Morgunblaðið - 26.11.1996, Qupperneq 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þun g bílaumferð á Miklu-
braut talin heilsuspillandi
Morgunblaðið/Ásdís
í NÁGRANNALÖNDUNUM nota sundgestir ilskó í ríkari mæli
en tíðkast hérlendis.
Umsjónarmaður sundstaða
í Reykjavík um sveppasýkingar
Lítil hætta ef
hreinlætis er gætt
LANDLÆKNISEMBÆTTIÐ hefur
í bréfi til Heilbrigðiseftirlits Reykja-
víkur óskað eftir upplýsingum um
hvaða úrbætur séu á döfinni varð-
andi mengun á Miklubraut og öðr-
um stöðum borgarinnar með sam-
bærileg vandamál. í bréfinu segir
að því verði ekki mótmælt að íbúar
við Miklubraut búi við heilsuspill-
andi nálægð við þunga bíiaumferð.
Bréf landlæknisembættisins fel-
ur í sér viðbrögð við kvörtun Guð-
laugs Lárussonar íbúa við Miklu-
braut, en hann telur sig hafa orðið
fyrir alvarlegu heilsutjóni vegna
Ölvun í
37%
óhappa
í FYRRA rituðu lögreglu-
menn í Reykjavík 386 skýrsl-
ur á slys og óhöpp önnur en
umferðarslys, vinnuslys, sjó-
slys, flugslys eða líkamsmeið-
ingar.
I þessum óhöppum voru
377 einstaklingar fluttir á
slysadeild eða í 98% tilvika.
Fólk var ölvað í 143 skipti eða
37% tilvika. Algengast var að
fólk dytti í hálku eða félli við.
Karlmenn í meirihluta
Karlmenn voru 185 talsins,
konur 151 og 50 börn. Af
þeim slösuðust 161 innan
dyra, en 225 utan dyra. Af
201, sem slasaðist að nætur-
lagi og 185 að degi til, slösuð-
ust 167 um helgi og 219 á
virkum dögum.
Af 386 meiddust 108 í mið-
borginni, auk 53 er slösuðust
þar á veitingahúsum eða við
þau. Einungis 6 meiddust á
veitingahúsum annars staðar
en í miðborginni. í langflestum
tilvika var um að ræða lítil
meiðsli, eða í 91,5% tilvika.
hávaða og mengunar frá bílaum-
ferð. Guðlaugur vitnar til þess að
skýrsla um loftmengun á Miklu-
braut sýni að styrkur niturtvíildis
sé langt yfir viðmiðunarmörkum og
hávaðamengun hafi mælst 78 dB
við heimili hans.
í bréfi landlæknisembættisins
segir að því verði ekki mótmælt að
hávaðamengun frá umferð við
Miklubraut sé langt yfir viðmiðun-
armörkum og íbúar þar búi við
heilsuspillandi nálægð við þunga
bílaumferð. Landlæknir óskar eftir
upplýsingum um hvaða mælingar
ÚTI og inni sf., teiknistofa arki-
tekta og Landslagsarkitektar RV
og ÞH sf. hlutu fyrstu verðlaun
í samkeppni um skipulag ný-
byggingarsvæða í Áslandi og
Grísanesi í Hafnarfirði. Við-
staddir afhendinguna voru Jó-
hannes Kjarval, skipulagsstjóri
Hafnarfjarðar, Daníel Péturs-
son, formaður dómnefndar, Þrá-
inn Hauksson landslagsarkitekt,
Baldur Svavarsson arkitekt og
Jón Þór Þorvaldsson arkitekt,
séu til á hávaða- og loftmengun við
Miklubraut og öðrum þungum um-
ferðaræðum þétt við byggð í
Reykjavík. Jafnframt er spurt hvort
til sé einhver úttekt á heilsufarsleg-
um áhrifum bílaumferðar í Reykja-
vík. Spurt er um hvaða úrbætur séu
á döfinni varðandi mengun á Miklu-
braut og öðrum stöðum borgarinnar
með sambærileg vandamál. Þá er
þeirri hugmynd varpað fram hvort
rétt sé að mynda starfshóp til að
vinna að úrbótum vegna hávaða-
mengunar í Reykjavík.
höfundar verðlauna tillögunnar,
auk Ingvars Viktorssonar, bæjar-
stjóra í Hafnarfirði. í niðurstöðu
dómnefndar segir að tillagan
byggi á átakalausum og látlaus-
um hugmyndum með nauðsyn-
legum sveigjanleika til frekari
ákvarðana um skipulag hverf-
anna. Skipulagstillögurnar verða
til sýnis á 2. hæð í Miðbæ Hafnar-
fjarðar frá og með 27. nóvember
og fram til 8. desember milli kl.
13 og 16alla daga.
EF SUNDGESTIR gæta nægilegs
þrifnaðar er lítil hætta á sveppasýk-
ingu, að sögn Erlings Jóhannssonar
sem hefur umsjón með rekstri sund-
lauga Reykjavíkurborgar. Sam-
kvæmt nýlegri íslenskri rannsókn
sem náði til 4.000 einstaklinga eru
sveppasýkingar mun algengari hér-
lendis en í nágrannalöndunum. Að
mati Bárðar Sigurgeirssonar læknis,
sem er einn af þeim sem vann að
rannsókninnij er sennilegasta skýr-
ingin sú að Islendingar sæki sund-
laugar í meira mæli en aðrar þjóðir.
„Mjög litlar líkur eru á að heil-
brigður einstaklingur fái sveppasýk-
ingu ef hann gætir þess að þvo sér
vel og þurrka eftir sund, sérstaklega
á milli tánna,“ segir Erlingur. Hann
segir það ekki hafa verið nægilega
brýnt fyrir fólki og sé líkleg skýring
á útbreiðslu sveppasýkingar hér á
landi. Sundgestir í nágrannalöndun-
um eru að sögn Erlings meðvitaðri
um hættuna á sveppasýkingu og
nota m.a. ilskó á sundstöðum og
öðrum heilsuræktarstöðum. „Við
mælum með notkun slíks skófatnað-
ar þar sem það er mun þrifalegra
en að ganga um berfættur á sund-
stöðum."
Að sögn Erlings finnast í um-
hverfinu 100-200 sveppategundir
sem þrífast á mönnum. „Sveppurinn
nær hins vegar ekki að taka sér
bólfestu ef hreinlætis er gætt,“ seg-
ir hann. Erlingur segir sundstaði í
Reykjavík allajafna vera byggða úr
steinflísum þannig að sveppagróður
á ekki að geta þrifist þar.
Landlæknisembættið
ekki séð rannsókn
Að sögn Haraldar Briem, starf-
andi aðstoðarlandlæknis, hafa emb-
ættinu ekki borist niðurstöður rann-
sóknar á útbreiðslu sveppasýkinga
hér á landi. „Við þekkjum ekki um-
fang vandans og getum þar af leið-
andi ekki tekið ákvörðun um hvaða
aðgerðir af okkar hálfu eru æskileg-
ar,“ segir Haraldur.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Nýtt byggingasvæði
skipulagt í Hafnarfírði
Skipulagsstjóri ríkisins taldi að auglýsa ætti nýja matsskýrslu fyrir Hágöngrimiðlun
Ráðherra heimilar
framkvæmdir að
uppfylltum skilyrðum
UMHVERFISRÁÐHERRA hefur fellt úr
gildi úrskurð skipulagsstjóra ríkisins um að
fram fari frekara mat á byggingu Há-
göngumiðlunar og jafnframt heimilað Lands-
virkjun að ráðast í framkvæmdir við miðlun-
ina gegn ákveðnum skilyrðum. Skipulags-
stjóri ríkisins taldi að auglýsa ætti nýja
matsskýrslu á grundvelli þeirra rannsókna
sem skorti á í frummatsskýrslunni og gefa
þannig þeim sem vildu, kost á að tjá sig á
formlegan hátt. Skilyrðin sem ráðherra setur
eru að skrá skuli og kortleggja ummerki
jarðhita á lónstæðinu í samráði við Náttúru-
fræðistofnun íslands og vinna úr fléttusýn-
um, sem safnað hefur verið af lónstæðinu.
Afla skal umsagna Veiðimálastofnunar um
fisk og fiskgengi á vatnasvæðinu og rann-
saka sameindalíffræðileg lífríki hverasvæðis-
ins í samráði við Náttúrufræðistofnun ís-
lands.
Þörf á frekari rannsóknum
í apríl síðastliðnum úrskurðaði skipulags-
stjóri ríkisins að ekki væri hægt að heimila
framkvæmdir við Hágöngumiðlun fyrr en
að loknum frekari rannsóknum á svæðinu.
„Það var niðurstaða skipulagsstjóra að svo
mikið skorti á rannsóknir vegna fyrirhugaðr-
ar Hágöngumiðlunar að ekki væri hægt að
fallast á framkvæmdina með skilyrðum, eins
og stundum er gert,“ sagði Stefán Thors,
skipulagsstjóri ríkisins. „Því var úrskurðað
á þá leið að ráðast skyldi í frekara mat og að
í því mati skyldu koma fram niðurstöður
þeirra rannsókna og athugana sem tilgreind-
ar voru í sjö liðum. Við töldum nauðsynlegt
að þessar niðurstöður yrðu kynntar með
auglýsingu á nýrri matsskýrslu þannig að
þeir sem áður höfðu tjáð sig og þeir sem
kynnu að vilja gera nýjar athugasemdir
hefðu kost á því að gera það á formlegan
hátt.“
Allt frá því ráuneytinu barst úrskurður
skipulagsstjóra um að frekari rannsókna
væri þörf hafa ráðuneytinu borist skýrslur
í samræmi við úrskurð skipulagsstjóra. í
úrskurði hans var lagt til að jarðfræðilegar
náttúruminjar yrðu kortlagðar og verður það
gert samkvæmt úrskurði ráðherra. Sett voru
skilyrði um vegarstæði, sem þegar hefur
verið fullnægt og hefur fulltrúi náttúruvernd-
arráðs farið um svæðið.
Rannsóknir á lífríki liggja ekki fyrir
Rannsóknir á lífríki svæðisins og lífríki
tengdu jarðhitasvæðinu liggja ekki fyrir en
í úrskurði skipulagsstjóra segir að þær skuli
fara fram áður en ráðist verði í framkvæmd-
ir. í úrskurði ráðherra segir hins vegar að
rannsóknirnar verði að teljast fullnægjandi
ef undan er skilin greining á fléttusýnum.
Þá skal leita umsagnar Veiðimálastofnunar
um fiska og fiskgengd. Skortur á sameinda-
líffræðilegum gögnum frá öðrum háhita-
svæðum nægi ekki til að leggjast gegn bygg-
ingu Hágöngumiðlunar að mati ráðherra,
enda væru slíkar rannsóknir á byrjunar-
stigi, en ráðherra fellst á að rannsóknirnar
þurfi að framkvæma á jarðhitasvæðinu í
samráði við Náttúrufræðistofnun íslands
áður en svæðið hverfur undir vatn.
Ekki fallist á samanburð
Ráðherra fellst á það mat Orkustofnunar
að að viðnámsmælingar á jarðhitasvæðinu í
Köldukvíslarbotnum megi gera hvenær sem
er óháð gerð miðlunarlóns. Enn fremur er
fallist á það álit orkumálastjóra að mat á
afli og orkugetu jarðhitasvæðis varði ekki
mat á umhverfisáhrifum. Er því ekki fallist
á úrskurð skipulagsstjóra um að viðnáms-
mælingar skuli fara fram. Loks fellst ráð-
herra ekki á að hægt sé að setja það sem
skilyrði að fram fari samanburður á um-
hverfisáhrifum Hágöngumiðlunar og stækk-
unar Þórisvatnsmiðlunar eða annarra kosta
sem til greina komi eins og skipulagsstjóri
lagði til í sínum úrskurði. Bent er á að sam-
kvæmt lögum beri aðeins að fjalla um þá
framkvæmd sem verið sé að meta.
Að sögn skipulagsstjóra hefur embætti
hans lagt á það áherslu að í mati á umhverf-
isáhrifum séu bornir saman fleiri kostir. Slík-
ur samanburður auki oft skilning á því sem
verið er að fjalla um. Því hafi verið gerð sú
krafa að borin yrðu saman umhverfísáhrif
Hágöngumiðlunar og stækkun á Þóris-
vatnsmiðlun eða aðrir kostir.
Viðunandi vitneskja
„Það sem hefur komið fram í þessum
skýrslum sem unnar hafa verið fram á haust
er þess eðlis að við teljum að ásættanleg
vitneskja sé komin fram um svæðið en að
aðeins frekari úrvinnsla fari fram á þessum
fjórum þáttum sem skilgreindir eru í niður-
stöðunni,“ sagði Guðmundur Bjarnason um-
hverfisráðherra. „Það liggur fyrir að þessi
fléttusýni eru til og verða þau tekin til endan-
legrar rannsóknar. Kortlagning jarðhita get-
ur átt sér stað á jarðhitasvæðinu ekki síður
þó lónið sé komið og ef síðar verður talið
að nýta þurfi jarðhitann þá er hægt að gera
það. Plöntu- og dýralífsrannsóknir hafa far-
ið fram og þær rannsóknir á jarðhitasvæðinu
sem við teljum ástæðu til að gera nú. Það
sem varðar nýtingu þess og afl er hægt að
gera síðar enda er það fremur spurning um
orkumál en mat á umhverfisáhrifum."
Guðmundur benti á að Landsvirkjun hafi
beðið um frest á mati, þar sem verið væri
að vinna að frekari rannsóknum sem lagðar
hafa verið fram eftir að skipulagsstjóri kvað
upp sinn úrskurð. Það sé því að mati ráðu-
neytisins og hans búið að uppfylla þau skil-
yrði sem skipulagsstjóri setti fram í sínum
úrskurði. Ekki sé því ástæða til að fram
fari annað umhverfísmat vegna nýrri rann-
sókna. Alit Náttúruverndarráðs og Náttúru-
fræðistofnunar íslands á rannsóknunum sé
það ásættanlegt að heimila framkvæmdina.
„Það er því ekki fallist á þá tillögu skipulags-
stjóra að fram fari frekara umhverfismat,"
sagði Guðmundur.
f