Morgunblaðið - 09.04.1998, Blaðsíða 66

'V> 66 FIMMTUDAGUR 9. APRÍL 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
( &S ÁFIUA BLA&IÞMiTf Efrig KÆZUSTVMNI • sWiNN/-- I h. ■" l,ua! l

V ^ J
5^ ^
Grettir
Tommi og Jenni
HEREðM^IPEA..
5PIKE15 A FRIENP
OF MICKE1' M0U5E,
RI6HT?
1
U)ELL;AT /ANDMICKeT^
LEA5T ME / M0D5E 15
SAYS VERYWEALW,
HE 15.. A RI6HT?

/'
U/I4Y DON T WE CALL
HIM ON THE PHONE,
ANP A5K HIM TO
5ENPU5 A LIMO?

i f
1

Hér er mín hugmynd... Ja, það segir hann að
Sámur er vinur Mikka minnsta kosti ... Og Mikki
músar, er ekki svo? mús er vellauðugur, ekki
satt?
Af hverju hringjum við Er þetta hugmyndin þín?
ekki til hans og biðjum Kannski m.a.s. lengdan eðal-
hann að senda okkur vagn...
eðalvagn?
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Listir
eyjaskeggja
Frá Svervi Ólafssyni:
ALLT frá landnámstíð hafa ís-
lendingar haft ríka þörf til að
brjóta af sér átthagafjötra
eylandsins og leggjast í víking til
fjarlægra landa. Þetta hefur ekki
síst átt við um íslenska listamenn.
Þeir öðlast með því betri yfirsýn
yfir eigin verk og fá hollan saman-
burð við það besta sem gerist ann-
ars staðar á jarðarkringlunni.
Tækifærin sem íslenskir lista-
menn hafa til slíkra landvinninga
eru því miður ekki mörg og hafa
veist alltof fáum. Ekki er aðeins
um að ræða landfræðilega ein-
angrun okkar, heldur hefur
stefnuleysi ríkis og sveitarfélaga í
menningarmálum mjög takmark-
að framlag íslenskra listamanna
til heimslistarinnar. Það er sorg-
legur samanburður ef litið er til
íþrótta, þar sem nær endalausu
fjármagni er dælt í aðstöðu og ár-
angur fárra, þrátt fyrir að marg-
sannað er að sáralítill hópur fólks
fylgist með keppnisíþróttum í
samanburði við þá sem fylgjast
með menningarviðburðum. Þetta
afskræmda hlutfall verður að end-
urskoða rækilega. íslensk stjórn-
völd virðast ekki enn vera vaxin
upp úr þeim afdalaskap að hampa
listum á tyllidögum, en vilja ekk-
ert af þeim vita þess á milli. Þetta
er náttúrulega ekkert annað en
hallærislegt yfirklór, sem lýsir
vanþroska sálum, sem kunna eng-
in skil á íslenskri menningu og
þeim dýrmæta þjóðararfi sem
okkar litla eyland hefur getið af
sér gegnum aldirnar. Nýlega las
ég bréf frá góðum vini mínum,
frönskum listfræðingi sem af
flestum er talin einskonar „guð-
faðir“ hinna þekktu listamanna
Andy Warhol, Christo, Jean
Tinguely, Jasper Johns, Ives
Klein, Oldenburg, Rauschenberg
o.fl. Þessi virðulegi aldurhnigni
vinur minn var nýkominn af al-
þjóðlegri sýningu á list eyjabúa
víðsvegar úr heiminum. Hann
heillaðist mjög af sýningunni og
þó sérstaklega af verkum íslensks
málara, Sigurðar Örlygssonar. Eg
stóðst ekki mátið og tók upp sím-
tólið og hringdi til Frakklands til
þess að afla nánari vitneskju um
málið. Fomtni mín var vakin, ekki
síst vegna þess að bæði Sigurður
og annar þátttakandi, Mendive,
eru mér að góðu kunnir og hafa
lengi verið í miklum metum hjá
mér sem listamenn. Sýningin sem
ber nafnið „Islas“ var opnuð í Las
Palmas á Kanaríeyjum í septem-
bermánuði sl. Hún hefur síðan far-
ið til Tenerife og er ætlað að opna
hana fljótlega í Sevilla, þeirri
sögufrægu menningarborg Spán-
ar. Sýningin hefur hvarvetna
fengið frábærar viðtökur og gagn-
rýnendur lofað hana í hástert.
Sérstaklega eru þó verk Sigurðar
Örlygssonar, Kúbumannanna
Mendive, Olazabal og Telemaque,
lofuð öðrum fremur. Þá hafa vakið
verðskuldaða athygli verk
Jamaika-búans Nariward, sem ég
þekki frá sýningu sem ég var svo
lánsamur að sjá í S-Ameríku fyrir
fáeinum árum. Blaðagagnrýni og
önnur umfjöllun um þessa sýningu
vermdi svo sannarlega mitt Is-
lendingshjarta. Það hlýtur þó að
vera umhugsunarefni, að ekki
hafa fjölmiðlar hér heima minnst
einu orði á afrek okkar manns í
þessum listviðburði og er ekki
einsdæmi. Upplýsingar sem mér
berast reglulega starfs mín vegna
hafa fært mér heim sanninn um
það, að kolröng stefna hefur verið
rekin í kynningu á íslenskri list er-
lendis mörg undanfarin ár. Klíku-
skapur, pólitík og ýmis annarleg
sjónarmið hafa miklu fremur ráðið
ferðinni en faglegt mat. Ofurmat
hefur verið lagt á getu listfræð-
inga til að annast þetta verk og
þeir hafa oftar en ekki veðjað á
meðalmennsku og tískubylgjur.
Það er til dæmis hreint fráleitt að
ætla að listamenn sem komnir eru
um miðjan aldur eða lengra á lífs-
leið sinni séu síðri listamenn en
þeir sem eru að skríða út úr skól-
um blautir á bak við eyrun. List-
fræðingar og safnstjórar hérlend-
is hafa fómað dýrmætri reynslu
og þekkingu fjölda listamanna á
altari einhvers konar miskilinnar
æskudýrkunar, þar sem allt er
steypt í sama fjölþjóðlega mótið
en íslensk séreinkenni og þroski
reynslunnar era kæfð í fæðingu.
Þetta sama á við um aðrar list-
greinar, ekki síst tónlist og bók-
menntir. Einhvers konar heimótt-
arskapur veldur því, að enginn ís-
lenskur listamaður virðist boðleg-
ur nema að hann búi í útlöndum,
fremji „útlenda" list eða hljóti náð
fyrir augum „elítunar“. Þetta er
hið sígilda Garðars Hólm
„syndróm". íslenskir listamenn
hafa á undanfömum árum víða
gert garðinn frægan. Oftast eru
þar á ferð listamenn, sem ekki
hafa hlotið blessun eða stuðning
þessa sjálfskipaða menningarað-
als, sem hefur um árabil ráðið lög-
um og lofum á landi elds og ísa.
Það er ánægjulegur þáttur starfs
míns, að fá tækifæri til að fylgjast
með afrekum hljóðlátra afreks-
manna hinna aðskildu listgreina í
landvinningum þeirra. Þrátt fyrir
að engar séu fánaborgirnar, ráð-
herramóttökur eða fálkaorður er
þetta fólk í sinni hógværð að bera
hróður lands og þjóðar langt út
fyrir þau mörk, sem ráðamönnum
þjóðarinnar og sjálfskipuðum
menningarpostulum virðist gefið
að koma hugsun yfir.
SVERRIR ÓLAFSSON,
forstöðumaður Listamiðstöðvarinnar
Straums.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.