Morgunblaðið - 15.12.1998, Blaðsíða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
I hjarta Rósar
RÓS Ingadóttir sópransöngkona
syngur lög úr ýmsum áttum við und-
irleik Jóhannesar Andreasens á
geislaplötunni I hjai'ta þér. Þetta er
fyrsta plata söngkonunnai-.
Rós Ingadóttir hóf ung söngnám
hjá Maríu Markan. Hún gerði að
mestu hlé á söngnámi meðan hún
gekk í menntaskóla, nam uppeldis-
fræði í Danmörku og stundaði nám
við Kennaraháskóla íslands. Hún
tók þráðinn upp að nýju fyrir
nokkrum árum og stundaði meðal
annars nám hjá Björk Jónsdóttur í
Nýja tónlistarskólanum og Tónlist-
arskóla FÍH. Rós hefur einnig sótt
einkatíma hjá kennuram erlendis,
svo sem Susanne Eken, Rinu
Malatrasi og enska bassasöngvaran-
um Malcolm King sem búsettur er í
Vicenza á Ítalíu. Hann hefur verið
kennari hennar undanfarin tvö ár.
Rós gerir góðan róm að kennslu-
aðferðum Kings - þær henti sér vel.
Dvelst hún jafnan í Vicenza í eina til
tvær vikur í senn og fær tvær
kennslustundir á dag. Hyggst hún
halda náminu áfram.
I hjarta þér á sér nokkuð óvenju-
legan aðdraganda en Rós á enn eftir
að þreyta frumraun sína sem
einsöngvari á tónleikum. „Hvata-
maðurinn að þessari geislaplötu er
Alda Þórðardóttir, sem rekur
saumastofuna Listasaum í Kringl-
unni. Ég kem stundum með fót til
hennar til lagfæringar, oftar en ekki
áður en ég fer í söngtímana hjá
Malcolm. Hún er alltaf að spyrja
Söngkvart-
ettínn Rúd-
olf í Norr-
æna húsinu
SÖNGKVARTETTINN Rúd-
olf heldur tónleika í Norræna
húsinu í kvöld, þriðjudag, kl.
20.30. A efnisskráni verða ís-
lensk og erlend þjóðlög, dæg-
urlög og djasslögn. Seinni hluti
tónleikanna verður helgaður
jólunum.
Rúdolf var stofnaður árið
1992 og hefur víða komið fram.
Kvartettinn flytur tónlist sína
að mestu án undirleiks og eru
flest lög á efnisskránni sérút-
sett fyrir kvartettinn.
Rúdolf er skipaður Sigrúnu
Þorgeirsdottur, Skarphéðni
Þór Hjartarsyni, Sofflu
Stefánsdóttur og Þór Asgeirs-
syni. Undirleikari á tónleikun-
um er Aðalheiður Þorsteins-
dóttir.
TOJVLIST
Geislaplötur
ÁSKELL MÁSSON
Áskell Másson: Verk fyrir slagverk:
Ljós (1998), Gná (1967), Hringrás
(1998), Burr (1968), Jörð (Silja), Hel-
fró (1979). Hljóðfæraleikur: Áskell
Másson (slagverk og indverskar
reyrflautur), Steve van Oosterhoot
(slagverk), Þórir Sigurbjörnsson
(sög), David Thor (gítar), Bryndís
Halla Gylfadóttir (selló). Söngur:
Stúlknakór C. Kórstjóri: Margrét
Pálmadóttir. Lengd: 47’15. Útgáfa:
Smekkleysa SMK 14. Vcrð kr. 1.999.
hvenær hún fái að
heyra í mér og í fyrra
skoraði hún á mig að
gefa út geislaplötu. I
fyrstu hió ég að þessari
hugmynd, taldi þetta
allt of mikið mál, en
þegar ég fór að hugsa
málið betur fór hug-
myndin að gerjast. Það
kom líka á daginn að
geislaplötuútgáfa er
ekki eins mikið mál og
margur heldur. I mínu
tilfelli hjálpaðist raunar
allt að við að gera þetta
auðvelt. Mestur styrkur
var í eiginmanni mínum,
Kjartani Bimi Guð-
mundssyni, án hans hefði þetta
aldrei verið hægt.“
Lögin á plötunni eru úr ýmsum
áttum. Tvennt eiga þau þó sameigin-
legt - ástin og fegurðin eru miðlæg í
þeim ölium og öll eru þau í uppáhaldi
hjá söngkonunni. „Allt era þetta lög
sem mér þykir mjög vænt um og
flest hef ég æft meira og minna í
fjögur eða fimm ár.“
Lögin era eftir Þórarin Guð-
mundsson, Carl Nielsen, Peterson-
Berger, Grieg, Beethoven, Martini,
Rodgers, Lindeman og Stutz og Jón
Múla Árnason, sem á titillagið. Þá á
Rós sjálf eitt lag á plötunni, Þrá, sem
Ríkarður Öm Pálsson hefur útsett.
Er lagið tileinkað dóttur Rósai-,
Unni Björt Friðþjófsdóttur.
Meðleikari Rósar á plötunni er
Rós
Ingadóttir
færeyski píanóleikarinn
Jóhannes Andreasen.
„Bjargey Þrúður
Ingólfsdóttir hefur æft
þessi lög með mér
gegnum árin en þar
sem hún hafði því mið-
ur ekki tíma til að leika
með mér á plötunni
leitaði ég til Jóhannesar
sem er ágætur vinur
minn. Hann er mjög
flínkur og vel menntað-
ur píanóleikari sem bjó
hér á landi í fímm ár.
Þá unnum við mikið
saman. Jóhannes brást
vel við beiðni minni,
þrátt fyrir að hann
væri að æfa fyrir tónleikaferð til
Danmerkur og Alandseyja, og okkur
tókst að finna eina viku í september
til að vinna saman og taka upp plöt-
una. Hann gat ekki komið til Islands,
þannig að ég hélt til Færeyja. Upp-
tökur fóra fram í Norræna húsinu í
Færeyjum. Upptökustjóri var Hjal-
mar Hvítklet og tæki komu frá
færeyska útvarpinu. Kann ég þess-
um aðilum bestu þakkir."
Rós hefur hug á að fylgja plötunni
eftir með tónleikum - sínum fyrstu.
Það getur þó ekki orðið fyrr en á
nýja árinu því nú fyrir jól halda þau
Kjartan Björn til Búkarest til að
sækja barn sem þau ætla að ætt-
leiða, eins árs gamla stúlku.
Rós gefur plötuna út sjálf en hún
verður seld í verslunum Japis.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
STYRKÞEGAR FÍT: F.v.: Sigurður Halldórsson, Guðríður St. Sigurð-
ardóttir, Auður Hafsteinsdóttir, í fangi hennar er Anna Katrín, Kol-
beinn Bjarnason, Guðrún Óskarsdóttir og Sverrir Guðjónsson.
Fjórir hlutu
styrk FÍT
FÉLAG íslenskra tónlistarmanna
úthlutar árlega úr Hljómdiska-
skjóði félagsins. Að þessu sinni
hlutu fjórir styrk að upþhæð
150.000 kr. hver:
Sverrir Guðjónsson, kontra-
tenór, fyrir geislaplötuna
Epitaph; Sigurður Halldórsson,
sellóleikari, fyrir einleiksplötu
með íslenskum og erlendum
verkum; Auður Hafsteinsdóttir,
fiðluleikari, og Guðríður St. Sig-
urðardóttir, píanóleikari, fyrir
ýmis verk fyrir fiðlu og píanó og
Kolbeinn Bjarnason, flautuleik-
ari, og Guðrún Óskarsdóttir,
semballeikari, fyrir plötu með
verkum Leifs Þórarinssonar,
tónskálds.
Góður söngur, fjöl-
breytt lagaval
TOM.IST
Geisladiskar
BARNAGÆLUR
Skólakór Kársness, Barnakór Kárs-
ness, Stóri kór, Miðkór & Litli kór
Kársnesskóla. Stjórnandi: Þórunn
Björnsdóttir. Hljóðfæraleikarar:
Marteinn H. Friðriksson, Jónas Ingi-
mundarson, Reynir Jónasson, Unnur
María Ingólfsdóttir, Guðrún S. Birg-
isdóttir, Sigurður Rúnar Jónsson,
Björn Thoroddsen, Kristinn Svavars-
son. Monika Abendroth. Upptöku-
stjóri o.fl.: Sigurður Rúnar Jónsson.
Upptaka fór fram í Digraneskirkju
og Kópavogskirkju í maí 1998. Útgef-
andi. Skólakór Kársness.
ÞÓRUNN Björnsdóttir tón-
menntakennari hefur stjórnað þess-
um ágæta Skólakór Kársness frá
upphafi (1977). Kórinn syngur í
fimm hópum: Litli kór Kársnesskóla
(8 ára börn), Miðkór (9 ára) og 10
ára börnin eru í Stóra kór. I
Barnakór Kársness syngja 11 og 12
ára börnin, en elstu söngvararnir
fara í Skólakór Kársness. Sam-
kvæmt uppl. í bæklingi taka hátt í
300 nemendur á aldrinum 8-16 ára
þátt í kórstarfinu, en kórinn syngur
reglulega við messur í Kópavogs-
kh-kju og á ýmsum samkomum í
skólunum og í heimabæ sínum,
Kópavogi. Að framansögðu má geta
sér nærri um hið gífurlega mikla
starf, sem söngstjórinn hefur innt af
hendi frá upphafi - og það með
ágætum árangri hvað snertir gæði
söngs, einkum Barna- og Skólakórs-
ins, enda eru þeir nemendur komnir
með mesta þjálfun, að sjálfsögðu.
Gullfallegar raddir einkenna þann
síðastnefnda öðru fremur.
í raun og veru er ástæðulaust að
tíunda einhver sérstök lög á diskin-
um, sem eru betur sungin en önnur,
því það liggur í hlutarins eðli að
framansögðu að söngurinn er svolít-
ið misjafn, en samt alltaf ánægjuleg-
ur og stundum beinlínis fallegur.
Lagavalið er fjölbreytt og
skemmtilegt, þai'na eru lög eftir Atla
Heimi Sveinsson, Sigvalda
Kaldalóns, Jón Ásgeirsson, Magnús
Þór Sigmundsson, Sigurð Rúnar
Jónsson; gömul þjóðlög - líka frá
ísrael; rússnesk lög; lög eftir Kab-
alevski, Theodorakis og aðra góða,
innlenda og erlenda - mörg þeirra í
skemmtilegum útsetningum, sem
ásamt góðum hljóðfæraleik gefa
hljómdiskinum aukið gildi.
Sem sagt gott, eins og Jón Grind-
víkingur sagði.
Oddur Björnsson
Til lífsins
ÞAÐ er ekki á hverjum degi sem
undiiritaður sest niður og hlustar á
geislaplötu með slagverkstónlist.
Og það skal viðurkennt að slíkt
krefst opins huga og öðravísi nálg-
unar við tónlistina en flest annað
það sem fjallað er um í þessum
dálkum. Hin lagræna upplifun
(skrýtið og órætt orð: hvað er eigin-
lega lagrænt?) víkur að miklu leyti
fyrir áhrifum sem stafa af annars
konar áreiti svo sem hrynjandi,
margvíslegum effektum, bylgjum,
hreyfingu, alls konar hljóðmyndum
og stemmningum. Hreyfing, eða
dans, eftir sterkri hrynjandi er eitt
af frumeinkennum og eðlislægum
þörfum mannsins og þannig reynir
mannsskepnan ef til vill að nálgast
uppruna sinn. Slagverkstónlist má
kannski „skynja“ í ríkari mæli en
aðra tónlist. Það er mörgum
ábyggilega í fersku minni þegar
skoski slagverkssnillingurinn Ev-
elyn Glennie sótti okkur heim fyrir
tveimur áram. Glennie heyrir ekki
en skynjar þeim mun betur tónlist-
ina með öðrum skilningarvitum. En
íslenski slagverksleikarinn og
tónskáldið Áskell Másson hefur
einmitt átt samstarf við Evelyn
Glennie.
Diskur Áskels Mássonar, Til lífs-
ins, inniheldur bæði ný verk og
gömul fyrir slagverk. Hann hefst á
nýju verki, Ljos, frá 1998. Það er
skrifað fyrir ýmis slagverks-
hljóðfæri, selló, gítar og stúlkn-
araddir, sem hér eru sungnar af
Stúlknakór C undir stjórn Margrét-
ar Pálmadóttur. Skemmst er frá því
að segja að þetta stykki er ákaflega
fallegt og aðgengilegt. í því kveður
við greinilegan þjóðlegan tón sem
ég þykist ekki hafa merkt áður í
verkum Áskels. Það sama má segja
um Hringrás frá sama ári. í
Hringrás ljá stúlknaraddirnar verk-
inu blæ mikilla vídda - gott ef ekki
tilfinningu fyrir himingeimnum.
Strax á eftir Hringrás kemur svo
æskuverkið Buir (1968) sem var
samið þegar tónskáldið var fjórtán
ára. Þetta er reglulega glæsilegt
stykki, í senn áræðið og jarðbundið
- kannski poppað - og með ákaflega
smitandi hljóðfalli. Hér spilar
Áskell sjálfur af mikilli snilld á
allskyns slagverkshljóðfæri og að
auki á tvær indverskar reyrflautur.
í öðru æskuverki, Gná frá 1967,
heyram við hraðan, linnulausan nið
ásláttarins þar sem stöðugt er skipt
um hrynmynstur. Þetta rúmlega 12
mínútna langa virtúósastykki, sem
leikið er af fingram fram á darbúka-
trommur, sannar svo ekki verður
um villst hversu snjall hljóðfæra-
leikari Áskell er. Verkið Jörð (Silja)
frá 1971 er talið tímamótaverk á
ferli tónskáldsins. Hér er leikið á
mikinn fjölda slaghljóðfæra. Það
hefst á veikum bjölluhljómum. Tón-
myndin verður flókin og óræð,
andrúmsloft dulúðar er ríkjandi.
Eftir hægt upphafið herðir tónlistin
svo á sér og endar á eins konar
kóral sem spilaður er á víbrafón.
Lokastykkið á diskinum er svo Hel-
fró, sem er áleitið verk og eiginlega
fullt óhugnaðar. Ef sú linun þján-
inganna rétt fyrir andlátið sem í
helfrónni felst er eitthvað í líkingu
við þau áhrif sem ég varð fyrir við
að hlusta á verk Áskels þá líst mér
hreint ekki á blikuna þegar þar að
kemur. Ein einfeldningsleg spurn-
ing í lokin: Á þetta skelfilega djúpa
rafmagnshljóð að vera þarna um
miðbik verksins? (nr. 6, 4’25 - 4’39).
Ég hélt satt að segja að eitthvað
væri að bila í græjunum.
Til lífsins er áhugaverður diskur.
Þetta er tónlist sem gerir þó nokkr-
ar kröfur til hlustandans. En að
kanna nýjar slóðir víkkar sjóndeild-
arhringinn og gerir manni gott.
Valdemar Pálsson
Nýjar hljómplötur
• JÓL, jól, skínandi skær er
með söng Karlakórs Reykjavík-
tir.
A plötunni eru 17 þekkt jóla-
lög, íslensk og erlend, m.a. Með
gleðiraust og helgum hljóm, ís-
lenskt þjóðlag; Það aldin út er
sprangið eftii' Matthías
Jochumsson; Vakn Síons verðir
kalla eftir J.S. Bach; Ave María
eftir Sigvalda Kaldalóns og O,
helga nótt eftir A. Adams.
Einsöng með kórnum syngja
sópransöngkonurnar Björk
Jónsdóttir og Signý Sæmunds-
dóttir og tenórsöngvarinn Osk-
ar Pétursson. Á orgel leikur
Hörður Áskelsson, trompetleik
annast Ásgeir H. Steingrímsson
og Eiríkur Orn Pálsson.
Karlakór Reykjavíkur var
stofnaður árið 1926 og var aðal-
hvatamaður að stofnuninni Sig-
urður Þórðarson tónskáld sem
stjórnaði kórnum í 36 ár og Páll
Pampichler Pálsson stjórnaði í
26 ár. Núverandi stjórnandi er
Friðrik S. Kristinsson.
Útgefandi er Spor. Hljóðupp-
taka: Studio Stemma. Hljóð-
meistari var Sigurður Rúnar
Jónsson. Grafísk hönnun: Ernst
J. Backmann. Verð: 2.099 kr.
• HVAÐ vitið þið fegra er
önnur plata Drengjakórs Laug-
arneskirkju og deild eldri
félaga. Á plötunni era lög sem
kórinn flutti í Englandsferð sl.
sumar og er það blanda af þjóð-
legri og kirkjulegri tónlist.
Stjórnandi kórsins er Friðrik
S. Kristinsson og undirieik ann-
ast Peter Máté á píanó. Einnig
leikur djasskvartett Gunnars
Gunnarssonar undir í nokkrum
lögum. Kvartettinn skipa, auk
Gunnars, Sigurður Flosason,
Tómas R. Einarsson og Matt-
hías Hemstock. Kórinn gefur
sjálfur út plötuna en Japis sér
um dreifíngu. Upptökur fóru
fram í Laugarneskirkju í
október og var stjórnað af Hall-
dóri Víkingssyni. Verð: 1.999 kr.
Skáld-
konur í
Kaffileik-
húsinu
SKÁLDKONURNAR Vigdís
Grímsdóttir, Guðrún Eva
Mínervudóttir, Kristín Ómars-
dóttir, Gerður Kristný, Auður
Ólafsdóttir, Auður Jónsdóttir og
Linda Vilhjálmsdóttir lesa úr
verkum sínum í dag, þriðjudag
kl. 20.30, í Kaffileikhúsinu í
Hlaðvarpanum.
Dagskráin verður í bundnu og
óbundnu máli og munu listakon-
urnar troða upp í nýjustu tísku-
fötum frá versluninni Nælon og
Jarðarber.
Andrea Gylfadóttir mun taka
nokkur blúslög af nýútkominni
geislaplötu sinni. Kynnir kvölds-
ins er Þórey Sigþórsdóttir leik-
kona.