Morgunblaðið - 15.12.1998, Blaðsíða 44

>-.44 ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 1998
HESTAR
MORGUNBLAÐIÐ
fl
jJPT. 7í»&
Sí©S@**
;#í&

■V*-'
ȇ*
.............. itíBsm--,
:w-.^v u. ':Í*'!V" £r££$VS*l ^ w* Ví-v&Æ
- -.^-w- “ ■■?;•• &*«JM3&®®PÍÍÍ?I
- *, "■>ö^eáÉ«í«v^ r_■$;.;.;_r ...:.M...f ■
.3æaBiafe«Bp
SP^v vrfjrSí®' 'í' 7 “ r "
: T'
iiáí^íf5P^T*€^—«
’œrr; <»>?*«**
'^cr ^
JTW
'"*■■ HmN,
_ . .... . ._

Hugið að
hestunum
AVETUR konungur er nú farinn að sýna
á sér klærnar víða um Iand og er þá full
ástæða til að huga að útigangshrossum.
Hafa þau nægjanlega beit og góðan að-
gang að vatni? Er fullnægjandi skjól í
högunum af náttúrunnar hend? Ef ekki,
þarf að skapa þeim aðgang að sliku eins
og hrossin á myndinni hafa.

%-j@:
jES

íll
ÉJÍ
‘ír
%9t'^' V &V '~> ííS1
JM*-

Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
◄ HESTAMENN eru í óða
önn að taka reiðhestana á
hús þessa dagana. Hrossa-
flutningabflstjórar eru í önn-
um og margir hafa verið á
ferðinni með hestakerrur í
eftirdragi. Hann Dóri hefur
annan háttinn á og kýs að
rölta með Mána sinn úr Mos-
fellsbæ niður Hátún í
Reykjavík þar sem bíður
hans góð tugga og hlýtt hús.
2.000 hross afsett á Rússlandsmarkað
Leitað eftir 14 milljóna
króna framlagi ríkisins
Toppnum í fjölgun hrossa er náð. Það
virðist samdóma skoðun hestamanna sem
og annarra sem láta sig hrossarækt
og landvernd einhverju varða. Hrossa-
bændur gera sér grein fyrir að ef þeir
ekki taka sjálfir í taumana verða ráðin
tekin af þeim og hafínn niðurskurður fyrr
eða síðar. Valdimar Kristinsson kynnti
sér fyrstu viðleitni nýrrar stjórnar Félags
hrossabænda til að stemma stigu við
frekari fjölgun hrossa.
FÉLAG hrossabænda leit-
ar nú eftir stuðningi rík-
isins vegna fyiárhugaðs
útflutnings hrossakjöts
^ til Rússlands. Formaður félags-
ins, Kristinn Guðnason, segir
mögulegt að afsetja 2.000 hross í
þennan útflutning. Ekki fáist hátt
verð fyrir hrossin, svona rétt upp
í slátur og flutningskostnað, og sé
því leitað eftir stuðningi hins op-
inbera svo hægt verði að greiða
7.000 króna skilaverð til hrossa-
bænda.
Sagði Kristinn að hér væri um
bráðaaðgerð að ræða því Ijóst
væri að víða kreppti að vegna mik-
ils fjölda hrossa. Mest væri þörfin
í Skagafirði vegna mikillar ótíðar
snemma í haust og heyforðinn þar
væri lítill. Ofan á bættist sú kunna
staðreynd að víða væru þar mikil
-^hagaþrengsli. Kaupendur í Rúss-
landi væru tilbúnir að kaupa 5.000
hross en Kristinn kvað spurningu
hvort ráðlegt væri að senda svo
mörg hross þar sem ljóst væri að
4.000 hross færu á Italíumarkað á
ári þar sem verð væri mun
hagstæðara og ekki víst að hrossa-
bændur séu tilbúnir að afsetja svo
mörg hross á þessu lága verði.
Aðspurður kvaðst Kristinn
þeirrar skoðunar að afsetja þyrfti
um 20 þúsund hross en það þyrfti
að gera með öðrum hætti en hér
> sé verið að gera með þessi 2.000
hross. Hér væri um að ræða
bráðaaðgerð til að losa um mestu
spennuna. Hann benti á að árlega
væru sett á um 7.000 folöld og það
væri strax til að bæta ástandið ef
tækist að afsetja jafnmörg full-
orðin hross á ári. Nú væri
jmarkaður fyrir 4.000 hross til
"^ítaliu og ef 2.000 færu til Rúss-
lands og 2.500 lífhross seld á ári
væri ákveðnu jafnvægi náð og
svigrúm til að leita frekari leiða til
fækkunar hrossa.
Kristinn taldi það vel verjandi
að ríkið legði til 14 milljónir króna
til stuðnings þessu bráðaátaki.
Væri þá mögulegt að fækka hross-
um sem þessu nemur fyrir miðjan
janúar.
Italir eru tilbúnir að taka 100
hross á viku en sláturhúsið á
Hvammstanga sem eitt sláturhúsa
hefur leyfi til að senda kjöt til
ríkja innan Evrópusambandsins
hefur aðeins annað 40 hrossum á
viku en verið er að auka afköstin í
50 hross. Ki-istinn kvaðst vonast
til að fleiri sláturhús fengju leyfi
hjá Evrópusambandinu og vissu-
lega væri brýnt að eitt sláturhús á
Suðurlandi fengi leyfi þvi of dýrt
væri að flytja hrossin milli lands-
hluta. Hjá Sláturfélagi Suðurlands
á Selfossi er hægt að slátra allt að
60 hrossum á dag, að sögn Olafs
Einarssonar, sem er stjórnarmað-
ur í Félagi hrossabænda og hefur
umsjón með skráningu sjátur-
hrossa á Suðurlandi. Sagði Olafur
að mikil spenna ríkti vegna
hrossafjöldans og algengt að
hrossabændur hafi skráð 15 hross
á biðlista og dæmi væru um að
menn væru með allt að 40 hross á
skrá. Sumir vildu eindregið losna
við hrossin sama hvert skilaverðið
væri en þess væru líka dæmi að
menn með hross í hundraðatali
litu ekki við þessum verðum sem
verið er að bjóða upp á. A Suður-
landi bíða um 1.000 hross slátrun-
ar.
Astand í Skagafirði var víða
orðið slæmt upp úr miðjum
október vegna fannfergis. Víða
voru jarðbönn og sagðist Leifur
Þórarinsson, bóndi Keldudal, ekki
muna eftir jarðbönnum svo
snemma vetrar. Um 20. október
hafi orðið haglaust víða í héraðinu
einkum um mið- og austurhérað
en að sögn Leifs heyri það til und-
antekninga að jarðbönn verði fyrir
áramót í austurhéraði framan-
verðu. Var allur búfénaður kom-
inn á gjöf mánuði fyrr en venja er
til með ær. Hafi ástandið víða ver-
ið svo slæmt að menn hafi vart
komist til hrossa til að ná þeim til
gjafar svo mikill hafi snjórinn ver-
ið. Hafi víða stefnt í að menn yrðu
búnir um áramót að gefa sama
heymagn og þeir hafi gefið allan
veturinn í meðalári.
Leifur sagði að þessi hvellur í
haust hefði ýtt við mönnum og
taldi hann að hrossabændur væru
almennt að átta sig á því að toppn-
um væri náð hvað fjöldann varðar
og farnir að skilja að nú verði að
fækka hrossum. Sagði hann að
margir hefðu sett íyrir sig lágt
skilaverð en benti á að menn verði
að skoða hvers virði mörg þessara
hrossa eru og hvar þeir ætli að af-
setja þau annars staðar ef þeir
ekki taki því sem í boði er.
En ljóst má vera að menn eru
orðnir mjög uggandi vegna gegnd-
arlausrar fjölgunar hrossa undan-
farin ár. Einn viðmælenda benti á
að víða mætti finna stóðbændur
komna á áttræðisaldurinn með
hross svo hundruðum skipti sem
vissulega gæti orðið áhyggjuefni.
Þá virðast menn almennt þeirrar
skoðunar að hrossabændur verði
að endurskoða fjölda þeirra
hryssna sem haldið verður undir
hest á vori komandi og að arðsem-
issjónarmið verði látin ráða
ferðinni í ríkari mæli en gert hef-
ur verið til þessa.
Hestar/Fólk
■ JÓN BERGSSON á Ketilsstöðum,
sem nýlega var útnefndur ræktunar-
maður ársins, notaði marga
stóðhesta á árinu. Drýgstur var þar
Toppur frá Eyjólfsstöðum, sem
fæddur er í næsta nágrenni við Ket-
ilsstaði.
■ GUSTUR frá Hóli var notaður á
fjórar hryssur en hann er að hluta í
eigu Hrossaræktarsambands Aust-
urlands.
■ HJÖRVAR frá Ketilsstöðum var
ásamt albróður sínum Hljómi notað-
ur á nokkrar hryssur Ketilsstaða-
búsins. Einnig var notaður Orra-
sonur albróðir Hrafns frá Garðabæ,
sem efstur stóð af fjögurra vetra
stóðhestum á landsmótinu.
■ HLJÓMUR lenti saman við Stefni
frá Ketilsstöðum í vor og var hvor-
ugur þeirra sýningarhæfur af þeim
sökum þótt ekki væiTi þeir stórsla-
saðir.
■ FRAMKVÆMD frá Ketilsstöð-
um, sem er undan Hrafni frá
Holtsmúla og Hugmynd frá Ketils-
stöðum, var haldið undir Kjarval frá
Sauðárkróki.
■ JÓN hefur ekki ákveðið hvaða
hestar verða notaðir á næsta ári.
Heimahestar verða eitthvað notaðir
en þeim eru takmörk sett vegna
skyldleika og Jóni hugnast ekki
mjög náin skyldleikarækt.
■ BERGUR Jónsson frá Ketilsstöð-
um verður þar við tamningar í vetur
eins og verið hefur. Með honum við
tamningarnar verður dönsk stúlka
Ellen Tamdrup.
■ BJARNI Þorkelsson á Þórodds-
stöðum og þeir Laugvetningar not-
uðu hvorki fleiri né færri en átta
hesta á hryssur sínar. Galdur frá
Laugarvatni var þar atkvæðamest-
ur meðfjórar hryssur.
■ HLOKK frá Laugarvatni, sem er
í hópi þekktustu hryssnanna í hópn-
um, fór undir Odd frá Selfossi.
Gb'ma, sem er án efa frægasta
hryssa þeirra Laugvetninga, fór
undir Svart frá Unalæk en þar er
Bjarni að reyna að fá alsystur Núma
frá Þóroddsstöðum.
■ STALLA frá Laugarvatni fór
undir Ask frá Keldudal og báðar
hryssurnar fóru undir Þór frá
Prestbakka og Teig frá Húsatóft-
um.
■ BJARNI telur Teig mjög vanmet-
inn sem stóðhest en til hans sækir
hann meðal annars mikla vekurð og
frábæra fótagerð.
■ NÖKKVI frá Vestra-Geldinga-
holti fékk eina Laugarvatns-
hryssuog ein ung hryssa fór til
Númaþar sem Bjarni fær eitt pláss
á ári hverju.
■ HILMIR frá Sauðárkróki verður
í húsnotkun á Þóroddsstöðum og
Gustur frá Hóli verður hjá deOdinni
og hyggst Bjarni halda undir hann.
■ HAMUR frá Þóroddsstöðum
verður seinna gangmál á heimaslóð-
um og hugsanlega í húsnotkun.
Munu Laugvetningar nýta sér hann
eitthvað.
■ ÞYRNIR frá Þóroddsstöðum er
foli sem fer á fjórða vetur og verður
taminn að Þóroddsstöðum í vetur.
Hann er undan Galdri frá Laugar-
vatni og Hlökk frá Laugarvatni og
þar með albróðir Hams.
■ BÆRING Sigurbjörnsson og Kol-
brún Jónsdóttir notaði að venju Stíg
frá Kjartansstöðum á flestar hi’yss-
ur Stóra-Hofsræktunarinnar en
hann hefur verið aðal hestur búsins
undanfarin ár.
■ STÍGSDÆTURNAR keyrðu þau
hisvegar til annarra hesta. Ein
liryssa fór undir OiTa frá Þúfu, önn-
ur fór undir Prins frá Úlfljótsvatni,
sem er Kolkuósættaður. Tvær
hryssur fóru undir Adam frá Meðal-
felli.
■ BÆRING og Kolbrún sjá sjálf um
tamningarnar á Stóra-Hofí en auk
þeirra hefur Þór Jóhannesson frá
Dalsgarði starfað hjá þeim síðan í
vor og verður hann hjá þeim í vetur.
■ ÓLAFUR Einarsson á Torfastöð-
um notaði aðallega heimafædda fola
á hryssur sínar í sumar. Fyi'st er
þar að nefna Hárek undan Otri frá
Sauðárkróki og Gefn frá Gerðum.
■ KNÖRR heitir einn folinn en
hann er einnig undan Otri en móðir-
in er Randalin frá Torfastöðum.
Báðir fara folarnir á fjórða vetur og
verða tamdir í vetur.