Morgunblaðið - 09.04.1998, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 9. APRÍL 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Af djass-
tónleikum
PJASS
F í II - s a I u r i n n /
MúI i nn/\oi'I'íbna luísið
TÓNLEIKAR
Minningartónleikar um Gunnar
Ormslev. Salur FÍH 22. mars. Öðling-
ar FÍH. Múlinn, Sólon íslandus. 29.
mars. Girl talk. Norræna húsið. 2.
apríl. Veigar Margeirsson/Jóel Páls-
son. Múlinn, Sólon Islandus. 2. aprfl.
ÞAÐ var líflegt djasslíf í Reykja-
vík sl. viku. Það upphófst sunnu-
dagskvöldið 29. mars er Öðlingar
FIH léku í Múlanum á Sóloni ís-
landusi, en Öðlingarnir eru þeir fé-
lagar FIH sem komnir eru yfír sex-
tugt og þarna djömmuðu saman
fyrrverandi jafnt sem núverandi at-
vinnumenn svo og nokkrir gestir
sem ekki hafa náð hinum virðulega
aldri. Friðrik Theódórsson og
Skapti Ólafsson héldu uppi fjöri
með söng og gríni og skópu þá
gleðistemmningu sem ríkja verður
á samkomum sem þessum. Hans
Jensson var einleiksstjarna kvölds-
ins og blés hina ágætustu sólóa.
Hann var erlendis og fjarri góðu
djammi er minningartónleikar voru
haldnir um Gunnar Ormslev í FÍH
salnum viku áður og sjö saxistar
stóðu á sviðinu og blésu meistara
Ormslev til heiðurs: Bent Jædig,
Jóel Pálsson, Kristinn Svavarsson,
Ólafur Jónsson, Óskar Guðjónsson,
Rúnar Georgsson og Sigurður
Flosason. A tónleikunum komu
fram sautján hljóðfæraleikarar,
auk saxistanna, menn sem léku
mikið með Ormslev: Alfreð Alfreðs-
son, Arni Scheving, Carl Möller,
Guðmundur R. Einarsson, Guð-
mundur Steingrímsson og Ólafur
Gaukur, en það gerðu að sjálfsögðu
bæði Bent og Rúnar líka, svo og
yngri hljóðfæraleikarar: Bjarni
Sveinbjörnsson, Björn Thoroddsen,
Gunnar Hrafnsson og Tómas R.
Einarsson.
Á miðvikudag hélt Carl Möller
tónleika í Norræna húsinu og á
fimmtudagskvöld voru fernir tón-
leikar á Stór-Reykjavíkursvæðinu.
Á Catalinu í Kópavogi lék tríó Ró-
berts Þórhallssonar ásamt Kristni
Svavarssyni. I Hafnarborg í Hafn-
arfirði var Óli Steph og tríó með
Harlemdagskrá á skátadjassi. Þar
er stóri salurinn alltaf troðfullur af
djassunnendum fyrsta fimmtudag
hvers mánaðar. I Reykjavík var
djass í Non-æna húsinu og á Sóloni
Islandusi.
Það hefur víst ekki farið framhjá
neinum að norski utanríkisráðherr-
ann hefur verið í Islandsheimsókn.
Halldór Ásgrímsson hefur haft tríó
Óla Steph með í ferðum utanlands
og Vollenbæk bauð uppá kvenna-
djass í Norræna húsinu. Girl talk
heitir tríóið. Þær stöllur léku stand-
arda þetta kvöld, þó með Jobim-
innskoti, og voru flestir af ballöðu-
kyni. Leiðtogi tríósins, tenórsaxist-
inn Bodil Niska, blæs í websterísk-
um anda. Tónninn er að vísu ekki
mikill en því framhjáblásnari eins
og Ben tíðkaði á seinustu æviárum
sínum. Stundum mátti heyra Stan
Gets áhrif í bland. Kannski var efn-
isskráin of einhæf enda ekki verið
að leika fyrir venjulegt djasspúblik-
um, en Bodil á tveimur glansnúm-
erum Websters, The touch of your
lips og Blue and sentimental, var
með ágætum. Píanistinn Elizabet
Walker, sem er bandarísk, og
bassaleikarinn Tine Asmundssen
eru fyrsta flokks hljóðfæraleikarar
en það var fyrst og fremst Bodil -
hin kvenkyns Webster - sem situr
eftir í huganum. The beauty and
the beast var Webster oft kallaður.
Það var ekkert af ruddanum í Bodil
- því meira af ljúflingnum.
Þegar þær norsku stöllur höfðu
lokið leik sínum var haldið á Múl-
ann og hlustað á seinni hluta tón-
leika Veigars Margeirssonar
trompet- og flygilhornblásara og
Jóels Pálssonar tenórista. Með
þeim léku Eyþór Gunnarsson á pí-
anó, Þórður Högnason á bassa og
Matthías MD Hemstock á tromm-
ur.
Þeir fluttu frumsamin verk Veig-
ars og Jóels í anda hinna ungu
ljóna, bíboppstef og ballöður með
sömbu og léttfónkuðum New Or-
leans blús í bland. Veigar var hér í
stuttri heimsókn, en hann er við
nám í Miami í Flórída um þessar
mundir. Þeir félagar léku ágætlega
og við mikla hrifningu áheyranda
og ekki þótti mér aukalagið síst:
Hland fyrir hjartað eftir Jóel, þar
sem heyra mátti hjartaslátt, reglu-
legan sem óreglulegan, pípið í
hjartalínuritstækinu og gleðilegan
óhugnað ekki ósvipað og hjá Louis
Armstrong í The skeleton in the
closet. Verst var bara að deilast
ekki víðar þetta kvöld.
Vernharður Linnet
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
EINAR Heimisson leikstjóri ásamt Sigurði Valgeirssyni dagskrár-
stjóra innlendrar dagskrárdeildar Sjónvarpsins og Guðmundi Hall-
varðssyni stjórnarformanni DAS og Sjómannadagsráðs.
Við höfðum ekkert vit á stríði
Sj ómennirnir
sem gleymdust
í KVÖLD verður á
dagskrá Sjónvarpsins
ný heimildamynd eftir
Einar Heimisson sem
nefnist „Við höfðum
ekkert vit á stríði“, og
fjallar um íslensku sjó-
mennina sem færðu
Bretum fisk á stríðsár-
unum. Um þessar hetj-
ur hafsins hefur lítið
verið íjallað, en auk
þess að vera aðalmat-
arbúr Breta, björguðu
þeir hundruðum
þýskra hermanna frá
drukknun en fram-
seldu þá síðar Bretum.
Þeir sýndu einstaka
samstöðu og fórnuðu
lífi sínu margir hverjir við þessa
vinnu.
Þegar heimildamyndin var for-
sýnd í Laugarásbíói sl. mánudag
var þar mörg göinul kempan
mætt. Pétur H. Ólafsson er að
sögn leikstjórans „á margan hátt
maðurinn á bakvið þessa heim-
ildamynd".
„Ég hringdi í Einar þegar hann
var að lýsa eftir fólki sem þekkti
þetta tímabil. Ég er fæddur og
uppalinn á togurum, og þegar ég
fór að segja honum mína sögu þá
sá hann að ég þekkti þessa hluti
mæta vel og bað mig um að koma
inn í verkefnið," segir Pétur.
„Þetta var mitt líf á þessum tíma,
ég var 44 ár til sjós. Ég byijaði
1935 á litlu togurunum og var þar
alla mína tíð, nema að ég tók eitt
ár í aukasiglingu til Murmansk."
- Fannst þér kom-
inn tími til að gera
mynd um sjómenn
stríðsáranna?
„Já, ég hefði viljað
gera þetta mikið
stærra, að það næði út
fyrir líf og dauða. Það
hefði verið fínt að fá
togara af þessari
stærðargráðu, og fara
með menn í skipið til
að sýna hvernig þau
voru virkilega útbúin,
miðað við nýsköpun-
artogarana sem
seinna komu. Það var
engin aðstaða til þess
að þrífa sig og klósett-
aðstaðan var hálfgerð-
ur kamar.“
- Þú ætlar ekki að biðja Einar
að gera kvikmynd um þessa
menn?
„Mér finnst það skylda ríkisins
að gefa fjármagn til þess að taka
upp sögu sjómannastéttarinnar
allrar, og þjóðin skuldar þessum
aldurshóp sem er að hverfa annað
eins. Það var þessi stétt sem tókst
að safna fé eftir mögru árin 1930-
1940 til áframhaldandi uppbygg-
ingar, sem var fyrsti vísirinn að
velferðarþjóðfélagi Islendinga.
Þetta eru sjómennirnir sem
gleymdust."
Einar Heimisson tók það fram í
ávarpi sínu á undan sýningunni
að vonandi yrði þessi mynd ein-
ungis upphafið en ekki endirinn á
umfjölluninni um þetta tímabil og
hetjur þess.
Pétur H.
Ólafsson
Glæsileg'ur samleikur
TONLIST
Digraneskirkja
KAMMERTÓNLEIKAR
Áshildur Haraldsdóttir og Einar K.
Einarsson fluttu verk eftir Guiliani,
Poulenc, Villa-Lobos, Ibert,
Piazolla og Lárus Grímsson.
Mánudagurinn 6. aprfl 1998.
BÆÐI gítarinn og flautan, sem
eiga sér mjög langa sögu og
gegndu stóru hlutverki bæði á end-
urreisnar- og barokktímanum,
voru undarlega fjarri áhugasviði
stóru klassísku og flesfra róman-
tísku tónskáldanna, svona rétt eins
og þessi hljóðfæri væru ekki til.
Fyrsta verkið á tónleikum Áshildar
og Einars, Grosse Sonata op. 85, er
eftir samtímamann Beethovens,
Mauro Giuseppe Sergio Pantaleo
Giuliani (1781-1729), ítalskan gít-
arsnilling, er starfaði á árunum
1806-19 í Vínarborg. Eftir hann
liggja um 200 tónverk fyrir gítar,
þar á meðal þrír konsertar. Stóra
sónatan, op. 85, er langt verk, fjög-
urra þátta og vínarískt að stíl og
formi. Þetta ágæta samleiksverk
fyrir flautu og gítar var mjög vel
flutt en líklega ætti betur við að
leika verkið á barokkflautu, vegna
mikils munar á tónstyrk hljóðfær-
anna.
Þrjú smálög og smáleg verk eftir
Poulenc voru næst á efnisskránni.
Nefnast þau Mouvements Perpétu-
els og voru þessar þriggja þátta sí-
byljur sérlega vel leiknar, sem þó
bjargaði ekki þessum lítilfjörlegu
tónverkum. Síðasta verkið eftir hlé
var langt og vel samið, eftir Lárus
Grímsson og heitir því einkenni-
lega nafni ‘T is a stairway, not a
street. Þetta eins þáttar verk
skiptist í þrjá hluta, sem hver fyrir
sig er byggður á sjálfstæðu
tónefni, sem tengist saman með
svipuðum úrvinnsluaðferðum, þar
sem leikið er með ýmis flutnings-
blæbrigði, þrástefjun og beinar
endurtekningar stefja, sem oftlega
eru tónöl og jafnvel tengd saman
með skölum. I heild er verkið mjög
þétt unnið og tæknilega krefjandi.
Áshildur og Einar léku það frá-
bærlega vel og var gott styrkleika-
jafnvægi á milli hljóðfæranna, sem
að nokkru má jiakka rithætti höf-
undar. Flutningnr þessa frábæra
verks var hápunktur tónleikanna,
bæði vegna gæða tónlistarinnar og
svo fyrir afburða góðan flutning.
Eftir hlé var á efnisskránni
Distribuicao du Flores eftir Villa-
Lobos og Entr’acte eftir Ibert, þar
sem sérlega er lögð áhersla á flaut-
una, en um er að ræða einfaldan
undjrleik fyrir gítarinn og var leik-
ur Áshildar einstaklega glæsilegur
í þessum skemmtilegu leiktækni-
verkum. Lokaverk tónleikanna var
Histoire de Tango eftir Astor Pi-
azolla og er þessi saga sögð frá
1900 tfi 1990, í fjórum þáttum með
þrjátíu ára millibili. Danstónlist
hefur ávallt haft áhrif á þróun
ódanshæfrar tónlistar og nægir að
nefna svítuna, menúettinn, Vínar-
valsinn, slavneska og spánska
danstónlist, djass- og popptónlist.
Nú er tangótónlist farin að heyi-ast
í tónleikasölum og þó hún sé einum
of hljómbundin í tónferli, þannig að
rómantískar laglínurnar eru í raun
tónræn skreyting á einfaldri hljóm-
skipan, er þar að finna tónstíl, sem
að nokkru leyti mætti kalla þjóð-
lega tónlist Suður-Ameríku. Verkið
er í fjórum þáttum, sem að stíl og
efnismeðferð eru svo keimlíkir,
fyrir utan smá mun í hraða, að þeir
hljóma allir eins. Þrátt fyrir þetta
er útfærslan faglega unnin og ekki
þarf að spyrja að flutningnum sem
í einu orði sagt var frábær. Það
þarf ekki mörg orð um leik Áshild-
ar, sem er afburða flautuleikari, og
einnig var leikur Einars mjög góð-
ur og er hann vaxandi gítarleikari.
Leikur hans var einstaklega ör-
uggur og átti hann stóran þátt í
sérlega góðu samspili, sem var aðal
þessara tónleika.
Jón Ásgeirsson
Nóttin
skömmu
fyrir
skógana
NÓTT & dagur frumsýnir
leikritð „Nóttin skömmu fyrir
skógana“ eftir franska leik-
skáldið Bernard-Marie Koltés,
mánudaginn 13. apríl kl. 21.
Leikritið verður sýnt í Leik-
húsvagninum. Leikhúsvagn-
inn er strætisvagn sem keyrir
um götur Reykjavíkur á með-
an á sýningunni stendur.
Allrahanda hópferðir leggja til
strætisvagninn, en lagt verður
af stað frá Lofkastalanum út í
dularfulla nóttina.
Aðeins 50 áhorfendur kom-
ast með í hverja ferð og verð-
ur því nálægðin við verkið og
leikarann mikil.
Franski höfundurinn Bern-
ard-Marie Koltés er um þess-
ar mundir sá höfundur sem
mest er leikinn og þýddur í
leikhúsheiminum í dag. Hann
lést árið 1989 úr alnæmi, þá
aðeins fjörutíu ára gamall.
Irski leikstjórinn Stephen
Hutton er staddur hérlendis
til að leikstýra sýningunni en
hann hefur getið sér gott orð
víðsvegar um Evrópu fyrir
uppsetningar sínar.
Áðalhlutverk _ er í höndun
Ólafs Dan-a Ólafssonar en
hann útskrifast úr Leiklistar-
skóla Islands nú í vor. Ólafur
Darri hefur áður tekið þátt í
ýmsum verkefnum og m.a.
leikið eitt aðalhutverkanna í
kvikmynd Óskars Jónssonar
„Perlur og Svín“.
Páska-
kantata í
Egilsstaða-
kirkju
Morgunblaðið. Egilsstöðum.
KÁMMERKÓR Austurlands
heldur tónleika í Egilsstaða-
kirkju laugardaginn fyrir
páska. Flutt verður kantatan
„Christ lag in Todesbanden",
eftir J.S. Bach og fimm sálma-
lög við passíusálma eftir W.
Keith Reed, stjórnanda kórs-
ins. Kantatan var samin til
flutnings á páskadag og er
efni hennar páskaboðskapur-
inn. „Christ lag in Todes-
banden“ var fyrst flutt í nú-
verandi mynd árið 1725 í
Tómasarkirkjunni í Leipzig og
er ein af best þekktu kantöt-
um Bachs.
Kammerkór Austurlands
var stofnaður á vordögum
1997. Kórinn telur um 20
söngvara af Fljótsdalshéraði
og úr nærliggjandi byggðum.
Kórinn flutti kantötu Bachs,
„Ich hatte viel Bekúmmernis“
um síðustu páska. Næsta
verkefni kórsins var óratorían
Messías eftir G.F. Handel sem
var flutt á jólaföstunni.
Stjórnandi kórsins hefur frá
upphafi verið W. Keith Reed.
Sýningu
lýkur
LJÓSMYNDASÝNING
Kjartans Einarssonar í Galler-
íi Horninu, Hafnarstræti 15,
verður lokuð á föstudaginn
langa og páskadag. Sýning-
unni lýkur svo miðvikudaginn
eftir páska, 15. apríl. Ljós-
myndirnar á sýningunni eru
teknar í Nepal á síðasta ári.