Morgunblaðið - 20.04.1988, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. APRÍL 1988
39
Blómaskeið húmanískra
greina á næsta leiti
— segir Arnór Benónýsson nýráðinn
leikhússtjóri Leikfélags Akureyrar
ARNÓR Benónýsson tekur form-
lega við starfi leikhússtjóra hjá
Leikfélagi Akureyrar þann 1.
maí nk. af Pétri Einarssyni, sem
gegnt hefur þvi hlutverki síðustu
tvö árin. Pétur er á leið suður,
en vill ekkert láta uppi um hvað
hann hyggst fyrir — það eru
ýmis járn í eldinum, eins og hann
sjálfur orðar það. Eftir tveggja
ára veru á Akureyri segist Pétur
vera þess fullviss að Leikfélag
Akureyrar sé ekkert aukaleikhús
heldur hafi það fyrir löngu sann-
að tilverurétt sinn. Því væri afar
mikilvægt að búa því sömu að-
stöðu og leikhúsum á höfuð-
borgarsvæðinu.
Amór var einn fjögurra umsækj-
enda um leikhússtjórastöðuna og
er ráðinn til þriggja ára. Hann sótti
menntun sína í Leiklistarskóla ís-
lands og hefur undanfarið verið
fastráðinn leikari hjá Þjóðleikhús-
inu. Hann gegnir formennsku í
Félagi íslenskra leikara, sem hann
verður nú að láta af, þar sem leik-
hússtjóri getur ekki verið forsvars-
maður stéttarfélags. Þá var Amór
á síðasta ári kosinn forseti Banda-
lags íslenskra listamanna. „Þetta
er í þriðja sinn sem staða leik-
hússtjóra á Akureyri er auglýst sem
ég hef hugleitt að sækja um en
vissulega hefur mig skort reynslu
þar til nú. Ég hef engar áhyggjur
af því að mér muni ekki líka vistin
hér fyrir norðan. Ég hef búið lengst
af ævi minnar fyrir norðan og hef
síður en svo skotið rótum fyrir
sunnan. í huga mínum tengist leik-
hús á Akureyri jafnvægi í byggð
landsins, þætti sem mjög oft gleym-
ist í allri umfjöllun. Komin er viður-
kenning á því að hér skuli vera leik-
hús og að lista- og menningarlíf
skuli dreifast á landsbyggðina. Ég
hefði ömgglega ekki sóst eftir starfi
sem þessu fyndist mér það ekki
ögrandi. Leikhús og fjölmiðlar eiga
það sammerkt að skapa sjálfstætt
mannlíf. Málið snýst um hvort
byggja eigið landið allt eða einung-
is suðvesturhomið," sagði Amór
meðal annars á blaðamannafundi
er haldinn var fyrir skömmu í til-
efni leikhússtjóraskiptanna.
Menningarlegt sjálf stæði
„Ég tel ykkur ijölmiðlamennina
fulltrúa sama fyrirbæris. Af hverju
eru blaðaútgefendur að keppast við
að gefa út blað á Akureyri, senda
út útvarps- og sjónvarpsefni? Fjöl-
miðlar og leikhús þekkja baráttuna
fyrir sjálfstæði, en fólksfæðin gerir
það að verkum að á íslandi verður
menning ekki rekin nema í formi
opinberra styrkja og án þeirra mun
menningarlegt sjálfstæði okkar
hverfa á bak sólu. Þá þarf leik-
húsið að ná að skilgreina sig innan
eigin samfélags. Ekki er nægilegt
að hafa sjónvarpsmiðilinn sem fær-
ir okkur inn í stofu hinar ýmsu
uppfærslur utan úr heimi. Við þurf-
um á leikhúsinu jafnframt að halda
— leikhúsi sem hjálpar okkur í bar-
áttunni um menningar- og efna-
hagslegt sjálfstæði," sagði Amór.
Hann sagði að oft reyndist erfitt
að fá gott fólk til starfa úti á landi.
Hinsvegar virtist mikill áhugi ríkja
fyrir sunnan á starfi LA og menn-
ingarpostular þar fylgdust grannt
með gangi mála norðan heiða. Oft
hugsuðu sunnanmenn um LA sem
samkeppnisleikfélag. „Reykvíking-
ar koma í auknum mæli norður til
að sjá sýningar, en mun fleiri Norð-
lendingar sækja þó ennþá suður í
menninguna," sagði Amór. Talandi
um byggðamál og atvinnuleikhús
sagðist Pétur hafa því miður orðið
var við að sunnanmenn litu atvinnu-
leikhús hjá sér öðrum augum en
atvinnuleikhús fyrir norðan þó svo
að markmiðin væm nákvæmlega
þau sömu. „Ég vissi til dæmis um
einn ágætan leikstjóra sem fór með
verk sitt í leikhús í Reykjavík þar
sem hann fékk að vita að verkið
hans myndi örugglega falla betur
í kramið hjá „sveitamönnunum" á
landsbyggðinni heldur en hjá höfuð-
borgarbúunum."
Samstaða þjónustu-
aðila nauðsynleg-
Amór telur framtíðarmöguleika
Akureyrarbæjar liggja á menning-
ar- og listasviði auk íþrótta- og
útivistarsviða. „Bærinn á alla
möguleika á því að heita ferða-
mannabær á vetuma líkt og á sumr-
in. Hlíðarfjall og Sjallinn em ekki
einu kostimir heldur er fjölmargt
annað hægt að gera hér fyrir ferða-
manninn. Aðeins þarf samstöðu á
meðal þjónustuaðila í bænum,"
sagði nýi leikhússtjórinn.
Leikhúsrekstur á Akureyri kallar
augljóslega á sama fasta kostnað
og leikhús t.d. í Reykjavík. Hinsveg-
ar nýtur LA ekki sömu opinberra
styrkja og atvinnuleikhús sunnan-
lands. „Við megum vissulega vera
mjög ánægðir með þann þríhliða
samning sem gerður var í ágúst sl.
á 125 ára afmæli Akureyrarbæjar.
í samningnum hafa bærinn, ríkið
og leikhúsið tekið höndum saman
þannig að ákveðinn styrkur frá
ríkinu er skilgreindur og fylgir þró-
un meðallauna hjá Þjóðleikhúsinu.
Akureyrarbær leggur jafnháa upp-
hæð fram og á móti lofar leikfélag-
ið hallalausum rekstri, að sögn Pét-
urs og hann bætti því við að það
stefndi í mjög gott ár hjá LA hvað
aðsókn varðar.
Maður er manns gaman
Amór sagðist álíta að blómlegt
tímabil leikhússins væri í nánd og
bæri að þakka fjölmiðlabyltingunni
björgunina. „Maður er og verður
ávallt manns gaman og fólk vill
halda áfram að blanda geði hvert
við annað. Að því leytinu munu fjöl-
miðlamir breyta stöðu leikhússins.
Morgunblaðið/RÞB
Arnór Benónýsson leikhússtjóri
Leikfélags Akureyrar.
f upphafi varð leikhúsið til vegna
þess að það átti erindi við sam-
félagið. Listin á að víkka sjóndeild-
arhring fólks — hún á að leyfa ein-
staklingnum að staðsetja sig um
leið og hún á að vera skemmtileg.
Okkur íslendingum er nú orðið
mjög tamt að sérgreina hlutina í
stað þess að setja þá í heildarsam-
hengi. Listsköpun á þó ekki við
þennan sama vanda að etja og við
hin — hraðann."
Hann sagðist staðfastlega trúa
því að blómaskeið húmanískra
greina væri að renna upp. „Efnis-
hyggjan hefur leitt okkur út í ver-
öld nútímans og nú er svo komið
að við þurfum að horfast í augu
við skuggalegar staðreyndir sam-
tímans. Listin ein getur bjargað
okkur. Stjómmálamenn em að átta
sig á gildi menningar og bera hinir
svokölluðu M- dagar þess vitni.
Akureyrarbær mun ömgglega fínna
fyrir því ef starfsemi leikfélagsins
leggst niður. Það yrði ekki aðeins
niðurlæging fyrir bæinn heldur fyr-
ir landsbyggðina alla.“
Pétur vildi fara sér hægt í að
gefa nýráðnum leikhússtjóranum
holl ráð, en fullvissaði viðstadda um
að hér væri á ferð prúður maður,
sem þyrði að segja sína meiningu
og myndi það veganesti ömgglega
nýtast Amóri í nýju og krefjandi
starfi.
Bergur Lárusson
kaupmaður látinn
Bergur Lárusson kaupmaður
í M.H. Lyngdal á Akureyri lést
á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri sl. sunnudag, 17. apríl, 68
ára að aldri.
Bergur fæddist að Tjöm á Skaga
í Austur-Húnavatnssýslu þann 28.
mars árið 1920, sonur hjónanna
Lámsar Frímannssonar og Ámínu
Ámadóttur. Tíu ára gamall fluttist
hann ásamt foreldmm til Dalvíkur
og bjó þar til ársins 1959. Á Dalvík
stundaði Bergur sjósókn ásamt því
að reka eigin útgerð. Þá flutti hann
til Skagastrandar ásamt konu sinni,
Ástu Tryggvadóttur, sem lifír mann
sinn, og syni, Gísla. Þar var Bergur
framkvæmdastjóri Hólaness til árs-
ins 1963 er_ fjölskyldan fluttist til
Akureyrar. Árið 1961 stofnaði fjöl-
skyldan síldarsöltunarstöðina Aust-
ursfld hf. á Reyðarfírði. Stöðin var
í eigu hennar næstu fjögur árin og
bjuggu þau Bergur og Ásta á Reyð-
arfírði á sumrin.
Bergur stundaði ýmis skrifstofu-
störf á Akureyri til ársins 1971, en
þá keypti hann skóverslunina M.H.
Lyngdal, þar sem hann starfaði allt
Bergur Lárusson
til dauðadags. Jarðarför Bergs Lár-
ussonar verður gerð frá Akureyrar-
kirkju þriðjudaginn 26. apríl kl.
13.30.
Morgunblaðið/Sigurður Pétur Bjömsson
Björg Jónsdóttir klakabrynjuð i Húsavíkurhöfn eftir útileguna.
Á útilegu frá Húsavík
Húsavík.
Það er nýlunda að fiskiskip frá
Húsavík fari á fjarlæg mið til neta-
veiða og landi aflanum í heimahöfn.
Þetta er nú útgerðarfélagið
Langanes hf. að gera tilraun með
og fór skip þess, Björg Jónsdóttir,
fyrir nokkru á Austfjarðamið og
kom til Húsavíkur á þriðjudaginn
12. aprfl með 40 tonn eftir þijár
og hálfa lögn. Eftir að lagt hefur
verið er ekki siglt til hafna eins og
vant er á netaveiðum, heldur legið
yfir netunum og þau dregin um
borð, þegar siglt er heim. Gert er
að fiskinum strax og hann ísaður
í kassa og kom mjög vel út við lönd-
un á Húsavík.
Þessi veiði er eðlilega mjög hag-
stæð fyrir atvinnulífið á staðnum
og vonast Húsvíkingar að framhald
verði á slíku.
Fréttaritari
Islending-
ar unnu
Norðmenn
í dorginu
Dorgveiðikeppninni, sem
fara átti fram sl. laugardag við
Mývatn, var frestað til næsta
laugardags sökum ófærðar.
Hinsvegar var landskeppnin
haldin á sunnudaginn þrátt fyr-
ir litla veiði og báru íslendingar
sigurorð af Norðmönnum.
Ekki veiddust nema sex silung-
ar og vann það lið er flest kílóin
hafði. Þrettán manna lið íslend-
inga bar 4,2 kg úr býtum og tíu
manna lið Norðmanna náði að
hala 2,7 kg upp úr vatninu. Far-
andbikarinn, sem gefínn var í
fyrra af norsku ferðaskrifstofunni
Gullivers Rejser, kom því í hlut
Islendinga annað árið í röð, en
slík landskeppni hefur aðeins ver-
ið haldin tvisvar sinnum. Byijað
var að dorga klukkan 11 og því
hætt kl. 15. Björn Bjömsson
starfsmaður Ferðamálafélags Mý-
vatnssveitar sagðist sjaldan muna
eftir svo slakri veiði enda hefði
veðurguðinn ekki hlustað á óskir
dorgveiðimanna þessa helgi. „Við
vildum fá hvassa sunnanátt og
asahláku, en því miður fengum
við alltof gott veður. Það var logn,
sól og átta stiga frost og því eng-
in veiði,“ sagði Bjöm.
Dorgveiðikeppnin fer fram á
næsta laugardag á Mývatni og
er von á fjölda keppenda auk
gesta.
Kvenfélag’ið Hlíf:
Arlegur
sumar fagn-
aður hald-
inn á KEA
KVENFÉLAGIÐ Hlíf heldur
árlegan sumarfagnað sinn á
Hótel KEA á morgun, sumar-
daginn fyrsta. Boðið verður
upp á kaffi og meðlæti. Börn
úr Tónlistarskólanum á Akur-
eyri annast skemmtiatriði og
happadrætti fer fram.
Allt frá árinu 1972 hafa Hlífar-
konur helgað starfsemi sína vexti
og viðgangi bamadeildar FSA.
Af fádæma þrautseigju og þolin-
mæði hafa konumar aflað fjár til
tækjakaupa á deildina og hafa
gefíð mikinn meirihluta þeirra
lækningatækja, sem til em á
deildinni auk annars útbúnaðar,
sem nauðsynlegur verður að telj-
ast til starfseminnar. Að sögn
lækna bamadeildarinnar skipta
gjafír Hlífarkvenna milljónum
króna og vildu þeir ásamt öðm
starfsliði koma á framfæri kæm
þakklæti fyrir alla velvild í garð
deildarinnar.
Kvenfélagið hefur aflað fjár til
verkefnisins með ýmsum hætti.
Seld em minningarkort, bazarar
haldnir og árlega hafa verið seld
merki fyrir sumardaginn fyrsta
auk þess sem konumar sjá um
sumarfagnaðina á fyrsta degi
sumars ár hvert.