Morgunblaðið - 14.11.1991, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
260. tbl. 79. árg.
FIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Carrington lávarður telur að hægt
verði að binda enda á bardagana
Dubrovnik, Sameinuðu þjóðunum, Zagreb, Belgrad. Reuter.
KRÓATÍSKIR þjóðvarðliðar sögðust í gær hafa flúið síðasta vígi sitt
í hafnarborginni Dubrovnik í Króatíu eftir linnulausar árásir sam-
bandshersins í fimm daga. Carrington lávarður, sem hefur haft yfir-
umsjón með friðarumleitunum Evrópubandalagsins (EB) í Júgóslav-
íu, kvaðst telja að hægt yrði að binda enda á bardagana í Króatíu
eftir að hafa rætt við forseta lýðveldisins og Serbíu.
Heimildarmenn töldu líklegt að
Walesa fengi starfandi forsætis-
ráðherra, Jan Krzysztof Bielecki,
stjórnarmyndunarumboð. Bielecki
kvaðst í gær reiðubúinn og lagði
fram áætlun um framhald rót-
tækra markaðsumbóta og aukin
tilskipanavöld til handa stjórnvöld-
um í efnahagsmálum. Flokkur
hans, Fijálslynda lýðræðisráðið
(KLD), fékk aðeins um 7% í kosn-
ingunum í síðasta mánuði.
Ringulreið er í pólskum stjóm-
málum eftir kosningamar vegna
flokkafjöldans en ljóst er að minnst
fimm flokka þarf til að meirihluti
sé á bak við stjómina. Flokkar sem
eiga uppruna sinn í verkalýðs-
hreyfíngunni Samstöðu, er hrakti
kommúnista frá völdum, hafa
meirihluta á þingi en torsótt virð-
ist ætla að verða að sætta þá. „Ég
fór fram á samning um myndun
stjórnar, bað um að þar yrði skýr
lýsing á stefnunni í efnahags- og
Borgaryfirvöld í Dubrovnik vildu
ekki staðfesta að króatísku þjóð-
varðliðarnir hefðu verið hraktir frá
öllum vígjum sínum við Dubrovnik.
Þjóðvarðliðarnir sögðu hins vegar
að borgin væri nú upp á náð og
miskunn hersins komin. „Þetta eru
ekki endalok Dubrovnik, en því sem
næst,” sagði einn þeirra.
Herinn hélt uppi linnulausum
stórskota- og eldflaugaárásum á
borgina í fímm daga. Þjóðvarðlið-
arnir sögðu að það hefði verið
ógjörningur að veija hana. „Menn
mínir eru allir flúnir,” sagði einn
af yfirmönnum þeirra. „Það er ekk-
ert skipulag, ekki neitt. Ég býst við
að ég beijist á meðan ég get. Svo
leggst ég til sunds.”
Utvarpið í Dubrovnik sagði að
a.m.k. 28 manns hefðu fallið í árás-
unum, átta þjóðvarðliðar og tuttugu
óbreyttir borgarar. Talið er að
mannfallið hafi verið mun meira.
Feija fór í gær til borgarinnar
til að flytja þaðan 14 eftirlitsmenn
Evrópubandalagsins, útlendinga,
sært fólk, barnshafandi konur og
börn, sem höfðu orðið innlyksa í
borginni. Feijan getur flutt 1.200
farþega og henni var leyft að fara
til Dubrovnik þrátt fyrir að sam-
bandsherinn hefði sett hafnbann á
hana.'
Þjóðveijar leggja nú fast að öðr-
um aðildarþjóðum Evrópubanda-
Pólland:
Geremek gefst upp
á stjórnarmyndun
Varsjá. Reuter.
BRONISLAW Geremek gaf í gær upp á bátinn tilraunir sínar til
að mynda samsteypustjórn í Póllandi eftir að nokkrir flokkar
höfðu vísað honum á bug. Lech Walesa forseti fól honum sljórnar-
myndun sl. laugardag en Geremek, sem hefur gagnrýnt Wcdesa
harðlega undanfarna mánuði, er formaður stærsta flokks lands-
ins, Lýðræðissambandsins. 29 flokkar eiga sæti í neðri deild þings-
ins, Sejm.
Stríðið í Júgóslavíu:
Króatar segjast hafa flúið
síðasta vígi sitt í Dubrovnik
Finnland:
* __________
Akvörðun um EB-aðild í vor
Marichamn. Frá Óiafi I’. Stephensen, hlaðamanni Morgunblaðsins.
PERTTI Salolainen, utanríkisráðherra Finnlands, boðaði í gær
að Finnar myndu gera upp hug sinn til Evrópubandalagsins (EB)
næsta vor. Þetta kom fram í ræðu Salolainens á aukaþingi Norður-
landaráðs um Evrópumál, sem haldið er í Mariehamn á Alandseyj-
um.
Salolainen sagði að finnska
stjórnin léti nú fara fram könnun
á kostum og göllum EB-aðildar.
„Á grunni niðurstöðu könnunar-
innar munum við ákveða hvað
gera skuli. Það er ljóst, að ákvörð-
un um aðild á að taka með vor-
inu, um hvort við viljum verða í
fyrstu samningalestinni með
Áusturríki og Svíþjóð. Hvenær
lestin fer af stað, vitum við ekki
með neinni vissu,” sagði Salolain-
en.
Poul Schlúter, forsætisráðherra
Danmerkur, hvatti öll hin Norður-
löndin til að ganga í EB í ræðu
sinni á aukaþinginu í gær. Á
Norðurlandaþingi í Stokkhólmi
fyrir hálfu þriðja ári lét Schlúter
svo um mælt að hann teldi ekki
ólíklegt að Noregur og ísland
myndu fljótlega sækja um aðild
að EB. Nú hafa Svíar hins vegar
ákveðið að sækja um og Finnar
eru líklegir til að verða næstir í
röðinni.
Sjá fréttir af aukaþingi
Norðurlandaráðs á bls.
28-29.
stjórnmálum og sameiginlegt ákall
um aðstoð frá umbótaöflum á
þingi. Miðjubandalagið [PC] hafn-
aði þessari tillögu og Fijálslynda
lýðræðisráðið tók ekki hreina og
klára afstöðu,” sagði Geremek eft-
ir viðræður við fulltrúa flokkanna.
Flokkur Geremeks vill halda áfram
á braut róttækra umbóta í átt til
markaðskerfis, þrátt fyrir vaxandi
atvinnuleysi og óánægju margra
launþega.
lagsins að sjálfstæði Króatíu og
Slóveníu verði viðurkennt í síðasta
lagi í næsta mánuði. Þá beittu
EB-ríki sér fyrir því að öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna kannaði hvort
stofnunin gæti sent friðargæslu-
sveitir til Júgóslavíu ef vopnahlé
kæmist þar á. Carrington lávarður
ræddi þetta mál við forseta Króatíu
og Serbíu, sem hafa báðir óskað
eftir friðargæslusveitum, og kvaðst
telja að hægt yrði að binda enda á
átökin þar sem stríðsaðilarnir vildu
sjálfir finna friðsamlega lausn.
Reuter
Carrington lávarður (t.v.) ræðir við Slobodan Milosevic, forseta Serb-
íu, í Beigrad í gær.
Skýrt var frá því í gær að júgó-
slavneskar hersveitir væru að fara
frá norðurhluta Króatíu. Þar búa
fáir Serbar og króatískir embættis-
menn sögðu 'að sveitirnar væru a
búa sig undir stórsókn inn á svæ<
sem herinn legði meiri áherslu
að ná á sitt vald.

Reuter
Króatískir þjóðvarðliðar fylgjast með skriðdrekum Júgóslavíuhers fara frá herstöð í Jastrebarsko í
norðurhluta Króatíu. Um hundrað skriðdrekar og brynvarðar bifreiðar fóru frá herstöðinni í gær og
héldu til Serbíu.
Barentshaf:
Þorskkvót-
inn eykst lík-
lega um 30%
Ósló. Frá Jan Gunnar Furuly, frétta-
ritara Morgfunblaósins.
NORSKA dagblaðið Aften-
posten skýrði frá þvi í gær
að þorskkvóti Norðmanna og
Sovétmanna á Barentshafi
yrði liklega aukinn um 30% á
næsta ári.
Blaðið sagði að heildarþorsk-
veiði ríkjanna gæti aukist úr
215.000 tonnum í 285.000 tonn
og hvort ríki kynni að fá 35.000
tonna meiri kvóta en í ár.
Blaðið byggir þetta á nýrri
skýrslu frá Alþjóðahafrann-
sóknaráðinu, þar sem áætlað er
að þorskstofninn í Barentshafi
sé nú 1,2 milljónir tonna. Hrygn-
ingarstofninn hefur stækkað
gífurlega á undanförnum árum
og er nú samkvæmt skýrslunni
kominn í 571.000 tonn en var
aðeins 172.000 tonn fyrir tveim-
ur árum.
Formleg ákvörðun verður
tekin um kvótana þegar Norð-
menn og Sovétmenn ganga til
árlegra viðræðna sinna um físk-
veiðarnar í Múrmansk í næstu
viku.
„Þetta er mjög gleðileg þró-
un,” sagði Oddrunn Pettersen
sjávarútvegsráðherra um þessi
tíðindi. „Við njótum nú ávaxt-
anna af þeirri varfærnislegu
fískveiðistefnu sem við höfum
framfylgt á undanförnum
árum,” bætti hún við.