Morgunblaðið - 19.09.1998, Qupperneq 50

TfoO LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1998
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
JÓHANNES
ÖGMUNDSSON
+ Jóhannes Ög-
mundsson fædd-
ist á Görðum í Beru-
vík á Snæfellsnesi
26. september 1917.
Hann lést á Vist-
heimilinu Víðinesi 8.
september síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Ögmundur
Andrésson, f. 5. júlí
1855 í Einarslóni á
Snæfellsnesi, d.
11.1. 1923, og Sói-
veig Guðmundsdótt-
ir, f. 2. september
1873 í Purkey á
Breiðafirði, d. 10.6. 1942. Systk-
ini Jóhannesar eru: Guðlaug, f.
30.3. 1896, d. 5.1. 1922; Sigríð-
ur, f. 22.7. 1897, d. 8.3. 1992;
Einar, f. 1.10. 1899, d. 3.3. 1974;
Kristbjörn, f. 28.9. 1900, d. 31.3.
1984; Karvel Línberg, f. 7.5.
1902, d. 7.12. 1902; Karvel, f.
30.9. 1903; Líneik, f. 18.2. 1905,
d. 1909; Ögmunda, f. 23.9. 1907,
d. 13.1. 1994; Guðmundur Þór-
Nokkur orð til minningar um
móðurbróður minn Jóhannes Ög-
'rmundsson. Ævistarf hans var sjó-
mennska. Lengst af var hann fyrsti
vélstjóri á Vögg GK 204, sem hann
átti ásamt bræðrum sínum, Daníel,
Karvel og Guðmundi Þórarni.
Jóhannes fór kornungur að vinna
fyrir sér eins og títt var, og til dæm-
is þegar hann hafði unnið um tíma
sem unglingur á söltunarstöð
Óskars Halldórssonar í Bakka á
Siglufirði og síldarhrota stóð sem
hæst á planinu, birtist Óskar allt í
einu við hliðina á verkstjóranum og
bendir á Jóhannes og segir: Þessi
unglingur á hér eftir að fá fullorð-
inskaup.
I stríðinu var Jóhannes um tíma á
Dagnýju SI-7 annar vélstjóri. Siglt
var með ísfisk til Englands um vet-
urinn, en síldveiðar stundaðar um
sumarið með Amþóri Jóhannssyni
skipstjóra, þeim þjóðkunna afla-
manni.
arinn, f. 9.5. 1910,
d. 28.5. 1983; Karl,
f. 8.4. 1912, d. 19.10.
1993; Daníel, f. 19.4.
1915, d. 1.7. 1960.
Jóhannes kvænt-
ist hinn 1. desem-
ber 1950 Önnu
Bjarregaard Ög-
mundsson, f. 8.4.
1913, umsjónar-
konu í Reykjavík.
Þau skildu. Kjör-
dóttir þeirra er Rut
María, f. 7.1. 1956.
Jóhannes eignað-
ist tvær dætur fyrir
hjónaband, Hrönn, f. 2.9. 1935,
með Sólborgu Sigurðardóttur,
f. 14.10. 1901, d. 23.4. 1997,
verkakonu í Reykjavík, og Sól-
veigu, f. 31.1. 1943, með Þórdísi
Þorgrímsdóttur, f. 15.11. 1917,
húsnióður í Ölasvík.
Utför Jóhannesar fer fram
frá Njarðvíkurkirkju í Innri-
Njarðvík í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
Ég minnist þess að í stríðinu
þegar Dagný kom til Siglufjarðar
úr siglingu til Englands og Jóhann-
es kom í heimsókn til foreldra
minna í Hvanneyrarhlíð þá fór ég í
sendiferðir fyrir hann um borð í
Dagnýju. Ég var þá léttstígur sex
eða sjö ára og upp með mér að
sendasta fyrir frænda minn sem
var alvanur sjómaður og vélstjóri.
Þó var hann ekki nema 24 eða 25
ára.
Síðast var Jóhannes á varðskip-
inu Þór fjórði vélstjóri með Eiríki
Kristóferssyni skiphema og Garðari
Pálssyni skipherra sem var fyrsti
stýrimaður. Þar með lauk sjó-
mennskunni að mestu leyti enda
heilsan þá farin að gefa sig.
Ég vil að lokum votta afkomend-
um, tengdafólki og ástvinum mína
dýpstu samúð.
Blessuð sé minning frænda míns,
Jóhannesar Ögmundssonar.
Grímur Karlsson.
t
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma, langamma, systir og mágkona,
NANNA SÖRLADÓTTIR,
Sigtúni 47,
Patreksfirði,
lést á Landspítalanum þriðjudaginn
15. september.
Jarðsungið verður frá Patreksfjarðarkirkju,
laugardaginn 19. september kl. 14.00.
Páli Guðfinnsson,
Herdís Jóna Agnarsdóttir,
Oddur Guðmundsson,
Ólafur Magnússon,
Arndís Harpa Einarsdóttir,
Richard Wilson,
Sveinbjörn Rúnar Helgason,
Bára Einarsdóttir,
Helgi Rúnar Auðunsson,
Jóhann Valur Jóhannsson,
Eggert Matthiasson,
Nicola Pálsson,
barnabörn, barnabarnabörn, systkini og tengdafólk.
Guðfinnur Pálsson,
Kolbrún Pálsdóttir,
Bára Pálsdóttir,
Einar Pálsson,
Áslaug Pálsdóttir,
Steinunn Pálsdóttir,
Sigríður Pálsdóttir,
Páll Pálsson,
Sigurbjörg Pálsdóttir,
Harpa Pálsdóttir,
Nanna Pálsdóttir,
Finnbogi Pálsson,
Kristjana Páisdóttir,
+
Þökkum innilega samúð og hlýhug vegna
andláts bróður míns og frænda,
HALLDÓRS GUNNARS JÓNSSONAR,
til heimilis í Seljahlíð,
Hjallaseli 55.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Seljahlíðar fyrir
góða umönnun.
Þorbjörg V. Jónsdóttir,
Vilhelm R. Guðmundsson.
Hvernig ljúga má
með tölfræði
ÞAÐ MUN hafa ver-
ið stjórnmálamaðurinn
og rithöfundurinn
Disraeli (1804-1881)
sem setti fram hina
umtöluðu kenningu um
að til væru þrjár teg-
undir af lygi: Lygi,
haugalygi og tölfræði.
Kenning þessi fær
ljósa merkingu þegar
rýnt er í Morgunblaðið
frá 25. júlí sl. en þar
beitir blaðið þekktum
tölfræðiblekkingum til
að villa um fyrir les-
endum sínum í þeim
tilgangi að vinna skoð-
unum blaðsins fylgi að
því er best verður séð.
Með fullvaxinni fyrirsögn birtir
„blað allra landsmanna" þjóðinni
þau tíðindi að 77,3 % sjómanna
styðji veiðileyfagjald!
Þetta eru allmikil tíðindi _ í ljósi
þess að Sjómannasamband Islands
og önnur sjómannasamttök eru bú-
in að álykta gegn veiðileyfagjaldi
sem sértækum skatti enda mætti
flestum sjómönnum vera ljóst að
kjör þeirra myndu rýrna en ekki
batna við tilkomu slíks gjalds. í
þessu sambandi má geta þess að
hagfræðiprófessorinn Rögnvaldur
Hannesson sem hlynntur er gjald-
inu dregur ekki dul á þessar afleið-
ingar gjaldsins. Þar sem undirritað-
an grunaði þá á Morgunblaðinu um
að hafa lesið bókina How to Lie
with Statisties (hvernig ljúga má
með tölfræði) eftir Darrell Huff sló
hann á þráðinn til Gallup skömmu
eftir að fréttin birtist.
Gallup upplýsti að af 1139 manna
úrtaki þar sem svarhlutfall var
71,1% hafí um 2% verið sjómenn.
Fjöldi sjómanna sem svara í könn-
uninni er því aðeins á stærð við eina
skipshöfn! Ósjálfrátt kemur upp í
hugann sagan um fjöðrina sem varð
að heilum hænsnahóp.
Það skekkir einnig myndina að
skv. upplýsingum Gallups mun nær
eingöngu hafa náðst í sjómenn í
landi. Flestir kannski skráðir á
dalla sem safna hrúðurkörlum við
bryggju af því að megnið af kvóta
þeirra hefur verið selt og uppboð á
veiðiheimildum því fýsilegur kostur
fyrir þá.
Þeir sem á annað borð hafa ein-
hverja þekkingu á tölfræði vita auð-
vitað að niðurstaða könnunarinnar
er marklaus hvað varðar sjómenn
sérstaklega enda hefur Gallup stað-
fest það og gert athugasemd við
frétt Morgunblaðsins. Það er einnig
staðfest að Morgunblaðinu var full-
kunnugt um smæð úrtaks sjómanna
þegar það vann að fréttinni. Stór-
blaðið Mogginn, sem nokkuð reglu-
lega veltir sér upp úr tölfræðiút-
tektum á eigin vinsældum, getur
trauðla flúið í það skjól að hann hafí
enga þekkingu á tölfræðivísindum.
Staðreyndin er miklu fremur sú að
þar á bæ láti menn hvorki þekkingu
né sannleika þvælast fyrir sér þegar
mikið liggur við. En æðsta köllun
Morgunblaðsins um
þessar mundir virðist
vera sú að birta þjóð-
inni Alþýðublaðið sál-
uga afturgengið í leið-
uram sínum um veiði-
leyfagjald. Hrollvekj-
andi er til þess að vita
að hugmyndin að þess-
um sértæka skatti er
eldri afturganga sótt i
óréttlátt og aftur-
haldsamt verðlagskerfi
dönsku einokunar-
verslunarinnar á Is-
landi en þar fór hluti af
útflutningsverðmæti
fiskafurða í útflutn-
ingsuppbætur land-
búnaðarafurða sem
olli því að útgerð koðnaði niður og
þjóðin sökk enn dýpra í vesöldina.
En „blað allra landsmanna" lætur
ekki söguna hræða sig þegar um
köllun er að ræða og hefði sjálfsagt
látið sig hafa það að staðhæfa að
100% sjómanna styðji veiðileyfa-
gjald þótt aðeins hefði náðst í einn
sjómann og hann sagt já við lítt
gi'undaðri spurningunni. Blekking-
ar Morgunblaðsins eru auðvitað
Æðstu köllun
Morgunblaðsins um
þessar mundir telur
Daníel Sigurðsson vera
að birta þjóðinni
Alþýðublaðið sáluga
afturgengið í leiðurum
sínum um
veiðileyfagjald.
þeim mun athyglisverðari í ljósi
þess að fyrir skömmu eyddu þeir
heilu Reykjavíkurbréfi af takmark-
aðri pláss „auðlind" blaðsins (sem
þeir kalla sjálfir svo) til að reyna að
sannfæra lesendur sína um að skoð-
anir Morgunblaðsins móti ekki
fréttaflutning þess. I bréfinu (7.júní
sl.) segir meðal annars:
„Andstæðingar Morgunblaðsins í
fiskveiðistjórnunarmálum hafa hvað
eftir annað haldið því fram að
fréttaflutningur blaðsins á því sviði
væri litaður af skoðunum blaðsins.
Það er [heldur] ekki rétt en breytir
ekki því að þær fullyrðingar hafa
bæði talsmenn LÍtJ og aðrir sett
fram.“
Bréfritari hefur gefið öfugmæi-
unum lausan tauminn og lætur
gamminn geisa:
„í öðru lagi má kannski minna á,
að það tók Morgunblaðið á fjórða
áratug að skapa sér þá sjálfstæðu
stöðu, sem blaðið hefur nú á fjöl-
miðlamarkaðnum á Islandi og á
vettvangi þjóðmálanna."
Raunalegt er til þess að vita að
píslarganga þessi skuli ekki skila
beysnari fréttamennsku og leiður-
um en raun ber vitni.
Upp í hugann koma ljóðlínur
Jónasar Hallgrímssonar: „Hvert er
þá orðið okkar starf í 600 sumur“!
Betur hefði verið við hæfi að bréf-
ritari hefði nýtt „takmarkaða
plássauðlind" blaðsins í að upplýsa
lesandann um að það taki ekki
nema á fjórða tug mínútna að lesa
bókina How to Lie with Statistics
eftir Darrell Huff. Vonandi er það
ekki til of mikils mælst að fréttablað
sem ætlast til að sé tekið mark á og
borið fram á undan hafragrautnum
á morgnana mengi ekki fréttirnar
með uppsuðu af eigin skoðunum
þegar það kokkar þær ofan í lesand-
ann.
Höfundur er véltæknifræðingur og
kennari við Vélskóla Islands.
Aths. ritstj.:
HINN 19. ágúst sl. birtist í sérblaði
Morgunblaðsins um sjávarútveg,
Úr Verinu, svokölluð athugasemd
frá Gallup:
„Fyi-r í sumar gerði Gallup könn-
un á viðhorfi þjóðarinnar til núver-
andi kvótakerfis í sjávarútvegi og
afstöðu fólks til veiðileyfagjalds.
Könnunin var gerð að frumkvæði
Gallup og niðurstöðurnar birtust í
júlítölublaði Þjóðarpúls Gallup. Nið-
urstöðurnar eru mjög afgerandi.
Tæplega 72% þjóðarinnar eru óá-
nægð með núverandi kvótakerfi en
tæplega 12% segjast ánægð með
það. Sömuleiðis segjast tæplega
68% fylgjandi veiðileyfagjaldi en
um 23% andvíg og er þar um mark-
tækan mun að ræða.
Meirihluti fylgjandi
í flestum hópum
Það styrkir þessar niðurstöður
enn frekar að meirihluti í nær öllum
hópum sem niðurstöðurnar eru
greindar eftir er fylgjandi veiði-
leyfagjaldi; meirihluti karla og
kvenna er fylgjandi veiðileyfagjaldi,
meirihluti fólks sem er búsett á höf-
uðborgarsvæðinu annarsvegar og
landsbyggðinni hinsvegar og sömu-
leiðis er meirihluti kjósenda allra
þingflokka fylgjandi veiði-
leyfagjaldi. Þegar niðurstöðurnar
era skoðaðar eftir aldri svarenda
sést að meirihluti fólks á aldrinum
25-75 ára er fylgjandi veiði-
leyfagjaldi en yngsti hópurinn, 18-
24 ára, sker sig úr fyrir það að þar
era margir hlutlausir. Rúmlega 41%
fólks á aldrinum 18-24 ára er fylgj-
andi veiðileyfagjaldi en rúmlega
32% andvíg. Greint eftir fjölskyldu-
tekjum kemur í ljós að meirihluti í
öllum tekjuhópum, utan tekju-
lægsta hópsins 0-100 þús. kr. á
mánuði, e_r fylgjandi veiði-
leyfagjaldi. í tekjulægsta hópnum
era 48% fylgjandi en tæplega 32%
andvíg.
Afstaða sjómanna
og bænda
Greint eftir starfaflokkum kemur
í ljós að meirihluti allra hópa, að
nemendum undanskildum, er fylgj-
andi veiðileyfagjaldi. Þar sést m.a.
að rúmlega 77% svarenda í starfa-
flokknum „sjómenn og bændur" era
fylgjandi veiðileyfagjaldi, en þar
sem fáir eru í þessum hópi í úrtak-
inu er ekki hægt að álykta með ná-
kvæmni um skoðanir þessa hóps um
veiðileyfagjald. Niðurstöðurnar
gefa þó vísbendingu um að fleiri sjó-
menn og bændur séu fylgjandi
veiðileyfagjaldi en andvígir.
Meginniðurstaða
Eftir stendur sú meginniðurstaða
að meirihluti landsmanna er fylgj-
andi veiðileyfagjaldi og í öllum hóp-
um sem greindir eru í könnuninni
eru fleiri fylgjandi veiðileyfagjaldi
en andvígir."
Með tilvísun til þessarar athuga-
semdar Gallups vísar Morgunblaðið
fúkyrðum Daníels Sigurðssonar í
garð blaðsins til föðurhúsanna.
Til höfunda greina
TÖLUVERÐUR fjöldi aðsendra greina bíður nú birtingar í Morgun-
blaðinu. Til þess að greiða fyrir því að biðtími styttist og gi-einar birtist
skjótar en verið hefur um skeið, eru það eindregin tilmæli Morgun-
blaðsins til greinahöfunda, að þeir skrifi að jafnaði ekki lengri greinar
en sem nemur tveimur A-4 blöðum með mesta línubili eða að hámarki
6.000 tölvuslögum.
Mikil áhersla er á það lögð að handrit séu vélrituð og vel frá gengin.
Ákjósanlegast er að fá greinarnar jafnframt sendar á disklingi, þ.e. að
blaðinu berist bæði handrit og disklingur.
Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII skráa sem í daglegu tali
eru nefndar DOS-textaskrár. Þá eru ritvinnslukerfin Word og Wor-
dPerfect einnig nokkuð auðveld úrvinnslu.
Þeir, sem þess óska, geta fengið disklingana senda til baka. Merkið
disklingana vel og óskið eftir endursendingu.
Ritstj.
Daníel
Sigurðsson