Morgunblaðið - 27.01.1998, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
CLINTON HYGGST SNIJA VÖRN í SÓKN
Bill Clinton neitaði í gær afdráttarlaust öll-
um ásökunum um að hann hafi átt í kynferð-
islegu sambandi við Monicu Lewinsky. Þá
hefur hann farið fram á að réttarhöld vegna
Paulu Jones-málsins verði færð fram til að
hægt verði að Ijúka málinu. í Hvíta húsinu
vinnur starfslið forsetans að því, undir for-
ystu Hillary Clinton, að snúa vörn í sókn og
hefur fengið til liðs við sig þungaviktar-
menn á borð við Mickey Kantor, sem á sín-
um tíma gegndi embætti viðskiptafulltrúa
Clinton-stjómarinnar og var í forystu kosningabaráttu Clintons 1992.
Lögfræðingar Lewinsky eiga hins vegar enn í viðræðum við sak-
sóknarann Kenneth Starr um það að henni verði veitt sakaruppgjöf
gegn því að veita allar upplýsingar um samband sitt við forsetann. Þá
em í gangi sögusagnir um að vitni séu að ástarfundum Clintons og
Lewinskys í Hvíta húsinu.
Bandarískir fjöímiðlar og dálkahöfundar
taka mismunandi pól í hæðina. Ástarsam-
bönd fyrri forseta hafa verið rifjuð upp
sem og fortíð Clintons. Er minnt á að sögur
af kvensemi hans hafi verið fyrirferðar-
miklar allt frá því að stjórnmálaferill hans
hófst á áttunda áratugnum. í leiðurum
sumra dagblaða em leidd rök að því að
pólitískur ferill Clintons hafi beðið skip-
brot, jafnvel þótt hann muni ekki láta af
embætti.
Saksóknarinn Kenneth Starr er á hinn bóginn gagnrýndur fyrir
harkalegar aðferðir við rannsóknina og telja sumir hann hafa farið
offari í tilraunum sínum til að koma höggi á forsetann. Bandaríska þjóð-
in telur meint framhjáhald Clintons ekki nærri eins alvarlegt og hugs-
anlegt meinsæri. Kjósendur virðast geta sætt sig við kynlíf en að
forsetinn grípi til lyga.
LIÐI SAFNAÐ í HVÍTA HÚSINU
Hillary tekur
frumkvæðið
Reuters
FORSETAHJÓNIN Bill og Hillary Clinton í lok blaðamannafundar í Hvíta húsinu í gær.
RÁÐGJAFAR Bills Clint-
ons hafa hafist handa við
að safna liði og skipuleggja
gagnsókn. Forsetinn verð-
ur að takast á við ásakanir um
glæpsamlegt athæfi og ósiðsemi, og
áhrifin á stjórnmálaferil Clintons
gætu orðið mikil. Meðal þeirra sem
hafa beitt sér forsetanum til vamar
em James Carville, Harold Ickes
og Mickey Kantor, fyrrum við-
skiptafulltrúi, en viðbrögð fyrrver-
andi ráðgjafa og helsta kosninga-
stjóra Clintons, Georges Steph-
anopoulos, hafa vakið furðu
margra.
Eitt af því fyrsta sem lögfræð-
ingar forsetans tóku sér fyrir hend-
ur var að kanna til hlítar hvað telj-
ist „alvarlegir glæpir og afbrot“,
sem er lagaleg forsenda málshöfð-
unar til embættismissis. Sam-
kvæmt bandarísku stjórnarskránni
er slík málshöfðun eina aðferðin
sem hægt er að beita til þess að
víkja háttsettum embættismanni úr
starfi, og henni má beita þegar um
er að ræða landráð, mútuþægni eða
„alvarlega glæpi og afbrot“, en það
síðasttalda er óljóst hvernig beri að
túlka.
The New York Times hafði í gær
eftir ónefndum ráðgjafa forsetans:
„Við erum rétt að byrja að átta
okkur á því hversu umfangsmiklir
og furðulegir þessir atburðir erú.“
Kantor kallaður til
Að sögn ráðgjafa í Hvíta húsinu
hefur Hillary, eiginkona forsetans,
tekið frumkvæðið í aðgerðum er
miða að því að verja hann fyrir
ásökunum um að hafa borið ljúg-
vitni og reynt að fá aðra til að gera
slíkt hið sama, auk þess að hafa átt í
kynferðislegu sambandi við Monicu
Lewinsky, sem var lærlingur í
Hvíta húsinu fyrir þrem ánim.
Hillary mun koma fram í morg-
unþætti ATjBC-sjónvarpsins í dag, og
segja fréttaskýrendur að það verði
því hún, fremur en forsetinn sjálfur,
sem sjái um að svara fjölmiðlum
næstu daga. Það mun hafa verið að
undirlagi Hillary sem Kantor og
fleiri fyrrverandi ráðgjafar og sam-
starfsmenn forsetans voru kallaðir
til að þessu sinni.
í síðustu viku kvaðst Hillary
sannfærð um að ekkert væri hæft í
ásökununum á hendur Clinton, sem
pólitískir andstæðingar hans stæðu
að. Sagði hún að þetta væri fram-
hald pólitískrar ófrægingarherferð-
ar sem eiginmaður hennar hafi mátt
þola í fimm eða sex ár.
Forsetahjónin hafa áður nefnt
nafn Kantors þegar þeim hefur leg-
ið lífið við, og nú hafa þau falið hon-
um að samræma aðgerðir lögfræð-
inga og stjórnmálaráðgjafa Clint-
ons. Starfið er fyrst og fremst fólgið
í því að koma í veg fyrir að þeir síð-
amefndu komi forsetanum í laga-
legar ógöngur, og að hinir iyrr-
nefndu geri ekki illt verra á hinum
pólitíska vettvangi. Sem lögfræði-
legur ráðgjafi er Kantor bundinn
þagnarskyldu við Clinton, þar sem
hann er skjólstæðingur hans.
Atyrða Starr
Stuðningsmenn forsetans létu í
sér heyra í stjórnmálaumræðuþátt-
um stóru sjónvarpsstöðvanna
þriggja, NBC, ABC og CBS, sl.
sunnudagsmorgun, og sagði Car-
ville að Kenneth Starr, sérstakur
saksóknari í Whitewater-málinu
sem hefur nú beint rannsókn sinni
að meintu meinsæri forsetans, hefði
farið út fyrir valdsvið sitt, „vegna
þess að hann hafði ekkert annað [á
forsetann]“, og þess vegna ráðist í
„eitthvert yfirborðskennt kynlífs-
mál og ég held að þjóðinni eigi eftir
að ofbjóða þetta allt.“
Carville fullyrti að alls ekki myndi
koma til afsagnar forsetans. Um
ágreininginn milli Starrs og stuðn-
ingsmanna forsetans sagði Carville:
„Eg skal segja ykkur hvað mun
gerast, það mun brjótast út stríð.“
Annar ráðgjafi forsetans, Paul
Begala, sakaði Starr um að byggja
rannsóknina á upplýsingaleka, lyg-
um og „upplognum sönnunargögn-
um“.
Sú ákvörðun að starfsmenn emb-
ættisins kæmu forsetanum til vam-
ar í sjónvarpi var tekin eftir átaka-
fund aðstoðarfólks í Hvíta húsinu.
„Þetta er martröð," sagði embættis-
maður sem ekki vildi láta nafns síns
getið.
Tveir ráðherrar í stjóm Clintons,
William Cohen, varnarmálaráð-
herra, og Robert Rubin, fjármála-
ráðherra, era sagðir miður sín
vegna ásakana í garð forsetans og
var haft eftir ónefndum embættis-
manni að Cohen hafi sagt í einka-
samtali að ef ásakanimar reyndust á
rökum reistar væri „öllu lokið“.
Talsmaður vamarmálaráðuneytisins
vísaði þessu á bug í gær og sagði
ráðherrann ekki kannast við þessi
ummæli.
Óvænt viðbrögð
Stephanopoulos
Georges Stephanopoulos var einn
nánasti ráðgjafi Clintons í upphafi
forsetaferils hans, og frétta-
skýrendur hafa gengið svo langt að
segja að án Stephanopoulos hefði
Clinton aldrei orðið forseti. Ekki
síst þess vegna þykja viðbrögð hans
harla óvænt nú. í grein í fréttatíma-
ritinu Newsweek sem kom út á
sunnudag sagði Stephanopoulos
m.a.:
„Ef fullyrðingar um samband for-
setans við Monicu Lewinsky era á
rökum reistar verður ekki um villst,
að honum hefur mistekist að halda
þeirri ráðvendni sem hann hafði
einsett sér og haft að engu loforð
sem hann gaf almenningi og þeim
sem næst honum stóðu. Eg veit
ekki hvort ég á að vera reiður, leið-
ur eða hvoru tveggja. En ef ásakan-
irnar reynast réttar verður mér öll-
um lokið. Það yrði skelfileg sóun á
margra ára starfi mörg þúsund
manns, og stuðningi milljóna."
Stephanopoulos er nú starfsmað-
ur ABC-sjónvarpsins og Newsweek
og sagði í gær að hann væri einfald-
lega að sinna starfi sínu. Rahm
Emanuel, sem tók við starfi hans
sem ráðgjafi forsetans, sagði að
Stephanopoulos hefði „hlutverki að
gegna“ í nýju starfi, „og hann sinnir
því af mikilli fagmennsku".
-
UTDRÆTTIR UR SAMTÓLUM LEWINSKYS OG LINDU TRIPP
„Eg ætla að neita þessu svo
hann lendi ekki í klúðri“
NEWSWEEK hefur birt útdrætti úr
hljóðrituðum samtölum Monicu
Lewinskys og vinkonu hennar,
Lindu Tripp, þar sem þær ræða
samband þeirrar fyrrnefndu við
Biil Clinton Bandaríkjaforseta.
Vikuna fyrir jól hafði Monicu
Lewinsky og Lindu Tripp verið
stefnt til að bera vitni í máli Paulu
Jones, sem hefur höfðað mál gegn
Bill Clinton og sakað hann um kyn-
ferðislega áreitni. Þær töldu að
þær yrðu spurðar hvort Lewinsky
hefði átt í kynferðislegu sambandi
við forsetann. Lewinsky hringdi í
Tripp seint að kvöldi og aftur
morguninn eftir. Tripp hljóðritaði
samtölin.
Tripp bað fyrst Lewinsky um
leyfí til að segja lögfræðingi sínum
frá vandamálinu.
Lewinsky. Heldurðu ekki að
hann segi „Linda, ég get ekki látið
þig ljúga?“
Tripp: Kannski, en það veldur
okkur ekki meiri skaða en við höf-
um þegar orðið fyrir.
Lewinsky. En þá bætist við einn
maður sem veit þetta ...
Lewinsky. Heyrðu, kannski ætt-
um við að segja kvikindinu frá
þessu. Kannski ættum við bara að
segja: „Talaðu aldrei við mig aftur,
ég hef komið þér í klandur [með því
að segja öðrum frá sambandinu].
Núna hefur þú þessar upplýsingar,
gerðu það sem þú vilt við þær.“
Tripp: Ef þú vilt gera það, þá er
það þetta sem ég myndi gera. En
ég veit ekki hvort þú ert sátt við
þetta. Eg tel að hann ætti að vita
þetta.
Lewinsky. Hann vill ekki semja [í
máli Paulu Jones]. Hann neitar öllu.
Tripp: Eg held að ef hann vissi
þetta myndi hann semja.
Lewinsky. Eg held ekki því hann
veit að á endanum verða þetta bara
mín orð gegn þínum. Ég vil ekki
lýsa þér sem slæmri manneskju.
Tripp: Monica, við vitum nú þeg-
ar að þú átt eftir að bera Ijúgvitni.
Við vitum líka að ég vil losna úr
þessu stórmáli... Ef ég þarf að bera
vitni, segi ég allt annað en þú.
Lewinsky. Það þarf nú ekki að
stangast á.
Tripp: Hvað meinarðu? Hvernig?
Segðu mér hvernig? Hvað á ég að
segja ef þeir segja: „Hefur Monica
Lewinsky einhvern tíma sagt þér
að hún sé ástfangin eða eigi í kyn-
ferðislegu sambandi við hann?“ Ef
ég segi nei er það meinsæri. Það er
mergur málsins. Ég ætla að gera
allt sem ég get til að lenda ekki í
þeirri aðstöðu. Þetta er það sem ég
er að reyna ... Ég held að þú tráir
því að þetta sé mjög auðvelt og ég
eigi bara að segja skítt með þetta.
Þeir geti ekki sannað þetta.
Lewinsky. Ég trúi þér, en það er