Morgunblaðið - 01.12.1998, Qupperneq 69

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1998 69.'
SKOÐUN
nota hvaðeina sem hægt er að hagn-
ast á. Það verða alltaf til ræningjar
eins og í sögunni af miskunnsama
Samverjanum. Hefði átt að bregð-
ast við þeim með því að loka vegin-
um á milli Jerúsalem og Jeríkó?
Það er ekki víst að slík aðgerð hefði
forðað neinum frá því að lenda í
höndum ræningja, ræningjar fara
jú þangað sem verðmæti er að
finna, og það að loka leiðinni hefði
bitnað að ósekju á öllum sem þurftu
að nýta sér veginn. Sama getum við
sagt um mögulega misnotkun
heilsufarsupplýsinganna í grunnin-
um, ef við látum hættuna á henni
koma í veg fyrir uppsetningu hans
vænim við um leið að koma í veg
fyrir ávinninginn sem hann gæti
haft í för með sér. Möguleg mis-
notkun getur því varla verið sú við-
miðun sem við setjum á hvert það
verk sem ráðist er í. Aftur á móti er
mikilvægt að reyna að girða fyrir
alla misnotkun og gildir það jafnt
um gagnagrunna sem annað. Af
þessu ætla ég að draga þá ályktun
að miskunnsami Samverjinn mundi
reyna með öllum ráðum að koma í
veg fyrir skaðlegar afleiðingar
ákvörðunai- sinnar.
Hvað segir þessi viðmiðun við
söguna af miskunnsama Samverj-
anum um hvaða afstöðu við eigum
að taka til gagnagrunnsmálsins,
sem er prófsteinn okkar á þessa
kristnu aðferðafræði? Ég tel að út
frá henni megi draga þessa ályktun:
Sem kristinn maður er ég tilbúinn
að fórna nokkru (þ.e. persónuupp-
lýsingum um sjálfan mig) til að
koma upp miðlægum gagnagrunni á
heilbrigðissviði séu miklar líkur á að
hann verði til að koma í veg fyrir
sjúkdóma og skapa atvinnu. Aftur á
móti má sú fórn ekki verða of stór
þannig að takist ekki að koma í veg
fyrir aðgang óviðkomandi að upp-
lýsingum í gi’unninum og misnotk-
un þeirra verðum við að hætta við.
I framhaldinu þarf að vega og
meta alla aðra þætti gagnagrunns-
málsins í ljósi þess markmiðs sem
við viljum að uppsetning hans þjóni.
Og aftur getum við snúið okkur til
sögunnar af miskunnsama Samverj-
anum eftir leiðsögn því enn hefur
hún mikilvægt atriði fram að færa
um markmið siðferðilegrar breytni.
Við sjáum það skýrast í þeirri
ábyi’gð á velferð náungans sem mis-
kunnsami Samverjinn sýnir. Hann
gerir það ekki aðeins með því að
bregðast við neyð hans heldur gerir
hann einnig ráðstafanir til að
tryggja áframhaldandi velferð hans.
Hann sér til þess að hugsað er um
særða manninn, þó hann geti það
ekki sjálfur, bæði með því að koma
honum í hús þar sem honum megi
batna og með því að greiða fyrir-
fram fyrir umönnun hans. Þessi
ábyrgð á velferð náungans er mikil-
vægasti þáttur kristinnar siðfræði
og er um leið bæði viðmið og mark-
mið hennar.
Akvörðun okkar varðandi upp-
setningu miðlægs gagnagrunns á
heilbrigðissviði verður að ganga út
frá þessari ábvrgð fyrir velferð ná-
ungans. Það segir sig raunar sjálft
að grundvallaratriði í allri ákvarð-
anatöku er að vita hverju á að koma
til leiðar með henni. Það á ekki síð-
ur við um siðferðilegar ákvarðanir
en aðrar. En í jafn breytilegum
heimi og við búum í í dag er skyn-
samlegt að gera ráð fyrir ákveðnum
aðlögunartíma sem gerir mögulegt
Listrænar jólagjafir
gallerí
Listakot
LAUGAVEGI 70, SÍIVII/FAX 552 8141
að leiðrétta ákvarðanir í ljósi
reynslunnar af þeim. Verði gagna-
grunnsfrumvarpið samþykkt á Al-
þingi þarf, eftir að reynsla hefur
komist á grunninn, að vera mögu-
leiki á að leiðrétta lögin um hann
verði framkvæmdin ekki í anda þess
sem upphaflega stóð til. Ef við höf-
um skýrt markmið eigum við auð-
velt með að bregðast við og leið-
rétta sérhverja ákvörðun sem ekki
þjónar því markmiði.
Kristin siðfræði bendir á að
markmiðið skuli ætíð ákvarðast út
frá velferð einstaklingsins og að
kærleiksboð Jesú Ki-ists er leiðar-
ljós á þeirri leið. Hana má því nota
sem leiðsögn andspænis vandasömu
vali, eins og því sem felst í gagna-
gnmnsmálinu. Hún getur látið okk-
ur í té þær siðfræðilegu forsendur
sem leggja má til grundvallar
ákvörðunum þegar við vitum ekki
með vissu hverjar afleiðingarnar af
þeim munu verða.
Höfundur er guðfræðingur.
mbl.is
__/\LL.TAf= €=ITTH\S/\-Ð A/ÝTT
—Góðir skór á betra verði—
á Skómarkaöinum á 3. hæö Kringlunnar.
Opiö frá kl. 12-18 alla daga nema laugardaga og sunnudaga.
Skómarkaðurinn
3. hæð, Kringlunni, sími 568 2888.
Súúilij) r^jiijájjrf]
----'j'j-ijúúíir—

PANTANIR ÓSKAST Sl
iPLUGGATJOm
Skipholti 17a,
sími 551 2323
HEKLA
LAUGAVEGI
172 • 105 REYKJAVIK • SIMI 569 5770
1000 SNUNINGA, STIGLAUS
VINDA, HRAÐÞVOTTAKERFI,
SJÁLFVIRK VATNSSKÖMMTUN,
HURÐIN OPNASTÍ 180',
ULLARKERFI, ULLARVAGGA,
STIGLAUS HITAROFI,
FORÞVOTTAKERFI,
ÞVOTTAKERFI FYRIR
OFNÆMISSJLJKA, ®
SKYNJAR ÞVOTTAMAGN,
SPARAR ORKU.
VERÐ kn 63.950.-
FYRIR PA SEM KAUPA HOTPOINT PVOHAVEL WM63PE
ÞEIR SEM KAUPA HOTPOINT
ÞVOTTAVÉL (WMÓ3PE ) Á
KR. 63.950.- EIGA ÞESS
KOST AÐ KAUPA ÞENNAN
ÞURRKARA Á AÐEINS
KR. 5.959.-
„____________________1.
i kg MEÐ TVÆR HITASTllilNGAR, VELTIRIBAÐAR
ÁTTIR, KRUMPUVÖRN, RYÐFRÍ STÁLTROMLA.
(RÉn VERÐ kr. 34.900.-)