Morgunblaðið - 17.11.1987, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 1987
43
Jómfrúræða Danfríðar Skarphéðinsdóttur:
Það gengiir ekki lengiir að
prjóna bara suðvesturermina
HÉR fer á eftir jómfrúræða
Danfríðar Skarphéðinsdóttur
(Kvl.-Vl.) er flutt var á Alþingi
27. október sl. í umræðum um
stefnuræðu forsætisráðherra.
Virðulegi forseti. Góðir lands-
menn. Þegar stefnuyfirlýsing
nýrrar ríkisstjómar lítur dagsins
ljós vakna margar spumingar um
það hvað í henni felist og hvaða
leiðir verði valdar að þeim markmið-
um sem hún setur sér.
Í öllum umræðum um það sem
helst er við að glíma núna fara
gjaman saman orðin þensla og góð-
æri. Hin takmarkaða þýðing þeirra
vill hins vegar gleymast. Þannig er
þenslan staðbundin vandamál sem
takmarkast við höfuðborgina og
næsta nágrenni hennar. Helst
mætti ætla að þeir sem sífellt tala
um þensluna í þjóðfélaginu hafi
ekki komið út fyrir malbik í þó
nokkum tíma.
Góðærið margumtalaða tak-
markast við þá fáu sem þess hafa
notið, ekki þorra landsmanna.
Pyngjur láglaunafólks em enn létt-
ar meðan kjör hinna betur megandi
hafa stöðugt batnað. Á þessari
stundu er ekkert sem bendir til að
á þessu verði breyting á næstunni.
Hugmyndaflug ríkisstjómarinnar
beinist að léttari pyngjunum með
því að leggja skatt á brýnustu nauð-
synjar. Eins og öllum er ljóst er
stærsti hópur hinna lágt launuðu
konur, konur sem vinnumarkaður-
inn hefur kallað til sín vegna
breyttra þjóðfélagshátta. Þannig
em konur uppistaðan í starfsstétt-
um sem m.a. tengjast umönnun,
bamauppeldi, fræðslu og fisk-
vinnslu. Allir em sammála um þá
ábyrgð sem slíkum störfum fýlgir,
en annað er uppi á teningnum þeg-
ar meta skal þau til launa.
Þrátt fyrir síaukna þátttöku
kvenna í atvinnulífinu gegna þær
enn þá hinum lífsnauðsynlegu störf-
um inni á heimilunum. í flestum
tilfellum fellur það í þeirra hlut að
sjá um viðurværi einstaklinganna,
að fæða þá og klæða og skipta rétt-
látlega því sem til ráðstöfunar er.
Þessi störf ásamt listum og menn-
ingu em gjaman lofuð á hátíðar-
stundum en stórlega vanmetin í
dagsins önn.
Með sköpunargleði og hugviti
sínu hafa konur skapað listaverk
en jafnframt búið til skjólgóðar
flíkur. Þær hafa búið til mynstur
sem hentar hverju einu, valið liti
og raðað saman og gert sér grein
fýrir hlutverki hinna finustu þráða
og litbrigða í þeirri heildarmynd
Danfríður Skarphéðinsdóttir.
sem þær vilja skapa. Þannig fær
jafnvel hið smæsta notið sín. Þetta
ásamt öðm hefur gefið konum þá
yfirsýn sem nauðsynleg er þegar
taka þarf tillit til margra mismun-
andi þátta sem eiga að mynda eina
samstæða heild.
Hvað varðar hagsæld okkar og
réttláta skiptingu þess sem þjóð
okkar úr ber úr býtum stöndum við
nú á krossgötum, ekki aðeins gagn-
vart skiptingunni milli einstakling-
anna heldur einnig milli dreifbýlis
og þéttbýlis. Við verðum að búa til
gott og heilsteypt mynstur sem
rúmar okkur öll og metur okkur
að verðleikum.
Ríkisstjómin lítur á það sem eitt
af meginverkefnum sínum, eins og
segir í stefnuskrá hennar, með leyfi
hæstvirts forseta, „að stuðla að
betra jafnvægi í þróun byggðar með
uppbyggingu atvinnulífs og þjón-
ustu á landsbyggðinni". Og hvemig
ætlar hún að ná fram þessu mikil-
væga markmiði? Stjómvöld hafa á
undanfömum ámm misst niður allt
of margar lykkjur í sfnum pijóna-
skap. Það gengur ekki lengur að
ptjóna bara í suðvesturermina. Ef
svo fer sem horfír stefnir í skjóllitla
flík sem yljar aðeins hluta lands-
manna og það er skammgóður
vermir.
Við kvennalistakonur höfum frá
upphafi starfs okkar aðhyllst vald-
dreifingu og ástundað hana með
góðum árangri innan eigin raða.
Við teljum því jákvætt skref stigið
með því að dreifa valdi út til sveitar-
félaganna og auka þannig sjálf-
stæði þeirra og ábyrgð. En það
verður að vera tryggt fyrir fram
hveijir verða í raun tekjustofnar
sveitarfélaganna þannig að þau
verði örugglega fullfær um að taka
á sig þau verkefni sem til er ætl-
ast. Enn liggur ekki nákvæmlega
fyrir hvemig þetta verður fram-
kvæmt né heldur hvemig geta
minnstu _ sveitarfélaganna verður
tryggð. í fjárlagafrumvarpi kemur
heldur hvergi fram hvenær ríkið
ætlar að gera upp skuldir sínar við
sveitarfélögin, skuldir sem ná mörg
ár aftur í tímann og era að sliga
mörg hinna minni sveitarfélaga.
Ein meginundirstaða blómstr-
andi byggðar í landinu er að boðið
sé upp á sambærilega þjónustu t.d.
á sviði menntunar og heilsuvemdar
um land allt. En það verður að
ganga frá öllum lausum endum
áður en nokkur afgerandi skref era
stigin. Á þessari stundu, þegar enn
einu sinni era skert lögbundin fram-
lög til Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga,
fer ekki hjá því að menn efíst um
raunveralegan vilja stjómvalda í
þessum efnum.
Bændur landsins hafa um árabil
búið við mikla óvissu vegna þess
samdráttar í framleiðslu sem nauð-
synlegur er. Landbúnaðurinn er sú
atvinnugrein sem hvað mesta þörf
hefur fyrir nýsköpun. Ríkisstjómin
setur sér eftirfarandi markmið: „að
treysta starfsskilyrði í landbúnaði
og bæta hag bænda", jafnframt að
„menntun, starfsfræðsla og rann-
sóknir verði efldar". Engum bland-
ast hugur um nauðsyn menntunar
’og rannsókna í atvinnugrein sem
stendur á þvílíkum tímamótum, en
hvemig ríkisstjómin ætlar að ná
fram þessum markmiðum með stór-
felldum niðurskurði til ráðunauta
og rannsókna er með öllu óskiljan-
legt.
Allir sem til þekkja vita hver
lífæð hafnir landsins era. Margar
þeirra era nú í alls óviðunandi
ástandi. Stórskert framlag til hafn-
arframkvæmda styrkir því heldur
ekki trúna á hina svokölluðu
byggðastefnu ríkisstjómarinnar..
Hæstvirtur forsætisráðherra
minnist í ræðu sinni á einhug og
samtakamátt. Gerir hann sér í raun
vonir um að einhugur geti ríkt í
þeirri spillingu og neðanjarðarstarf-
semi sem viðgengst í launakerfinu
eða jafnvel að fólk finni til samtaka-
máttar við núverandi aðstæður? Það
er forkastanlegt að hið opinbera
skuli taka fullan þátt í þeim skolla-
leik yfirborgana undir borðið sem
tíðkast þar sem laun fólks fara eft-
ir ýtni þess sjálfs eða slyngni
yfírmanna tiltekinna stofnana. Við
byggjum ekki upp heilsteypt þjóð-
félag á sérhagsmunum. Þar eð
Míele RYKSUGAN
Húnervönduð
oqvinnurvel
1000 watta kraftmikill mótor
Afkastar 54 sekúndulítrum
Lyftir 2400 mm vatnssúlu
7 lítra poki
4 fylgihlutir í innbyggöri geymsluj
Stillanleg lengd á röri
Mjög hljóölát (66 db. A)
Fislótt, aöeíns 8,8 kg
Þreföld ryksía
Hœgt aö láta blása
9,7 m vinnuradíus
Sjálfvirkur snúruinndráttur
Teppabankari fáanlegur
Taupoki fáanlegur
Rómuö ending
Hagstœtt verö
Reyndu hana á næsta útsölustað:
Einkaumboð:
JÓHANN ÓLAFSSON & CO
^ Sundaborg 13, sími 688588
Mikligarður v/Sund
JL-húsið, rafdeild
Rafha, Hafnarf.
Gellir, Skipholti
Teppabúðin, Suðurlandsbraut
Raforka, Akureyri
Kaupféiag Skagfirðinga, Sauðárkróki
KB, Borgarnesi
KHB, Egilsstöðum
Verzl. Sig. Pálma, Hvammstanga
KH, Blönduósi
Straumur, ísafirði
KASK, Höfn
Rafbúð RÓ. Keflavik
Árvirkinn, Selfossi
Kjarni, Vestmannaeyjum
Rafþj. Sigurd., Akranesi
Grimur og Árni, Húsavik
Rafbora, Patreksfirði
Glóev Armúla 19
hæstvirtur fjármálaráðherra hefur
boðað mikla tiltekt í sínu ráðuneyti
hlýtur það að vera eitt af hans
fyrstu verkum að fara undir borðið
og taka til hendinni og dreifa því
fé sem þar fínnst til allra.
Eins og fram kom í stjómar-
myndunarviðræðunum sl. sumar er
það skýlaus krafa Kvennalistans
að ekki séu greidd lægri laun fyrir
fulla vinnu en svo að „þau dugi til
framfærslu einstaklings". Ekki
náðist samkomulag um þetta og enn
er langt frá því að þessu hóflega
marki okkar sé náð. Það er til há-
borinnar skammar fyrir eina af
ríkustu þjóðum heims. Hæstvirtur
forsætisráðherra sagði áðan að
meðaltalskaupmáttur launa hefði
aldrei verið meiri. Hitt vita allir að
launabilið hefur aldrei verið stærra.
Góðir áheyrendur. Ptjónaupp-
skrift ríkisstjómarinnar gengur
ekki upp. Til þess að komast fyrir
vitleysumar þarf að rekja upp og
pijóna nýtt. Við kvennalistakonur
viljum nýtt verðmætamat og nýja
lífssýn. Það teljum við vænlega
uppskrift að skjólgóðri flík sem
rúmar landsmenn alla.
Ég þakka áheymina. — Góða
nótt.
Electrolux
Ryksugu-
úrvalið
D-720
1100 WÖTT.
D-740
ELECTRONIK
Z-165
750 WÖTT.
Aðeins
1 .500 kr. út
og eftirstöðvar til allt
að 6 mánaða.
Vorumarkaöurinn hl.
KRINGLUNNI, SÍMI 685440.

EINLITAR OG MUNSTRAÐAR
FLISAR
ODYRAR OGDYRAR / VANDAÐAR
FLISAR
VEGG OG GÓLF
FLISAR
UTI OGINNI
FLISAR
f Rartek
Höganás
FYRIRMYND ANNARRA FLÍSA
HÉÐINN
SEUAVEGI 2.SÍMI 624260