöld hafa visað tutt-
ugu og fimm knattspyrnuáhang-
endum úr landi og komu þeir til
Belgíu í gær. Verða þeir dregnir
fyrir rétt og bornir sökum um að
hafa átt aðild að óeirðunum á
Heysel-leikvanginum í Brussel
þar sem þrjátíu og níu manns létu
lífið.
Knattspyrnubullurnar komu til
Belgíu umkringdar vopnuðum
vörðum. Þær komu í flutningavél
belgíska hersins og var ekið á
brott í þremur fangavögnum með
skyggðum rúðum í fylgd átta lög-
reglubifreiða. Voru Englending-
arnir færðir fyrir dómara í
dómshöllinni í Briissel.
Til óláta kom í tveimur fangels-
um í Brussel í þessari viku er
spurðist að knattspyrnuáhang-
endurnir kæmu til Belgíu.
Ástæðurnar að baki óeirðunum
voru þær að aðbúnaður belgískra
fanga er sýnu verri en sá að-
búnaður, sem Bretarnir eiga í
vændum.
Á myndinni sjást belglskir lög-
reglumenn standa vörð og bíða
þess að knattspyrnubullurnnar frá
Bretlandi lendi.
Alusuisse:
ítalía:
Gamli álrisinn orð-
inn að álkaupanda
ZUrich, frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morg^inblaðsins.
Óhreinindi á glugga
- en ekki Jesús
Rómaboi-g, Reuter.
ÍTALSKIR rannsóknarlögreglu-
menn sem voru beðnir að kanna
frásögn af því að Jesús Kristur
hefði birzt á glugga í þorpinu
Supino, segja að það sem hafi
virzt vera frelsarinn hafi reynzt
vera óhreinindi. Við endurkast
sólargeisla á óhreinindin hafi
þorpsbúar með fjörugt ímyndun-
arfl talið sér trú um, að þeir
greindu jesúmynd í glerinu.
Eftir að spurðist út að Jesús
Kristur birtist alltaf öðru hverju í
glugganum, tóku pílagrímar að
streyma til þorpsins. Ákveðið var
að lokum að kveðja til sérfróða
menn og var niðurstaða þeirra birt
í ftölskum blöðum í gær. Rannsókn-
armennirnir tóku gler og glugga-
karm á brott til rannsóknar en engu
að síður héldu sanntrúaðir áfram
að vitja þorpsins.
REKSTUR svissneska álfyrirtæk-
isins Alusuisse hefur gengið vel
það sem af er þessu ári. Eftirspurn
eftir framleiðslu þess á efna- og
álsviði hefur verið mikil, verð á
áli hefur farið hækkandi og endur-
skipulag fyrirtækisins er byrjað
að bera tilætlaðan árangur. S<jórn-
endur þess sögðu á blaðamanna-
fundi i Zttrich í gær að þeir
byggjust við hagnaði á rekstrinum
í ár, nema eitthvað óvænt gerist í
viðskiptaheiminum á næstu mán-
uðum, en sögðu að Alusuisse
myndi þó ekki geta greitt hluthöf-
um arð í ár frekar en í fyrra.
Verð á áli hefur hækkað verulega
í dollurum undanfarna mánuði en
ekki haft mikil áhrif í Evrópu vegna
veikrar stöðu dollarans. Meðalverð á
áli í vestur-þýskum mörkum fyrri
hluta þessa árs er lægra nú en það
var á sama tíma í fyrra. Álverðið í
mörkum fer þó hækkandi og Dr.
Theodor M. Tschopp, framkvæmda-
stjóri álsviðs, á von á að sú þróun
haldi áfram.
Alusuisse hefur skorið álfram-
leiðslu sína niður um þriðjung síðan
í fyrra og er nú orðinn álkaupandi í
Bandaríkjunum. Fyrirtækið svarar
enn eigin eftirspurn eftir áli í Evr-
ópu. Aframhaldandi niðurskurður
álframleiðslunnar mun fara nokkuð
eftir þróun álverðs en þegar hefur
verið akveðið að loka álverinu í Chipp-
is, sem framleiðir 11.000 tonn á ári,
og minnka framleiðsluna í Rheinfeld-
en úr 63.000 tonnum í 40.000 tonn.
Alusuisse framleiðir nú um 350.000
Bretland:
Frakkar vildu inn-
göngu í samveldið
St. Andrew's, frá Guðmundi Heiðari Frbnannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
ÁRIÐ 1956, rétt áður en Súez-
deilan náði hámarki, lagði Guy
Mollet, þáverandi forsætisráð-
herra Frakklands, til við
Anthony Eden, forsætisráð-
herra Breta, að Frakkland yrði
tekið inn í Breska samveldið,
að þvi er segir f The Sunday
Times síðastliðinn sunnudag.
Þetta kemur fram i skjölum,
sem heimilaður var aðgangur
að fyrr á árinu.
Mollet spurði Eden fyrst hvort
hægt yrði að endurvekja hug-
myndina um einingu ríkjanna,
sem komið hafði fram 1940.
Breska ríkisstjórnin taldi að slík
sameining kæmi ekki til greina
árið 1956. Þá stakk Guy Mollet
upp á því á fundi í París með
Eden að Frakklandi yrði heimilað
að ganga í Breska samveldið.
Eden sagði sir Norman Brook,
sem þá var ráðuneytisstjóri í for-
sætisráðuneytinu, að engum
erfiðleikum yrði bundið fyrir
Frakka að fallast á drottninguna
sem þjóðhöfðingja.
Anthony Eden var mjög áhuga-
samur um þessa hugmynd og sá
í henni ýmsa möguleika fyrir
Breta. Á þessum tíma höfðu Bret-
ar nýlega hafnað þátttöku í
Evrópubandalaginu, sem þá var
tekið að ræða um að stofna. Hann
taldi að Frakkar gætu orðið mót-
vægi við sjónarmið ýmissa
Asíuþjóða í samveldinu, sem hann
var ekki viss um að hefðu sömu
sjónarmið í alþjóðamálum og
Bretar. Hann taldi einnig að sjón-
armið Breta í alþjóðamálum yrðu
áhrifameiri en sjónarmið Frakka
innan samveldisins.
Breska ríkisstjórnin hafnaði
þessari hugmynd vegna ýmissa
örðugleika, sem óhjákvæmilega
fylgdu veru Frakka í samveldinu.
Innrásin í Súez varð einnig til
þess að þessar hugmyndir voru
lagðar á hilluna.
Stjórnmálamenn beggja vegna
Ermasunds hafa lýst undrun
vegna þessara tillagna Mollets.
Christian Pineau, sem var ut-
anrikisráðherra í stjórn Mollets,
segir að hugmyndin um samein-
ingu ríkjanna hafi ekki verið
formleg tillaga og hann hafi aldr-
ei heyrt um tillöguna um að ganga
í samveldið. Oðrum frönskum
stjórnmálamönnum þótti það
broslegt að Eden hafi tekið þessar
hugmyndir svo alvarlega.
11. september 1956 lagði Guy
Mollet til að ríkin yrðu sameinuð.
Eden fór þegar fram á að fjár-
málaráðuneytið og utanríkisráðu-
neytið mætu kosti og ókosti
slíkrar sameiningar, enda vissi
hann að síðar í þeim mánuði vildi
Mollet fá svar. Utanríkisráðuney-
tið var ekki hrifið af hugmyndinni
og taldi að ólíkir siðir, tungumál
og viðhorf ynnu gegn henni. Sam-
band Bretlands við Bandaríkin
myndi veikjast og sömuleiðis sam-
bandið við samveldið. „Við
munum erfa óvinsældir Frakka í
Austurlöndum fjær og nær og
styrkja fordóma gegn nýlendu-
stefnu okkar," segir í skýrslu um
málið. Einnig var talið að samein-
ingin myndi vekja andúð Þjóð-
verja, Skandinava og íbúa
Benelúx-landanna.
Fjármálaráðuneytið lagðist
gegn sameiningunni vegna þess
að efnahagslíf Frakka væri
þunglamalegt, andsnúið breyting-
um og framförum og framleiðni
væri lítil. Mannafla væri sóað í
landbúnaði og ýmsum iðnaði.
Niðurstaðan varð því sú að
Eden sagði Mollet að Bretar hygð-
ust styrkja samband sitt við
Vestur-Evrópu, sem leiddi á end-
anum til nánara stjórnmálasam-
bands. Þegar Mollet fékk þetta
svar stakk hann upp á inn-
göngunni í samveldið.
tonn á ári, þar af framleiðir ISAL
85.000 tonn. Dr. Tschopp sagði á
fundinum að Alusuisse hyggðist ekki
breyta rekstri álversins á íslandi
næstu fimm til tíu árin.
Fyrirtækið vinnur nú að því að
festa sig í sessi sem framleiðandi
markaðsvöru úr áli. Alls kyns umbúð-
ir og iðnaðarvörur eru mest áberandi
en fjórðungur framleiðslu álsviðsins
tengist umbúðum.
Al hefur óorð á sér meðal um-
hverfissinna fyrir að vera orkufrekur
málmur sem eyðist ekki og er sjaldn-
ast endurnýttur. Dr. Tschopp þekkir
dæmi um að kennarar ráðleggi skóla-
börnum að pakka nestinu ekki í
álpappír af umhverfisastæðum.
Alusuisse hefur nú ákveðið að hefja
áróðursherferð í Sviss til að kynna
ágæti málmsins og leiðrétta misskiln-
ing neytenda um galla vörunnar.
Knattspyrna:
Viðbúnaður
í Dusseldorf
Dusseldorf, Reuter.
LÖGREGLAN i Dilsseldorf hand-
tók niu enskar knattspyrnubullur
aðfaranótt gærdagsins og hefur
verið gripið tíl óvenju mikils við-
búnaðar vegna landsleiks Vestur-
Þjóðverja og Englendinga, sem
leikinn var i gærkvöldi.
Búist var við mörg hundruð stuðn-
ingsmönnum enska liðsins á Rhein-
leikvanginn í gærkvöldi og ætluðu
yfirvöld að sjá til þess að ekkert
bæri útaf, minnugir úrslitaleiks
Liverpool og Juventus í Evrópukeppni
meistaraliða á Heysel-leikvanginum
í Brussel árið 1985 þegar 39 menn
létu lífið.
Áhangendur Liverpool áttu upp-
tökin að harmleiknum í Heysel og
voru tuttugu og fimm þeirra fluttir
frá Bretlandi til Belgíu í gær. Verða
þeir sakaðir um að hafa framið morð.
Lögreglan í Dússeldorf sagði að
mennirnir níu hefðu verið handteknir
fyrir drykkjuskap á almannafæri.
Þeir hefðu haft full hátt miðað við
hversu áliðið hefði verið nætur. -