Morgunblaðið - 02.03.1999, Blaðsíða 30
80 ÞRIÐJUDAGUR 2. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
Mat á skólastarfi Helen Simons hélt nýlega námskeið um jákvætt mat í skólastarfí. Hún mælir frekar með
mati innan frá en utan. Sigrún Oddsdóttir spjallaði við Simons og nemendur hennar. Helen Simons er eftirsótt-
ur kennari í mati á skólastarfí víða um veröld. Hún hvetur skólafólk til að gagnrýna eða: Að rýna sér til gagns.
Andlega
j ákvætt afl
skólanna
• Fái hugmynd kennara hljómgrunn
losnar önnur þekking hans úr læðingi.
• „Pað er æskilegt að skólar meti sig
sjálfír en ekki utanaðkomandi aðili“
NÝLEGA stóðu Háskóli
íslands, Endurmenntun-
arstofnun Háskólans og
Kennaraháskólinn fyrir
námskeiði í jákvæðu mati á skóla-
starfí. Nýsjálendingurinn - Helen
Simons, sem starfar aðallega í
Englandi, kom hingað til lands og
hélt vikunámskeið fyrir fólk í meist-
aranámi í uppeldis- og menntafræð-
um. Helen hefur haldið svipuð nám-
skeið víða um heim og er meðal
annars sérstakur ráðgjafí í pólska
menntamáiaráðuneytinu. Hún þyk-
ir „feiknalegur kennari, leiftrandi
og áhugasöm," svo að notuð séu orð
nemenda hennar.
Helen Simons sagðist hafa verið
að vinna að því að breyta þeirri
hugmynd um mat á skólastarfi að
einhver utanaðkomandi meti starf í
skólum. Það væri betra að matið
kæmi innan frá, frekar en að ein-
hver utanaðkomandi kæmi með sín-
ar eigin hugmyndir og segði þér að
fara eftir þeim.
Helen sagði þetta svolítið líkt því
að bæta skólann með sálfræðilegri
aðstoð, meta samhengi hlutanna og
gera eitthvað í málunum í framhaldi
af því, sem leiðir til þróunar. Starfs-
fólk skólans þekkir nemendurna
best og veit hvað er við hæfí. Þar er
þessi djúpa þekking til staðar, það
er hjá starfsfólkinu sjálfu, bætir
Helen við.
Skólar meti sig sjálfír
„Það sem ég geri á námskeiðinu
hér á Islandi er að kynna nemum
eitt ákveðið ferli, innan ákveðins
ramma. Ferlið sem ég mæli með
varðar allt starfsfólk skólans og til-
gangurinn með því er að gera sér
grein fyrir hvað þeir gera vel og
fínna einnig hvað betur mætti fara.
Aðferðin sem ég nota miðast við
innra starf skóla og að gagnrýnin
komi innan frá í stað þess að ein-
hver utanaðkomandi fetti fingur út í
það hvað þú ert að gera, eða „leysi
málin íyrir þig“. Það skiptir miklu
máli hvernig gagnrýnin er borin
fram, hún getur svo auðveldlega
virkað ógnandi á fólk.
Það er mjög mikilvægt að fólk
sem vinnur að mati á skólastarfi sé
samúðarfullt fólk, sem sýnir stuðn-
ing, en hafí einnig þekkingu og
skilning á aðstæðum. Jákvætt hug-
ir
Nordiska hálsovárdshögskolan
Nordiska hálsovárdshögskolan (NHV, Norræni heilbrigðisháskólinn) hefur
langa reynsiu af kennslu og rannsóknum á sviði heilbrigðisvísinda og er leið-
andi á sínu sviði á Norðurlöndunum. Hér íeinstöku umhverfi, á háskólalóð-
inni við Nya Varvet i Gautaborg, skapast góð skilyrði fyrir námsmenn úr ólík-
um starfshópum innan heilbrigðisgeiráns.
Námskeið sem byrja haustið 1999
Ath! Umsóknarfrestur 15. mars 1999
Heilbrigðisvísindi D (10 p)
Nútímaviðfangsefni í næringarfaraldsfræði (2,5 p)
Vinna að bættu heilbrigðisástandi (5 p)
Alþjóðleg heilsa (5 p)
Heilbrigði aldraðra (2,5)
Mat á heilbrigðisíhlutun og heilbrigðishagfræði (2,5 p)
Pharmacofaraldsfræði (2,5 p)
Salutogenesis — frá kenningu til framkvæmdar (2,5 p)
Faraldsfræði, framhaldsáfangi (5 p)
Eigindleg rannsóknaraðferðarfræði (2,5 p)
Eigindleg aðferðarfræði framhaldsáfangi (2,5 p)
Þýðing flokka (genus) fyrir heilbrigði og sjúkdóma (2,5 p)
Heilbrigðiskerfi og rannsóknir fyrir verkefnaþróun (2,5 p)
Viltu vita meira um skólann og námskeiðin okkar?
Skoðaðu heimasíðuna okkar
www.nhv.se
eða fáðu upplýsingar og umsóknareyðublöð hjá
NHV, Box 12133, S-402 42 Göteborg
fax: 0046 31 691777, sími: 0046 31 693900 netfang: reception@nhv.se
NAMSSKRAIN FYRIR
ÁRIÐ 2000 ER KOMIN!
Morgunblaðið/Golli
HELEN Simons (á miðri mynd) segir aðferðina svolítið líka því að bæta skólann með sálfræðilegri aðstoð.
arfai' skiptir miklu máli.
Við stefnum að því að aðilar
tengdir viðkomandi skólum byggi
upp andlega jákvætt afl innan skól-
anna til að meta það sem þar fer
fram á jákvæðan hátt. Þegar svo
menntamálaráðuneytið biður um
mat frá viðkomandi skóla, er slíkt
mat fyrir hendi.
Ég hef unnið að þessu verkefni í
nokkur ár í mismunandi löndum og
fínnst þetta alltaf jafn spennandi.
Þetta er ein áhrifamesta leið til að
meta starf í skólum. Það æskilegasta
er að skólar meti sig sjálfir en ekki
einhver utanaðkomandi aðili, á þann
hátt eru méiri líkur á að matið vari
yfir lengri tíma, en sé ekki tíma-
bundið og háð utanaðkomandi aðil-
um,“ sagði Helen Simons að lokum.
Skólaþróun og framfarir
Það verður engin skólaþróun og
engar framfarir, nema að innan
skólanna sjálfra fari fram jákvætt,
gagnrýnið sjálfsmat, - ef til vill með
aðstoð utanaðkomandi aðila.
Sigrún Aðalbjarnardóttir er pró-
fessor í uppeldis- og menntafræðum
við Háskóla Islands. Hún sagði að
Háskólinn hefði farið af stað með
meistaranám í uppeldis- og mennta-
fræði fyrir tveimur árum, „en við
áttuðum okkur fljótt á því að það
var svo mikil þörf og mikil ki-afa í
samfélaginu um að meta skólastarf.
Menntamálaráðuneytið hefur bein-
línis sett þetta í lög, að skólar eigi
að meta sitt starf. Okkur fínnst hins
vegar vanta þekkingu í landinu til
að standa að slíku mati og þótti þess
vegna mikilvægt að koma af stað
þessari matslínu, sem við köllum
mat á skólastarfi. Þetta er tveggja
ára fullt nám, með þessu námi erum
við að vona að þetta fólk fái ákveðna
þekkingu og þjálfun og geti svo
ERLA Guðjónsdóttir og Birgir
Einarsson segja aðferð Helen
vinna á varnarstöðu skólafólks
gagnvart mati.
veitt ráðgjöf í skólana. Það getur
verið afar flókið að meta starf sitt,
þá ættu þau að geta komið til að-
stoðar við matið.“
Sigrún segir mjög mikilvægt sem
lið í þessu námi að fá erlenda sér-
fræðinga til landsins, „fólk sem
þekkt er í heiminum fyrir að hafa
staðið að slíku mati og haldið ýmiss
konar námskeið eins og Helen
Simons. Helen hefur víða haldið
námskeið fyrir fólk sem er að meta
starf sitt og þess vegna hélt hún hér
þetta vikunámskeið hjá okkur.
„Eitt af því sem Helen Simons
leggur mikla áherslu á varðandi
mat á skólastarfi er að starfsfólk
skólans meti sig sjálft. Auðvitað
verður þetta allt að koma innan frá,
frá skólunum, annars fara allir í
vörn. Ég tel að það verði engin
skólaþróun, nema að matið sé hugs-
skólar/námskeið
nudd
■ Kennsla í ungbarnanuddi
f°relðra bama á aldr-
ur ■TÉ inum 1-10 mánaða.
7 • Næsta námskeið byijar
’vÆóíw fiæuiludaginn 4. mars.
A Ungbamanudd er gott
;• f ®w J, fyrir öll börn og hefur
WMxxJsMtfc reynst gagnlegt m.a. við
magakrampa, lofti í þörmum og óróleika.
Hafa nýlegar rannsóknir sýnt að nudd af
hendi foreldra hraðar almennt tauga- og
heilaþroska, líkamsvexti og hormóna- og
frumustarfi ungbama.
Fagmcnntaður kennari. Uppl. og innrit-
un á Heilsusetri Þórgunnu í síma
S62 4745, 552 1850 og 896 9653.
ýmislegt
HEILSUSETUR
ÞÓRGUNNU
■ Námskeið í smáskammta-
lækningum (Hómópatíu)
Til sjálfshjálpar og heimanotkunar laugar-
daginn 6. mars á Heilsusetri Þórgunnu,
Skipholti 50c.
Kennari Þórgunna Þórarinsdóttir smá-
skammtalæknir LCPH. Upplýsingar og
innritun í símum 552 1850 eða 562 4745
og 896 9653.
■ Tréskurðarnámskeið
Örfá pláss í mars og aprfl.
Hannes Flosason, sími 554 0123.
að þannig að fólkið sé að meta sig
sjálft og hugleiði: Hvað geri ég vel?
Hvernig get ég gert skólastarfíð
betra? Það leiðir til framfara. Um
þetta erum við Helen Simons alveg
sammála.
Kennarinn er lykilpersóna í
skólastarfínu og það er svo mikil-
vægt að fá kennarann til að skoða
starf sitt á jákvæðan hátt og gagn-
rýninn," sagði Sigrún Aðalbjarnar-
dóttir að lokum.
Að gera gott betra
Erla Guðjónsdóttir, skólastjóri í
Álftanesskóla, og Birgir Einarsson,
kennari við Réttarholtsskóla, hafa
verið í mastersnámi hjá Endur-
menntunarstofnun Háskólans síð-
astliðin tvö ár. Þau voru ein af þeim
fyrstu er hófu þetta nám fyrir
tveimur árum. Erla taldi námið til
komið af því að í grunnskólalögun-
um er gert ráð fyrir því að menn
meti skólastarfið, hver á sínum stað
og einnig væri hlutverk mennta-
málaráðuneytisins að skoða matsað-
ferðir skóla á nokkurra ára fresti.
„Þetta er í raun gæðastjórnun inn-
an skólanna. Það þekkja svo margir
þetta hugtak gæðastjórnun og hafa
tekið á því í einkageiranum. Matið
er okkar leið innan skólanna við
gæðastjórnun, vegna þess að þetta
er hugsað sem upphaf á umbótaferli
innan skólanna og tæki fyrir fólk að
gera enn betur,“ sagði Erla.
Birgir sagði að Helen legði mikla
áhersla á að skólinn sem stofnun
mæti sig, ekki hver og einn einstak-
lingur út af fyrir sig og að starfs-
menn viðkomandi skóla þekktu
„vandamálin“ best.
Erla var sammála Helen Simons
hvað varðaði mikilvægi þess að
skapa þannig andrúmsloft í matinu
að fólk kæmist ekki í varnarstöðu.
„Það er mjög mikilvægt til þess að
þetta takist að samstaða sé um að
gera enn betur, það er að gera gott
starf í skólum enn betra.“
Birgir taldi að þegar skólar skoð-
uðu starfið nánar, á eigin forsend-
um og menn skynjuðu að það væru
þeirra hugmyndir sem hafa fengið
hljómgrunn að þá losnaði úr læðingi
gífurleg þekking, sem er til staðar
og er grundvöllur þess að þróun eigi
sér stað. „Ég held að það sé eitt
mjög mikilvægt atriði sem hefur
komið fram hjá Helen Simons, það
er sú merking orðsins gagnrýni í
merkingunni að rýna sér til gagns.
Það er greinilega mjög gott tæki og
verkfæri til að komast eitthvað
áfram í þróuninni.“
Þeim Erlu og Birgi fannst ákaf-
lega ánægjulegt að komast á svona
námskeið og ekki síst að fá að auka
menntun sína og endurmennta sig á
þessu sviði.