Morgunblaðið - 09.04.1998, Blaðsíða 61

t
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 9. APRÍL 1998 61
1
í
4
4
í
4
í
4
i
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
í
MINNINGAR
GUÐMUNDUR
KRIS TJÁNSS ON
Guðmundur
(Gumbur) Krist-
jánsson, fyrrver-
andi skipamiðlari,
fæddist á Flateyri
við Onundarfjörð
hinn 21. nóvember
1909. Hann lést á
Landspítalanum 29.
mars síðastliðinn og
fór útför hans fram
frá Fossvogskirkju
8. apríl.
Afi okkar Gumbur
tók í nefið, fór heljar-
stökk bæði aftur og fram, gekk á
höndum sem fótum, spilaði gítarsóló
á hægri fótlegg með miklum tilþrif-
um, sigldi seglum þöndum á skíðum
eftir jöklum og snjóbreiðum, stakk
sér fimlega til sunds úr hæstu hæð-
um, synti í brimi sem blíðalogni,
barði á kassann, hrópaði bravó, fékk
sér einn lítinn og kannski annan til.
Sjálfui' sagðist hann á góðum stund-
um vera: „falskur, lyginn og ómerki-
legur, en góður drengur, enda ætt-
aður að vestan“.
Ekki er hægt að minnast afa
Gumbs öðruvísi en að fyllast stolti,
fá léttan fiðring í magann, brosa
breitt og finna stórt tár trítla blíð-
lega niður vangann. Afi bar með sér
kankvísi og Ijúfa lund í hreyfingum,
fasi, orðum og athöfnum, hvernig
hann klóraði sér bak við eyrað, dott-
aði í stólnum sínum, saltaði saltfisk-
inn, tók í nefið, snýtti sér hressilega
með rauðum eða bláum vasaklút,
brosti í kampinn, beygði sig eftir
ósýnilegu kuski á gólfinu, heilsaði
og kvaddi. Þá eru okkur minnis-
stæðar allar góðu stundirnar sem
við höfum átt hjá afa Gumb og
ömmu Gróu. Þegar afi sat við borð-
stofuborðið, kóngur í ríki sínu, lagði
kapal, reif kjaft við spilin og hótaði
því að éta þau ef kapallinn gengi
ekki upp. Þetta þýddi náttúrlega að
hann varð að sitja við þar til spilin
lögðust á borðið eins og til var ætl-
ast. Að sjálfsögðu var harðbannað
að hagræða spilunum í stokknum til
að auðvelda leikinn. Fyrir okkur
barnabörnin var það hinn mesti
heiður að fá að hjálpa afa með kap-
alinn og fá að launum hrós og hlátur
og kannski þrjú korn úr neftóbaks-
dósinni. Saman gátu afi og amma
endalaust rætt um ættfræði, hver
væri skyldur hverjum, giftur þess-
um og tengdur hinum, á hvaða skip-
um þessi hefði verið og í hvaða sveit
hinn hefði verið prestur eða sýslu-
maður. Ef þau voru ekki viss í sinni
sök eða bar ekki saman var skokkað
inn í bókaherbergi og náð í viðeig-
andi uppflettirit svo sem stýri-
mannatal, lögfræðingatal eða guð-
fræðingatal og málið þar með út-
kljáð.
Afi Gumbur hafði gaman af sjó-
mennsku, skipum og siglingum.
Þótti okkur hin besta skemmtan að
fara með honum niðrá höfn að skoða
skipin. Ef í boði voru siglingar með
varðskipum, hvalveiðiskipum eða
öðrum fleytum á tyllidögum lét afi,
unglingur á níræðisaldri, sig ekki
vanta um borð, stóð styrkum fótum
frammi í stafni og horfði hýreygur
fram á veginn. Þegar við vorum
yngri komu stundum skip sem afi
hafði umboð fyrir til landsins og tók
hann okkur þá gjarnan með í skoð-
unarferð. Þetta voru stór skip og
spennandi og margt að skoða fyrir
forvitna krakka. Þannig kveikti
hann áhuga okkar á skipum og sigl-
ingum. Þegar svo Fjóla og Maggi
áttu nokkur sumur á sjó á farskip-
um Eimskips kom afi í heimsókn um
borð í skipin, heilsaði upp á skip-
stjórann, stýrimanninn, hásetann og
brytann, kynnti sér aðbúnað í káetu
og tæki í brú, og fylgdist svo með
siglingu skipsins um heimsins höf á
landakorti í stofunni heima.
Afi Gumbur var jafnan hnyttinn í
tilsvörum og sagði skemmtilega frá.
Fyrir skömmu var hann spurður að
því hverju hann þakkaði háan aldur
og góða heilsu. Afi svaraði að bragði,
alveg blákaldur: „Bara töff gæi.“ Afi
sagði okkur sögur af
því þegar hann var lítill
strákur vestur á Flat-
eyri. Hann sagði okkur
frá töntu sinni sem vó
214 pund og var voða
mjúk og voða góð.
Hann sagði frá sér og
systkinum sínum, veiði-
ferðum og svaðilförum,
feluleik í skafrenningi,
smaladrengnum Gumb
og kúnni Dumbu. Með
frásögn sinni hreif afi
okkur með sér inn í
heim ævintýra og
góðra drengja.
Afi Gumbur og amma Gróa hafa
alltaf verið einstaklega góð við okk-
ur barnabörnin sín, öll sem eitt, ver-
ið stolt af okkur og ánægð með flest
það sem við tökum okkur fyiár
hendur. Saman hafa þau áhugasöm,
en þó án allrar afskiptasemi, haft
gaman af og fylgst með skólagöngu,
tómstundum, leikjum og uppátækj-
um, svo sem: ferðalögum Agu til
fjarlægra landa; álvers- og virkjana-
fóndri Fjólu; hestakaupum og
hundakúnstum Guðmundar frænda
búðarkassa; ferðum Magga í lofti, á
láði og legi; kokkakúnstum Gumbs
litla kassa; lottótölum og ljúfri lund
Eddu Maríu og hlustað heilluð á
hlaupagikkinn Gróu Björgu syngja
kvæðið um fuglana.
Ekki getum við neitað því, barna-
börnin hans afa Gumbs, að við höf-
um nú kannski einhverntíma átt það
til að vera allt í senn: fölsk, lygin og
ómerkileg, svona eins og gengur. En
öll sem eitt erum við sannfærð um
það, að í hjarta okkar blundi ætíð
góður drengur, ættaður að vestan.
Elsku afi Gumbur, blessuð sé
minning þín.
Þín barnabörn,
Fjóla, Magnús, Guðmundur
og Ágústa.
Okkur systkinin langar til að
minnast elsku afa okkar sem nú hef-
ur yfirgefið okkur, en hann mun
ætíð vera í huga okkar. Minning-
arnar um þig eru svo ótal margar
og ógleymanlegar. Okkur er það
sérstaklega minnisstætt hvað það
var notalegt að koma og heimsækja
þig og ömmu og fara í sund með þér
á morgnana, en þú varst með morg-
unhressari mönnum sem við þekkt-
um. Þú varst alltaf hress og kátur
og sagðir okkur stundum sögur að
vestan eða frá því þú varst í fimleik-
um hjá Armanni og jöklaferðum
þínum. Þú hafðir gaman af að gera
fólk furðu lostið og einu sinni labb-
aðir þú á höndunum einum saman á
þakkantinum á Hafnarhúsinu og
lést sem ekkert væri.
Kæri afi, þú þurftir að takast á við
erfiðan tíma í lífinu en þú varst dug-
legur maður og stóðst ávallt eins og
klettur. Hérna megin varst þú okkar
helsti afi, því hinn afi okkar dvaldi
ekki lengi meðal okkar, og munum
við ætíð vera þakklát Guði fyrir að
hafa fengið að hafa þig svona lengi.
Það er skrýtin tilfinning að eiga
ekki eftir að sjá þig meira hérna
megin, en við vitum að nú líður þér
vel og þú ert tilbúinn að taka á móti
okkur þegar þar að kemur. Eftir
eigum við ljúfar minningar í hjarta
okkar um afa okkar sem við mátum
svo mikils, hann var og verður um
ókomna tíð einstakur í huga okkar.
Við þökkum þér, afi. Að lokum lang-
ar okkur að kveðja þig, kæri afi,
með þessu erindi:
Ég fel í forsjá þína,
Guð faðir, sálu mina,
því nú er komin nótt.
Um ljósið lát mig dreyma
og ljúfa engla geyma
öll bömin þín, svo blundi rótt.
(M. Joch.)
Guðmundur, Edda María,
Gróa Björg.
Guðmundur Kristjánsson, skipa-
miðlari, er látinn. Með honum er
genginn einhver besti frændi sem
ég hef átt. Guðmundur var um
margt einstakur maður. Hann fór
ekki um lífið með hávaða eða fyrir-
ferð, heldur með hægð og gætni.
Hann þvældist ekki fyrir fólki að
óþörfu. Hann bað aldrei um neitt.
Ætlaðist aldrei til neins af einum
eða öðrum. Hann var það sem Bret-
ar kalla „gentleman" og það út í
fingurgóma. Það var honum ein-
hvern veginn í blóð borið, enda þótt
hann fæddist í litlu plássi vestur á
fjörðum. Þótt fyrirferðin hafi ekki
verið mikil var Guðmundur, eða
Gumbur eins og svo margir kölluðu
hann, einstaklega vinsamlegur og
vinmargur maður. Ég hef aldrei á
ævi minni heyrt eina einustu mann-
eskju segja styggðaryrði um Gumb.
Aftur á móti hef ég oft fengið hrós í
eyra þegar fólk hefur komist að því
að hann var föðurbróðir minn.
Gumbur var vinur vina sinna;
frændi frænda sinna.
Gumbur fæddist á Flateyri. Sonur
Kristjáns Asgeirssonar, faktors, frá
Skjaldfönn og Þorbjargar Guð-
mundsdóttur frá Höll í Haukadal í
Dýrafirði. Gumbur var gegnheill
Vestfirðingur. Lundin var vestfírsk.
Það var tryggðin einnig. Ég tala nú
ekki um skoðanirnar í pólitík; þær
voru hoggnar í vestfirskt grágrýti.
Það gat enginn breytt skoðunum
hans í pólitíkinni. Hann var skot-
heldur sjálfstæðismaður, rétt eins
og Kristján faðir hans var alla tíð.
Gumbur hafði meitlaðar og
skemmtilegar skoðanir á lífinu og
landsmálunum og hafði óskaplega
skemmtilega aðferð við að lýsa þeim
með hnyttnum athugasemdum. Það
fór ekkert á milli mála hvað Gumbur
hugsaði þegar hann á annað borð
tjáði sig. Hann var einstaklega orð-
heppinn. Hann þurfti ekki mörg orð
um eitt eða annað, samt vissi maður
upp á hár hvert hann var að fara.
Það var líka gi-unnt á húmornum, en
hann skildu e.t.v. ekki nema þeir
sem þekktu Gumb vel. Heiðarleiki,
traust, vinátta og kærleikur voru
leiðarljós hans í lífinu. Leiðarljós
sem entist honum ævina á enda.
Gumbur, eins og við hin, saup
margan sjóinn á lífsgöngunni. Hann
var engu að síður mikill gæfumaður.
Átti einstaklega góðan og ljúfan lífs-
förunaut, Gróu Ólafsdóttur, sem lifir
mann sinn. Saman áttu þau þrjár
dætur, sem erft hafa mannkosti for-
eldranna. Tengdasynirnir og barna-
börnin eru í sama gæðaflokki og
Gumbur og Gróa. Með foreldrum
mínum og Gumbi og Gróu ríkti náin
og mikil vinátta og leið vart sá dag-
ur að ekki væri samband á milli
þeirra. Ég og fjölskylda mín nær og
fjær færum þeim öllum innilegar
samúðarkveðjur.
Ég, eins og svo margir aðrir í fjöl-
skyldunni, átti góðan að þar sem
Gumbur var. Lífið hefði ekki orðið
jafn skemmtilegt ef ég hefði engan
Gumb frænda átt. Með Gumbi er
genginn einstakur maður sem seint
gleymist. Ef mér yrði falið að velja
áletrun á bautastein Gumbs yrði það
íslenski málshátturinn: „Eftir lifir
mannorð mætt, þótt maðurinn
deyi.“
Jón Hákon Magnússon.
Að sýnast, að vera. Þessi hugtök
eru ólík en ganga þó eins og rauður
þráður í gegnum líf okkar. Við vilj-
um svo gjarnan vera góðir menn,
sanngjarnir menn, miklir menn, en
þegar við finnum vanmátt okkar
grípum við til hins, að sýnast.
Rósin opnar ekki blóm sitt til að
sýnast, fegurð hennar er fullkomin
án vitundar hennar sjálfrar. Það er
ekki til að sýnast að móðirin tekur á
móti barni sínu opnum örmum,
faðmar það og kyssir, þegar það í
neyð sinni kemur grátandi til henn-
ar. Það er eðlislæg ástúð sem þar
birtist, en ekkert að sýnast. Slík
dæmi eru óteljandi sem betur fer;
það er margt algerlega ekta í þessu
lífi, það var hann Gumbur tengda-
faðir okkar, hann var ekki þeirrar
gerðar að sýnast, hann var sannur
maður, góður og heiðarlegur dreng-
ur að vestan.
Allir menn eiga ferð fyrir höndum
sem þeir fara einir síns liðs, og hafa
ekkert sér til styrktar annað en það,
sem þeh’ eru í huga og hjarta. Á
þessum fallegu vordögum hefur
hann Gumbur hafið þessa ferð sem
hann ekki þarf að kvíða, svo vel telj-
um við okkur þekkja til mannkosta
hans eftir áratuga kynni. Smala-
drengurinn að vestan er vel nestað-
ur og þegar yfii' um kemur bíða vin-
ir í varpa.
Þegar við sem ungir menn vorum
að bera víurnar í dætur Gumbs og
Gróu var ekki örgrannt um að beig-
ur bærðist í brjósti þegar sú óum-
flýjanlega stund rann upp að fram
færi kynning á tilvonandi tengdafor-
eldrum, sá ótti var með öllu ástæðu-
laus. Elskulegri móttökur var ekki
hægt að gera sér í hugarlund og það
er okkar bjargfasta skoðun að leitun
muni vera á yndislegri tengdafor-
eldrum en þeim Gumb og Gróu. Þau
tóku okkur strax sem hinum týndu
sonum og engan skugga hefur borið
á samvistir okkar allar götur síðan.
Hann Gumbur var að sönnu með
lífsskoðun sem slungin var mörgum
þáttum sem sjálfsagt hafa mótast af
erfðum, uppeldi og lífsvenjum.
Flestir íslendingar eru langræktað-
ir sveitamenn gæddir náttúruskyni.
Gumbur var sér vel meðvitaður um
þann fjársjóð sem felst í landi okkar,
hann var mikill útivistar- og nátt-
úruunnandi og naut sín vel á ferða-
lagi hérlendis sem erlendis. Hann
var drengskaparmaður að upplagi
og eðlisfari og var ávallt boðinn og
búinn að veita þeim hjálparhönd
sem til hans leituðu. Hann tengda-
faðir okkar var slíkt snyrtimenni að
til þess var sérstaklega tekið og leit-
un var á fegurri rithendi. íþrótta-
maður var hann framúrskarandi og
flinkur fimleikamaður á sínum yngri
árum. Guð gaf honum í vöggugjöf
einstaklega ljúfa lund, og hann varð
þeirrar gæfu aðnjótandi að varð-
veita barnið í sjálfum sér sem við
ástvinir hans nutum ríkulega.
Elsku Gróa, orð eru vanmáttug á
þessari stundu en það máttu vita að
við munum öll standa þétt að baki
þér, styrkja þig og styðja um
ókomna tíð.
Það er líkur á því að honum Gumb
þyki það bíræfni, jafnvel skortur á
háttvísi af okkur, að skrifa um hann
of löng eftirmæli og skal því hér
staðar numið. Á þessum áningarstað
þökkum við samfylgdina sem hefur
gert okkur að betri mönnum, við
munum leitast við að rækta í börn-
um okkar og barnabörnum þær
manngildishugsjónir sem hann
Gumbur hafði að leiðarljósi.
Megi algóður Guð blessa minn-
ingu Guðmundar Kristjánssonar.
Ólafur Ágúst,
Sigtryggur Rósmar.
+
Þökkum auðsýnda samúð og vinarhug við fráfall föður okkar, tengda-
föður og afa,
GUÐBERGS SIGURSTEINSSONAR,
Smáratúni,
Vatnsleysuströnd.
Ágúst Þór Guðbergsson, Guðrún Sigríður Gísladóttir,
Steinar Smári Guðbergsson,
Magnús ívar Guðbergsson, Magnúsína Ellen Sigurðardóttir
og barnabörn.
+
Innilegar þakkir færum við öllum þeim, sem
sýndu okkur samúð og hlýhug við andlát og
útför vinar míns, föður okkar, tengdaföður, afa
og langafa,
GUNNARS ÁRNASONAR,
Strandaseli 1.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki
Landspítalans á deild 11-E fyrir hlýhug og
góðan stuðning í veikindum hans.
Vilborg Eiríksdóttir,
Jóhanna Gunnarsdóttir, Bjarni G. Bjarnason,
Bjarni H. Gunnarsson,
Þóra Gunnarsdóttir,
Guðný Gunnarsdóttir, Ólafur F. Brynjólfsson,
Guðmundur Gunnarsson,
Guðleif Nanna Gunnarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Hjartans þakkir til allra, sem sýnt hafa okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför elskulegs
eiginmanns míns, föður, tengdaföður, afa og
bróður,
AÐALSTEINS BERNHARÐSSONAR,
skipstjóra,
Hafnartúni 4,
Siglufirði,
Guðbjörg Sjöfn Eggertsdóttir,
Soffía Aðalsteinsdóttir,
Sigríður Vala, Gunnar Frans Brynjarsson,
barnabörn og systkini.
+
Hjartans þakkir sendum við þeim fjölmörgu,
sem sýndu okkur samhug og vináttu við and-
lát og útför
SIGURJÓNS KJARTANSSONAR.
Elísabet H. Hauksdóttir
og systkini hins látna.