Morgunblaðið - 13.12.1988, Qupperneq 62

Morgunblaðið - 13.12.1988, Qupperneq 62
62 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 1988 Að mála mynd í skakkan ramma SverrirStormsker, enn og aftur Sverrir Stormsker er sá popptónlistarmaður sem flestum finnst gaman að vera á móti og hann gefur til þess ótal tilefni. Hvað sem um Sverri má segja verður þó ekki af honum skafið að hann fer sínar eigin leiðir og gerír yfirleitt það sem honum sýnist, sama hvað. Sverrir er með afkastameiri tón- listarmönnum og fyrír þessi jól sendir hann frá sér tvær plötur, barnaplötu og píanóplötu. Rokk- síðan hitti Sverri á vínveitingahúsi til að afla útgáfufrétta. Segðu mér frá plötunum, Sverr- ir. Barnaplatan, sem ber heitið Nú er ég klæddur og kominn á rokk og ról, er óiík öðrum islenskum barnaplötum sem komið hafa út, að því leyti að hún er ekki barna- plata, þ.e.a.s. ekki barnaplata með þessum pínlega blokkflautu- og nælonstrengjakassagítarundirleik, sem þykir svo bráðnauðsynlegur og ómissandi þegar barnaplötur eru annarsvegar. Þó ég hafi upphaf- lega hugsað þessa plötu sem barnaplötu, þá sé ég núna að ég get alveg eins átt von á því að hún verði notuð sem innlegg í síðdegis- tónleika Ríkisútvarpsins. Það er náttúrulega eins og hvað annað píp og kjaftæði, en platan er svona, skulum við segja, sniðin fyrir barna- lega gamlingja á ölium aldri. Lögin eru flest í glaðværum sumar- poppstíl, þar sem mig grunar að vetrarmánuðirnir verði afskaplega sólríkir og hlýir og hreint yfirfullir af yndislegri bongóblíðu. Meðal þeirra sem koma fram á plötunni eru Rakel Axelsdóttir, 11 ára bráðsnjöli hnáta, Laddi, Stebbi Hilmars, sem m.a. gauiar Socrates á yfirstéttarensku, og síðast en ekki síst Alda Ólafsdóttir, sem mér finnst slá öllum íslenskum popp- söngkonum viö þegar hún fær rétt lög í hendumar, þ.e. mín. Smá grobb. Að því leytinu til er hún lik Stebba. Ég held að lagahöfundur- inn og stjórnandinn hafi meira að segja um útkomu söngsins en margur hyggur. Sjálfur vel ég söngvara eingöngu í þau hlutverk sem ég veit að hæfa honum best og hæfileikar hans fá notið sín best í; rýni í raddsvið og lagaval og hef klæmar mikið í söngstílnum, læt söngvarann alls ekki ráða ferðinni í sinni prívat ánægju, heldur eima það besta úr honum og það má trauöla deila um árangurinn. Ég hef hingað til fengið 100% spira, sem annars hefði oft ef til vill ekki orðið annað en banvænt bjórlíki. Svo er það hin platan, píanóplat- an. Hún heitir Nótnaborðhald og hefur eingöngu að geyma „instru- mentaP tónlist, þ.e. tónlist án söngs. Geysi hljómfagur flygill er þar í aðalhlutverki ásamt dísætum fiölum og grátbólgnum blásturs- hljóðfærum. Lögin eru róleg, „hæg og hljóð", eins og einhver myndi orða það; sem sé melódísk og frek- ar tregablandin lög i klassískum stíl, eins og til að mynda Tungl- skinssónatan svokallaöa, þó að ég sé ekki að Ifkja mér við Beethoven. Að mínum dómi er þessi plata, án nokkurs efa, það langbesta sem ég hef gert til þessa. Af hverju fórst þú út ■ það að gera barnaplötu? Einfaldlega vegna þess að ég vildi ekki gera aðra Guöspjallaplötu, eða aðra Lífsleiðaplötu, eða aðra klámplötu. Hver plata fyrir sig, sem ég hef gefið út, hefur haft ákveðið þema eða ákveðinn stíl og mér leið- ist að endurtaka það sem ég hef áður gert. Að vísu hafa þær allar, fram til þessa, flokkast undir popp, en það er víðfeðmara en helvíti eins og aliir vita. Hvernig gekk að ganga í barn- dóm? Ég hljóp í barndóm frekar en gekk. Lögin samdi ég flest þegar ég var hálfgerður krakki sjálfur, þ.e.a.s. 13 til 17 ára, þannig að hvað það varðar þurfti ég ekki að fara í neina barndómsgöngu. Um textana er það að segja að þeir komu einhvern veginn ósjálfrátt, en það er nokkuð sem ég hef ekki átt að venjast til þessa. Yfirleitt hafa þeir kostað óskaplega yfirlegu og vinnu. í raun er margfalt erfiðara að semja texta við lag en Ijóö eitt sér. í textagerö þarf maður að sníða hugsunina aö laglinunni, þ.e.a.s. mála mynd inn í rammskakkan ramma, en í Ijóðagerðinni hefur maður algerlega frjálsar hendur, velur sér einfaldlega það form sem hentar hverju sinni. Þó að menn séu þjóðskáld cg stórskáld, þá er ekki þar með sagt að þeir séu fær- ir um að semja einn skítsæmiiegan texta við lag. Til að mynda verða þeir að hafa tilfinningu fyrir áhersl- um melódíunnar. Nokkuð sem menn gera sér ekki grein fyrir er að textagerðin lýtur allt öðrum lög- málum en Ijóðagerðin. Þaö er aðeins eitt leiðinlegra en að semja texta og það er að hlusta á texta eftir aðra, það getur verið ólýsanleg þjáning. Bubbi og Megas eru lunknir og Bjartmar er seigur. Búið. Ég er oft beðinn að semja texta fyrir aðra, en hef alltaf neitað, nema hvað að ég hef gert tvær undan- tekningar, annars vegar textann við „Það stendur ekki á mér" fyrir Bjama Ara og svo „Gott" fyrir Eyj- ólf Krístjánsson, sem hann er að djöflast á um þessar mundir. En núna vil ég koma því á framfæri við tónlistarmenn að ég er hættur þessum fjanda. Vinsamlegast leitið til Þorsteins Eggertssonar, hann hlýtur að vera í skránni. Þó að það komi kannski ekki málinu við þá held ég að ég viti af hverju hinn almenni íslendingur gefur svona margar bækur um hver jól. Það er vegna þess að hann vill ekki eiga þær sjálfur. Almenningur hefur álíka mikið vit á kveðskap og karlinn í tunglinu og eru dómarnir í samræmi við það. Það eina sem fólk leitar eftir þegar það les texta eða Ijóö er göfugur boöskapur og fagurt yrkisefni með hæfilega miklu af viðurkenndum, íhaldssömum, smáborgaralegum viðhorfum til lífsins og tilverunnar. Efnistök, framsetning og málbeiting skiptir fólk ekki meira máli en Gísli, Eiríkur og Helgi, þessi heilaga þrenning íslensks vitsmunalífs. Til dæmis er ég nokkuð viss um að textar barna- plötunnar falii ekki í kramiö hjá full- orðnum hlustendum, en þeir gera sér ekki grein fyrir því að textarnir þurfa ekki endilega að falla þeim í geð, heldur fyrst og fremst krökk- um. Þetta á jú að heita barnaplata. Öllum börnum til huggunar get ég sagt að á þessari plötu er ekkert Ijótt sem sært gæti siöferðiskennd foreldranna, ekkert guðlast, ekkert klám. H vað þá með Nótnaborðhaldið? Ég vildi ekki gera aðra barna- plötu, eða eyða tímanum í eitthvað annað eins og til að mynda kork- tappasöfnun eða sölu notaöra bíla. Ég er í tónlist og plötugerð ein- göngu ánægjunnar vegna en ekki sem einhver óseðjandi togaraút- gerðarmaður pipkaður áfram af peningagræðgi, hafandi þá einu hugsjón í kollinum að verða afla- kóngur. Sá maður sem skapar verk með það fyrir augum að þóknast fjöldanum, henn er ekki listamaöur. Hann er kaupsýslumaður. Sjálfur hef ég það eitt að leiðarljósi að reyna að gera hlutina vel og annað ekki. Svo er það bara undir hælinn lagt hvort aðrir hafa gaman af af- urðunum og ég myndi telja mig nokkuð lánsaman hvað varðar viö- tökur. En ég vil miklu frekar vera í sátt við sjálfan mig en við fjöldann. Hvað píanóplötuna áhrærir þá efast ég stórlega um að geta byggt blokk fyrir ágóðann, eða keypt 1440 flösk- ur af áfengi á útsöluverði, eins og mig langar nú mikið til þess. Ég er meira að segja fót- og handviss um að hún verði aldrei spiluð á frjálsu og óháðu vinnurásunum. Þá vissu byggi ég einfaldlega á þeirri stað- reynd að það er frekar erfitt að flaka fisk undir þessari tónlist og enn erfiðara að gera við sprungna hjól- barða. En eins og þú veist þá er þessi tegund tónlistar ekki mjög afkastahvetjandi og því þyrftu frísku og hressu þáttargerðarmennirnir að biðjast margfaidlegrar afsökunar í hvert skipti sem þeir spiiuðu af plötunni, alveg eins og þeir gera reyndar núna þegar þeir slysast til Ljósmynd/BS að spila lög á undir 78 snúninga hraða. Nótnaborðhald kemur út í næstu viku. Hvernig hafa við- tökurnar verið þegar þú hefur spilað upptökurnar fyrír menn? Alveg draumur, eins og hús- mæðurnar myndu eflaust orða það. En ég man ég leyfði Megasi ein- hverntímann að heyra prufuupptök- ur með þessum lögum og honum fannst alveg óskaplega hjákátlegt að ég skyldi vera að semja lög í þessum stíl, svona tónlist ættu menn ekki að vera að semja í dag, svona tónlist tilheyrði 19. öldinni, þetta væri svo hryllilega gamal- dags. Þegar ég var farinn hefur hann eflaust farið til Bubba og þeir farið að semja þriggja hljóma alda- mótablúsa í gríð og erg eins og ruggustólasvertingjar, tiplandi sandölum í takt. Gjörsamlega ein- lit tónlist sem menn hafa verið aö stela hver frá öðrum, alveg frá því að maðurinn datt fyrst á hausinn. I rauninni hefur aðeins verið samið eitt rokkblúslag og þann óhugnan- lega glæp framdi einhver dauða- drukkin fljótarotta, gjörsamlega firrt ráði og rænu í árdaga. En það sem leyfist í rokkinu leyfist greinilega ekki í klassíkinni. Beinar stælingar og stuldur þykir sjálfsagður hlutur í rokkinu en áhrif frá nítjándu aldar meisturunum klassfsku, þykir ófyrir- gefanleg svívirða, allt að því hlægi- leg vitleysa. Boðorðið er: Steldu frá Presley, en vertu ekki undir áhrifum frá Mozart. Þegar klassík er annars vegar leyfist aðeins að leika lög eftir meistarana í virðulegum menn- ingarsetrum eða þá að semja sjálf- ur nýstárlegar fantasíur, þ.e.a.s. sírenuvæl í anda Atla Heimis. Ég vil meina að það sé ekki gamaldags að semja í anda gömlu meistar- anna, en það er gamaldags sjónar- mið að leyfa sér það ekki. Annaö- hvort er tónlist vel eða illa gerð. Annað skiptir ekki máli. Svart hvítur draumur/Bless: Markaðslögmál blessunar- lega látin lönd og leið Haft hefur veríð á orði að þróunin i íslenskri rokktóniist á und- anförnum árum hafi einkum veríð sú að menn hafi sætt sig við lögmál markaðarins og freistað þess að skapa „aðgengilega" tón- list til almenningsneyslu. Þessi skoðun kann að vera umdeilanleg en sterkasta röksemdin er án nokkurs vafa tónlistarval útvarps- stöðvanna. Svo sem alkunna er hamast plötusnúðar (sem fengið hafa starfsheitið ,,þáttagerðarmenn“) við að dreifa „aðgengilegri" tónlist til íslenskrar alþýðu í þeirri trú að með þessu megi létta henni jarðvistina. Raunar virðist léttleikinn vera orðinn öldungis óbærílegur í huga margra ef marka má niðurstöður hlustendakann- ana þrátt fyrir allar „stuðkveðjurnar" og tilheyrandi lýsingar á ástandi símalína á Stór-Reykjavíkursvæðinu. í Ijósi þessa er hreint sérdeiiis ánægjulegt að hlýða á nýja fjögurra laga plötu tríósins „Svart hvrtur draumur“ því þar hefur sköpunargleðin fengið að ráða ríkjum og hagnaðarvoninni endanlega verið vísað á dyr. Ekki svo aö skilja að platan sé algóð eða meistaraverk en hljómsveitin er prýðilega samæfð og hljóðfæraleikur gróf- ur en hnökralaus. Platan nefnist „Bless" og mun það heiti vísa til þess að ákveðiö hefur verið að leggja hljómsveitina niður í nú- verandi mynd. Ekki verður sagt að tónlist hljómsveitarinnar sé aðgengileg í þeirri merkingu sem það orð hefur fengið fyrir tilstilli útvarpsstöðvanna. „Bless" þarfnast nefniiega allnokkurar hlustunar en lögin vinna á í hvert skipti. Það væri að sönnu ánægjulegt að geta lofað frammistöðu hljóð- færaleikaranna, sem er prýðileg í flestu tilliti, en það er tæpast unnt með viðunandi hætti þar sem svo klúðurslega hefur verið staðið að gerð umslagsins að nafna þeirra er hvergi getið. Raunar segir þar að „Gunni" leiki á bassa og leggi fram rödd sína, „Steini" hafi gítarslátt með hönd- um og „Biggi" berji bumbur. Hvaöa fólk er þetta? Annaðhvort er gengið að því sem vísu að nöfn þessara manna séu al- þekkt, sem er ekki rétt, eða að nöfn þeirra skipti engu máli, sem er bæði óþjóðlegt og rangt. Er kannski hugsanlegt aö áhuga- maður um íþróttir hafi verið feng- inn til að hafa gerð umslagsins með höndum? Stílbrögöin virð- ast alltjent sótt í smiðju íþróttaf- réttaritara en fyrirsagnir þeirra, sem yfirleitt fjalla um fólk sem enginn þekkir, eru gjarnan á þessa leið: „Gunni Styrkárs und- ir hnífinn", „Leifi Repp skrifaði undir" eða einfaldlega „Siggi kemur heim"! Lögin fjögur eru einföld, vel upp byggð og samin af verulegri íþrótt. Á plötumiða segir að öll lög og textar séu eftir Gunnar Hjálmarsson og er freistandi að álykta sem svo að þar sé „Gunni" fundinn. Gunnar virðist búa yfir umtalsveröum hæfileikum til lag- asmíða og nægir þar að benda á tvö framúrskarandi lög á plöt- unni; „Sóli" og „Grænir frost- pinnar". Síðarnefnda lagið, sem er verulega kröftugt, er borið uppi af sérkennilegum trommu- takti og „brotnum" gítarhljóm- um. „Sóli" er vel samið lag og nýtur sérkennilegur söngstíll „Gunna" (Gunnars?) sín vel í þessu lagi. „Trúboði" minnir und- irritaðan á þá ágætu hljómsveit Kinks! Hljómagangurinn er ein- faldur, gítarhljómurinn kröftugur og minnir mjög á þá piltana. ÍFjórða lagið nefnist „Dýr á braut" og er texti þess vægt til orða tekið einkennilegur eins og nafn- ið gefur til kynna; „Riðbrunnið, hrapað, hræið af spútnikk 1,2,3 þeir nálguðust flakið asbest- klæddir og fundu geimtíkina dauða í-dauða i...“ Að semja lag við slíkan texta er að sönnu ekki minna afrek en að geta ba- rið saman lagstúf við „Nei, nei ekki um jólin", „Ég kemst í hátíð- arskap þótt úti SÉU snjór og krap“ eða „Gamall bær í tóftar- brotum, kominn er að niðurlot- um. Muna má sinn fífil fegri, forð- um fagran dag"! Gunnar virðist ekki skorta hugmyndaflug og textar hans eru prýðilega sniðug- ir. Ég undanskil þó textann við lagið „Trúboði". Örvænting hús- mæðra í blokkum borgarinnar er yrkisefni í þreyttara lagi og hvers eiga trúboðar frá Salt Lake City að gjalda? „Bless" er engan veginn „markaðsvara". Hér er á ferðinni frumleg, íslensk rokktónlist sem full ástæða er til að menn gefi gaum. Ástæöa er til að ítreka að lög Gunnars Hjálmarssonar eru athyglisverð og verður fróölegt að fylgjast með framhaldinu. Gaman væri að heyra stærri hljómsveit flytja lög hans því möguleikar til útsetninga eru tak- markaðir þegar aðeins þrír menn annast hljóðfæraleikinn. Þeir „Gunni", „Steini" og „Biggi" hafa hins vegar náð að skapa tónlist sem lifa mun lengur en flest það sem borið er á borð fyrir áhuga- menn um íslenska tónlist um þessi jól. Ásgeir Sverrisson
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.