Morgunblaðið - 10.03.1988, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. MARZ 1988
57 .
Friðrika Eggerts-
dóttir — Minning
Fædd 5. október 1894
Dáin 28. febrúar 1988
„Þegar maður hefur tæmt sig
öllu mun friðurinn koma yfir hann.
Allir hlutir koma fram í tilvistinni
og menn sjá þá hverfa aftur. Eftir
blóm ævinnar fer hvaðeina aftur til
upphafsins. Að hverfa aftur til upp-
hafsins er friðurinn, það að hafa
náð takmarki tilvistar sinnar."
Lao Tse.
Látin er mæt kona eftir langa
og starfsama ævi. Síðustu ár ævi
sinnar bjó hún á Hrafnistu í
Reykjavík.
Friðrika fæddist í Fremri-Langey
á Breiðafirði. Þau munu hafa verið
tíu systkinin og var hún sjöunda í
röðinni. Auk þess ólst upp á heim-
ili foreldra hennar Hjörtína Guðrún
Jónsdóttir, fædd 20. október árið
1900 og lést 6.'janúar 1988, þann-
ig að stutt var á milli þeirra fóstur-
systranna. Foreldrar Friðriku munu
hafa tekið Hjörtínu Guðrúnu í fóst-
ur er hún var 6 vikna gömul.
Þau, Fremri-Langeyjarsystkinin,
urðu flest mjög langlíf og eitt
þeirra, tengdamóðir mín, Guðrún
Eggertsdóttir, var að verða 102 ára
er hún lést. Eitt systkinanna, Kjart-
an, er enn á lífi á tíræðisaldri og
býr nú á Hrafnistu í Reykjavík.
Ekki er það ætlun mín að rekja
frekar ætt Friðriku heitinnar en vil
þó geta þess, að öll Fremri-Langeyj-
arsystkinin voru mikils metin
mannkosta- og dugnaðarfólk sem
reyndust hinir nýtustu þjóðfélags-
þegnar.
Anð 1919 gekk Friðrika að eiga
Jóhann Garðar Jóhannsson frá
Öxney á Breiðafirði. Fyrstu hjú-
skaparár sín bjuggu þau vestur á
Breiðafirði, en árið 1923 fluttust
þau til Reykjavíkur og bjuggu þar
eftir það, lengst af á Ásvallagötu
59, Reykjavík. Jóhann Garðar lést
fyrir 23 árum.
Þau hjónin eignuðust tíu börn.
Þijú þeirra eru látin en hin eru
búsett í Reykjavík og Hafnarfirði
og eitt í Svíþjóð.
Friðrika var mikil húsmóðir og
góð heim að sækja. Gestrisni á
heimili þeirra hjóna var viðbrugðið.
Um það voru þau hjónin samhent
mjög og geta margir borið því vitni.
Á því heimili var nóg hjartarúm
þótt húsrými væri lítið. Á því heim-
ili ríkti ætíð græskulaus glaðværð
og þar kynntist maður fólki sem
reyndust traustir og fölskvalausir
vinir.
Við hjónin minnumst margra
ljúfra, ánægjulegra og ógleyman-
legra stunda á heimilinu á Ásvalla-
götu 59. Þar var oft glatt á hjalla,
kveðið, sungið, spilað, talað og hleg-
ið. Einkum er konu minni þetta
heimili kært. Þegar hún, öllum
ókunn í Reykjavík, fluttist til
Reykjavíkur, var heimilið á Ásvalla-
götu 59 henni athvarf og griðastað-
ur. Friðrika reyndist henni sem
besta móðir. Til hennar gat hún
ávallt leitað og við hana talað. Jó-
hann Garðar reyndist henni einnig
vel og börn þeirra hjóna tóku henni
sem hún væri eitt af systkinunum,
enda skyldleikinn náinn, þar sem
þau eru systkinabörn í báðar ættir.
Traust og óijúfanleg vináttubönd
bundust á þessu heimili.
Þegar við hjónin giftum okkur
fannst þeim hjónum, Friðriku og
Jóhanni, sjálfsagt og eðlilegt að
brúðkaupsveislan skyldi haldin á
heimili þeirra, þar sem foreldrar
okkar voru þá búsett úti á landi.
Friðrika var kona sönn og
raunsæ. Oft hefur vinnudagurinn
verið langur hjá henni og ekki allt-
af úr miklu að moða. En hún lét
aldrei deigan síga og ól börn sín
upp við þann góða sið. Hún veitti
börnum sínum vernd og skjól meðan
hún fann að þess þurfti með, en
sleppti síðan af þeim hendinni vit-
andi það að hver og einn verður
að standa á eigin fótum og bjarga
sér, enda hefur þetta veganesti
reynst börnum hennar vel.
Friðrika var blíð, nærgætin og
skilningsrík við þá sem minna
máttu sín og áttu bágt. Hún var
ætíð hreinskiptin og falslaus. Börn
hennar öll bera henni fagurt vitni
og barnabörn hennar og bama-
barnabörn eru öll mannvænlegt
fólk'.
Við hjónin þökkum henni kynnin
og samfylgdina og vottum afkom-
endum hennar okkar dýpstu samúð.
BFH og GB
í dag fer fram jarðarför móður
okkar, tengdamóður og ömmu,
Friðriku Eggertsdóttur frá Fremri-
Langey á Breiðafirði, sem lést þann
28. febrúar sl., á 94. aldursári. í
þessum fátæklegu orðum viljum við
votta minningu hennar þá virðingu
sem slíkri sómakonu ber. í hugum
okkar lifir minningin um réttsýna
dugnaðarkonu sem hafði hæfileika
til að mæta sorg og gleði af æðru-
leysi og tókst á við lífshlutverk sitt
af þeirri festu sem einkenndi allar
hennar gjörðir. Hún hafði til að
bera flesta þá mannkosti sem prýða
mega mikilmenni og lét alla sem
henni tengdust njóta þess ríkulega.
Voru fjölskyldumeðlimir af yngri
kynslóðinni lánsamir að eiga í henn-
ar hús að venda, því ávallt gaf hún
sér tíma til að sinna þeim, auk þess
sem alltaf leyndist eitthvert góð-
gæti í pokahorninu.
Af tíu bömum Friðriku og eigin-
manns hennar, Jóhanns Garðars
Jóhannssonar, sem lést 1965, lifa
sjö systkini. Það hefur verið ærinn
starfi að halda slíkt heimili og vart
tími til að sinna málefnum utan
t
Systir mín,
Soffia Bogadóttir
frá Brúarfossi,
lézt í Sjúkrahúsi Akraness 4. marz.
Útförin fer fram frá Borgarneskirkju laugardaginn 12. marz kl.
14.00. Jarösett verður á Ökrum.
F.h. vandamanna,
Jóhannes Bogason.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar og tengdafaðir,
EGGERTTH. JÓNSSON,
Háaleitisbraut 155,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni föstudaginn 11. mars kl. 13.00.
Lára Petrína Bjarnadóttir,
Birna M. Eggertsdóttir, Pétur E. Eggertsson,
Ásta Lóa Eggertsdóttir, Hilmar Þorvaldsson,
Ingigerður Eggertsdóttir, Jón Ólafsson,
Unnur I. Eggertsdóttir, Hermann Arnviðarson,
Gunnhildur Eggertsdóttir, Óskar Þorsteinsson,
Kolbrún Eggertsdóttir, Arnaldur Axfjörð.
heimilisins. Þjóðmálin og umræðan
um þau skipuðu þó ætíð háan sess
í huga Friðriku og gerði hún sér
far um að fylgjast með öllu sem
fram fór, einkum á efri árum er tók
að hægjast um hjá henni. Var aldr-
ei komið að tómum kofanum þar,
hvort sem rætt var um stjórnmál
líðandi stundar eða nýjustu afrek
landsins í skák og íþróttum. Hún
bar þess og gæfu að halda góðri
heilsu fram á háan aidur og það
er ef til vill lýsandi fyrir lífsviðhorf
hennar og þann kraft sem hún bjó
yfir, að þegar hún gerðist vistmáð-
ur á Hrafnistu, þá 88 ára gömul,
hafði hún á orði að sér fyndist eigin-
lega ómögulegt að flytjast þangað,
því á Hrafnistu byggju eingöngu
gamalmenni.
Við erum þakklát forsjóninni fyr-
ir að hafa borið gæfu til að njóta
samvista við Friðriku Eggertsdótt-
ur. Blessuð sé minning hennar.
F.h. foreldra, bræðra og
eiginkonu,
Friðrik Þ. Stefánsson.
Amma mín, Friðrika Eggerts-
dóttir, er látin. Hún fæddist árið
1894 í Fremri-Langey á Breiðafirði
og var því 93 ára gömul er hún
lést. Hún var dóttir Eggerts Tor-
berg Gíslasonar og Þuríðar Jóns-
dóttur og var hún áttunda í röð tíu
systkina og er aðeins eitt þeirra sem
lifir Friðriku, en það er Kjartan sem
var bóndi í Fremri-Langey, en dvel-
ur nú á Hrafnistu í Reykjavík.
Amma var alin upp í Fremri-Lang-
ey og mótaðist hún þar. Þær ein-
földu en sterku lífsreglur sem henni
voru lagðar þar fylgdu henni allt
lífíð. Aðalinntakið í þessum lífsregl-
um var: „'Segðu satt, gerðu rétt,
óttastu engan mann.“
Amma sagði mér ^ð aldrei hafi
verið matarskortur í Eyjunum þótt
harðæri væri á fastalandinu, alltaf
var nóg 'að býta og brenna. Samt
var henni í blóð borin bæði nýtni
og útsjónarsemi.
Amma giftist árið 1919 Jóhanni
Garðari Jóhannssyni frá Öxney en
hann lést árið 1965. Þau eignuðust
10 börn en þau eru: Sjöfn gift
Knúti Magnússyni málarameistara;
Ema gift Þóri Birgi Þórðarsyni
vélstjóra; Unnur lést átta mánaða
gömul; Hörður lést árið 1975; Þor-
geir lést árið 1936, átta ára gam-
all; Guðmundur kvæntur Eddu Jon-
asdóttur skrifstofustjóra; Hrefna
gift Björgvini Bjarnasyni bifvéla-
virkja; Unnur gift Jóni Gunnari
Jóhannssyni vélstjóra; Bergrún gift
Unnari Magnússyni vélstjóra; Gerð-
ur gift Jóhannesi Elíassyni bifreiða-
smið.
Afi og amma byijuðu sinn bú-
skap og voru þau í húsmennsku í
eyjunum. Þaðan flytjast þau til
Stykkishólms en þaðan flytjast þau
árið 1923 til Reykjavíkur. Fyrstu
árin í Reykjavík vom tíðir búferla-
flutningar hjá þeim. Afi stundaði
sjómennsku eða aðra lausavinnu
sem til féll en árið 1931 fékk afi
vinnu við hafnargerð í Reykjavíkur-
höfn sem hann stundaði til dauða-
dags.
Arið 1936 urðu þáttaskil í lífi
þeirra hjóna er þau eignuðust íbúð
á Ásvallagötu 59 og var það eins
og að flytjast í höll eftir allan hús-
næðisvanda undanfarinna ára.
Amma var 25 ára þegar hún eign-
aðist fyrsta bamið og 42 er hún
átti það síðasta. Þrátt fyrir þetta
tók hún Hrefnu systur sína, sem
var sjúklingur, inn á heimilið. Alltaf
var mikill gestagangur hjá þeim og
gistu oft heilu íjölskyldurnar hjá
þeim og var þá sofið í einni flat-
sæng á stofugólfinu og hver krókur
og kimi nýttur.
Þessu stóra heimili stjómaði
amma af mikilli röggsemi. Henni
var gestrisni í blóð borin og alltaf
til kaffi og kökur handa gestum og
eftir að bamabömin komu til sög-
unnar var alltaf til kók í kjallaran-
um handa litlum munnum. Amma
tók þátt í kvennadeild SVÍ og minn-
ast dætur hennar þess er þær fóm
með henni á skemmtanir þar og
amma klæddi sig í upphlutinn og
dansaði við dætumar af mikilli list.
Þegar amma var komin yfír áttrætt
varð hún fyrir því óláni að detta
og lærbrotna en hún reif sig upp
úr því þó lún yrði að styðjast við
staf eftir þal. Sjálfsbjargarviðleitni
hennar var ívo mikil að helst eng-
inn mátti hj; lpa henni. Hún vildi
gera hlutina ; f eigin rammleik.
Andlegri hcilsu hélt hún alveg
fram undir þac síðasta. Hún fylgd-
ist mjög vel mec fréttum og því sem
var að gerast í vjóðmálum og hún
var inni í ótrúleg istu hlutum sama
hvort um var að -æða kjarasamn-
inga, fótbolta eða skák og hringdi
hún stundum í mij og ræddi þessa
hluti fram og aftur.
Eftir að afi dó héldu þær systur
heimili á Ásvallagötunni en Hrefna
lést árið 1982 og hafði þá dvalið á
elliheimili í eitt ár. Amma dvaldist
hjá dætrum sínum um tíma'en
komst síðan á Hrafnistu 88 ára
gömul og minnist ég alltaf tilsvara
hennar fyrst eftir að hún kom þang-
að. Um hvernig henni líkaði vistin,
jú, aðbúnaður var góður en þetta
væru tóm gamalmenni sem væru
þarna. Hún var nefnilega lengst af
miklu yngri í hugsun en árafjöldinn
sagði til um.
Ekki gerði hún víðreist um heim-
inn, né landið. Henni leið best á
Ásvallagötunni. Það var hennar
ríki. Þaðan hringdi hún í bömin sín
og fylgdist með öllu sem var að
gerast í ættinni.
Amma var mjög hreinskiptin og
falslaus. Hún sagði bömum sínum
til syndanna ef henni þótti þurfa
þykja. Sama var með þjóðmálin.
Hún tók ákveðna afstöðu til allra
hluta, með eða á móti.
Aldrei heyrði ég ömmu kvarta
yfír hlutskipti sínu í lífínu. Hún
öfundaðist aldrei út í nokkum mann
og bjó glöð við sitt. Blessuð veri
minning hennar.
Jóhann Garðar Larsen
Skreytum
við öll tækifæri
II iHwim
Reykjavíkurvegi 60, sími 53848.
Álfheimum 6, sími 33978.
B«jarhrauni 26, sími 50202.