Morgunblaðið - 17.05.1997, Síða 33

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 17. MAÍ 1997 33
ik-
Morgunblaðið/RAX
lf fræ af þeim plöntum sem tald-
slandi og ekki er hægt að flytja
nn Runólfsson landgræðslustjóri
dgræðslufræi hafi skipt sköpum
nelfræ sem verið er að flokka.
DGRÆÐSLUAÆTLUNAR
skap í landinu. „Menn gætu eftir sem
áður sleppt fé í lausagöngu á afrétti
sem þola beit og þá þyrfti að girða
afréttina frá heimalöndum. Reyndar
eru slíkar girðingar fyrir hendi í lang-
flestum tilvikum. Og bændur þyrftu
að girða meira á milli sín en nú er.
Á móti gæti áhugafólk um land-
græðslu og skógrækt og ríkisstofn-
anir eins og Vegagerðin, ---------
Landgræðslan og Skóg-
ræktin hætt að eyða háum
fjárhæðum í girðingar til
þess að geta ræktað í _____________
friði,“ segir Sveinn.
Landgræðslan hefur sótt þekkingu
til umræddra landa. Þegar blaðamann
bar að garði í Gunnarsholti var þar
staddur einn af ráðgjöfum Land-
græðslunnar, Ian Hannam yfírmaður
stefnumótunar- og lagadeildar Land-
græðslunnar í Nýju Suður-Wales í
Astralíu. Hann telur mikilvægt að
settar verði skýrari reglur hér á landi
um ábyrgð bænda á búpeningi sínum
og ábyrgð eigenda lands og búfjár á
-landinu. Ef upp kemst um ofbeit í
Ástralíu, hvort sem landið er í eigu
einkaaðila eða ríkisins, er mönnum
gert að fækka fé á viðkomandi svæði
eða friða það alveg. Ástralir hafa
sett á stofn dómstóla sem eingöngu
fjalla um umhverfismál. Ef bændur
brjóta gegn lögum og reglum um
sjálfbæra nýtingu landsins er þeim
stefnt fyrir þessa dómstóla þar sem
hægt er að dæma þá til að greiða
háar sektir, allt að 35-40 milljónir
íslenskra króna. Nýlega var kveðinn
upp dómur þar sem á þetta reyndi í
heimahéraði Ian Hannam og í honum
var einmitt lögð áhersla á þessi
grundvallaratriði um ábyrgð búfjár-
eigenda.
Lögin þurfa
að fylgja
„Landgræðslan er sennilega elsta
starfandi stofnun af þessu tagi í heim-
inum. Ég tel að við höfum þekkingu
og reynslu til þess að takast á við
uppblástursvandamál þó auðvitað
séum við alltaf að læra. Hins vegar
erum við ráðþrota þegar kemur að
vandamálum varðandi landnýtingu.
Lög eru óskýr og veita okkur ekki
næg úrræði til að grípa inn í þegar
menn eru komnir í ógöngur með nýt-
ingu lands. Auðvitað leysum við ekki
beitarvandamál með lögum eða lög-
regiuvaldi, árangursríkast er að fá
alla hlutaðeigandi aðila til samstarfs
en lögin verða einnig að fylgja eftir
þróuninni svo menn viti hvar þeir
standa," segir Sveinn Runólfsson.
Hann segir að víðtæk samvinna allra
aðila sé best. Það þýði að auka verði
fræðslu- og kynningarstarf meðal
bænda og auka þátttöku þeirra í land-
bótum.
„Ég tel að aukin fræðsla og þar
af leiðandi þekking landnotenda á
sjálfbærri nýtingu muni tryggja skyn-
samlega nýtingu auðlinda landsins.
Það fer enginn vísvitandi illa með
land en stundarhagsmunir vegna
ánægjunnar við göngur og réttir
verða stundum á kostnað verndunar
landkosta."
Undir forystu landbúnaðarráðu-
neytisins er hafinn undirbúningur að
langtímastefnumörkun fyrir land-
græðslustarfið. Stefnt er að þátttöku
og aðild fulltrúa margra þjóðfélags-
hópa sem láta sig málefnið varða.
„Við leggjum áherslu á að sem flest-
ir komi að þessari stefnumótun þann-
ig að niðurstaðan hafi almennan
stuðning og að allir landsmenn geti
komið að framkvæmd hennar."
Viðbótin nýtist vel
„Ég vildi geta ráðið fleiri sérmennt-
aða menn til starfa til þess að auka
fræðslu um landnýtingu og land-
vemd, ekki einungis til bænda heldur
einnig við búnáðarfræðsluna og leið-
beiningarþjónustuna. Ég tel að það
myndi skila góðum árangri," segir
Sveinn þegar hann er spurður að því
hvernig Landgræðslan sé í stakk
búin til að vinna að sínum verkefnum.
Hann segir að það viðbótarfjár-
magn sem ríkisstjórnin ákvað að veita
til landgræðslu og skógræktar til
þess að auka bindingu koltvísýrings
komi í góðar þarfir. Sá hluti sem fer
í landgræðslustarf, 50 milljónir í ár,
fer allur í beina uppgræðslu lands.
Dreifist féð nokkuð um landið og er
bændum, landgræðslufélögum og
verktökum falið að annast fram-
kvæmd uppgræðslunnar.
Sveinn vill ekki hætta sér út á þá
braut að stemma af gróðurreikning
okkar kynslóðar. „Rannsóknir á jarð-
vegsrofi og vinna við gerð gróður-
korta sýnir að enn á sér stað mjög
alvarlegt jarðvegsrof. Ég tel að í byrj-
un þessa áratugar höfum
við farið halloka í barátt-
unni, að þá hafi meira
eyðst af gróðri en grætt
var upp af íbúum landsins
og náttúrunni sjálfri. Það
er hins vegar okkar mat að nú sé
land víða að gróa upp og að í góðum
árum grói meira upp en eyðist. Um
þetta er hins vegar erfitt að fullyrða
og þyrfti til þess dýrar rannsóknir.
Það er þó aðalatriðið í mínum huga
að allt of víða blasir við okkur lan-
deyðing og að við eigum mjög langt
í land með að ná tökum á nýtingu
landsins þannig að beit verði í sátt
við landið og gróður þess,“ segir
Sveinn Runólfsson.
Ábyrgð á eig
endur lands
og bændur
Tilraunaverkefni Reykjavíkurborgar og félagsmálaráðuneytisins
80% virkra þátttak-
enda hafa fengið vinnu
Árangur af starfí Vinnuklúbbsins í
Reykjavík, sem tók til starfa í október
á liðnu ári, er þegar orðinn umtalsverð-
ur og margir hafa fengið vinnu. í
vinnuklúbbunum fær fólk, sem hefur
verið atvinnulaust lengi, aðstoð við
atvinnuleit. Hulda Stefánsdóttir
ræddi við forsvarsmenn þessa
verkefnis og tvo þátttakendur.
Anna Kristín Kristín
Halldórsdóttir Ingunnar
UM 80% atvinnulausra sem
starfað hafa með Vinnu-
klúbbnum í Reykjavík
hafa nú fengið vinnu.
Stærsti hópur þeirra sem leita til
klúbbsins er fólk á fertugsaldri sem
er að skipta um starfsvettvang. Það
vekur athygli að þrátt fyrir að kon-
ur séu í meirihluta á atvinnuleysis-
skrá þá eru það fleiri karlmenn sem
leita til Vinnuklúbbsins.
Vinnuklúbburinn í Reykjavík er
samstarfsverkefni Reykjavíkurborg-
ar og félagsmálaráðuneytisins til
eins árs. Miðað er að því að aðstoða
fólk sem hefur verið atvinnulaust
til langs tíma og er tilbúið að stunda
atvinnuleit sem fulla vinnu. Gerð er
krafa um að þeir sem eru þátttak-
endur í Vinnuklúbbnum geti byijað
fyrirvaralaust í vinnu, þeir vilji taka
þátt í hópvinnu, hafí raunhæfar
væntingar og séu áhugasamir og
jákvæðir.
Meðal þess sem þátttakendur í
Vinnuklúbbnum fá aðgang að er
vinnuaðstaða, ráðgjöf og aðstoð til
sjálfshjálpar, þjálfun í viðtalstækni,
aðgangur að tölvum, síma, og dag-
blöðum og aðstoð við starfsskýrslu-
gerð, eins og kemur fram í kynning-
arriti Vinnublúbbsins.
Anna Kristín Halldórsdóttir er
forstöðumaður og ráðgjafi Vinnu-
klúbbsins en með henni starfa þær
Kristín Ingunnar og Auður Jónsdótt-
ir. Anna Kristín segir fyrirmyndina
að Vinnuklúbbnum vera sótta til
Bandaríkjanna en að hún hafi einn-
ig verið reynd víðs vegar í Evrópu
og á Norðurlöndunum og hvarvetna
skilað góðum árangri.
Sífellt fleiri
fá atvinnu
Hérlendis fór verkefnið hægt af
stað en þeim fer fjölgandi sem til
klúbbsins leita og sífellt fleirum
hefur tekist að verða sér úti um
atvinnu. Alls hafa um 80 manns
verið skráðir í Vinnuklúbbinn en þar
á meðal eru einstaklingar sem helst
hafa úr lestinni. í apríl voru um 65%
virkra þátttakenda með vinnu en
nú hefur sú tala hækkað og er orð-
in 80%. Ekki er þó alltaf um fram-
tíðarstarf að ræða.
„Við hvetjum fólk til að taka
afleysingastörf til að. öðlast
reynslu," segir Anna Kristín. Al-
gengt er að sjómenn í leit að vinnu
í landi leiti aðstoðar Vinnuklúbbsins,
einnig fólk sem af heilsufarsástæð-
um eða breyttum fjölskylduaðstæð-
um þarf að skipta um starfsvett-
vang.
Aldursskipting er ljós eftir kynj-
um, karlmenn eru flestir eldri en
konur í yngri aldurshópum og þó
að konurnar séu hlutfallslega færri
þá gengur þeim vel að finna störf.
Hugarfarið skiptir
öllu máli
Þegar fólk gengur til liðs við
Vinnuklúbbinn eru því fengin gögn
þar sem farið er nákvæmlega í
gegnum hvert skref atvinnuleitar,
allt frá gerð starfsumsóknar til
þess að mæta í viðtal. „Fólk kemur
hér inn og segist ekki hafa fengið
svör við starfsumsókn sinni en ég
tel að eftir að það hefur unnið
umsóknina hér þá fái það svör í
um 97% tilfella. Vinnuaðstaða er^
fyrir hendi sem og aðgengi að tölvu
og síma.
Grunnþjálfun fyrstu
tvær vikurnar
Fyrstu tvær vikurnar fer fram
námskeið þar sem fólk er þjálfað í
því að fara í viðtöl, það er hvatt
til að hringja í fyrirtæki og óska
eftir að fá að senda inn umsókn
eða koma í viðtal. Seinni fimm vik-
urnar er ætlast til að fólk komi
fyrir hádegi og vinni að sínum
umsóknum en nýti tímann seinni
hluta dags til að sækja atvinnuviðt-
öl. Þátttakendur geta nýtt sér að-
stöðu klúbbsins áfram eftir að eig-
inlegu sjö vikna námskeiði líkur en
þá fækkar viðverustundunum og
veltur því meir á fólki að standa á
eigin fótum. „Oftar en ekki er þetta
spurning um að efla fólk í trúnni á
sjálfu sér og því að það geti gert
allt sem það vill,“ bendir Kristín
Ingunnar á.
Báðar eru þær Anna Kristín og
Kristín sammála um að í þessu sam-
hengi skipti sá stuðningur sem fólk
fær af því að starfa saman í hóp
að sameiginlegu markmiði mikluf'
máli og að jákvæðni sé grunnskil-
yrði.
Bjartsýnni en áður
ÞRÖSTUR Reynisson hef-
ur verið atvinnulaus frá
1993. Hann er menntaður
matvælafræðingur og
hafði gengið erfiðlega að
fá starf við sitt hæfi þegar
hann leitaði til Vinnu-
klúbbsins eftir aðstoð.
Hann er bjartsýnn á að
nú fari leit hans að skila
árangri.
„Hér fæ ég aðhald og
því verður meira úr vinnu
minni. í stað þeirra
þriggja umsókna sem ég
sendi á viku áður hef ég
sent allt að fimm á dag
eftir að ég kom hingað,“
segir Þröstur. Hann hafði aldrei treyst sér til
að hringja í fyrirtækin áður en var eindregið
hvattur til þess. „Ég mannaði mig upp í að
hringja og það reyndist ganga stórvel," segir
hann og bætir við að umsóknin hans hafi tekið
stakkaskiptum og sé nú mun greinilegri. „Hin
umsóknin var bara svört og hvít en nú hef ég
sett inn mynd og bætt við meðmælendum svo
hún lítur mun betur út.“ Þröstur segist engu að
síður gera sér grein fyrir að það getur tekið
hann upp undir ár að fá vinnu við sitt hæfi en
hvatningin sem hann fær hjá Vinnuklúbbnum
hafi skipt sköpum í hans atvinnuleit.
I fullri vinnu að
leita að vinnu
AMAL Rún Qase lauk
háskólanámi árið 1994.
Hún hefur starfað við
enskukennslu í kvöld-
skóla en starfið sam-
ræmdist ekki heimilisað-,^,
stæðum hennar þar sem
hún á ungt barn og því
leitar hún sér nú að hent-
ugri dagvinnu.
Amal Rún var á leið í
sitt þriðja atvinnuviðtal.
„Kannski fæ ég vinnu í
dag, maður verður að
vera bjartsýnn.“ Hún seg-
ir að það sé alltaf jafn
erfitt að vera sypjað um
starf en að það sé þó mun
erfiðara að sætta sig við það þegar fyrirtæki
auglýsi lausa stöðu og hirði svo ekki um að svarit"
umsækjendum. Hún segist ekki trúa því að það
sé nokkur maður sem vilji vera atvinnulaus. Það
sé andlega niðurdrepandi þegar helgarnar renni
saman við virku dagana. „Eg hvet því alla at-
vinnulausa til að koma og skrá sig því hér er
aðstaðan og hér er fólkið sem getur hjálpað
manni að hjálpa sér sjálfur,“segir Amal Rún að
lokum.
Amal Rún
Qase