Morgunblaðið - 04.03.1999, Blaðsíða 10
10 FIMMTUDAGUR 4. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Finnur Ingólfsson um stöðu mála í samningum við Norsk Hydro
Stefnt að undirritun samkomu-
lags um „framhald málsins44
FINNUR Ingólfsson í ræðustól á Alþingi.
FINNUR Ingólfsson iðnaðarráð-
herra ítrekaði á Alþingi í gær að
tímabundnir erfiðleikar norska
stórfyi-irtækisins Norsk Hydro,
vegna lækkunar á hrávöruverði á
heimsmarkaði, hefðu ekki breytt
áformum fyrirtækisins hér á landi.
Stefnt væri að
undirritun sam-
komulags milli
íslenskra stjórn-
valda og Norsk
Hydro um „fram-
hald málsins“ í
júní eða júlí á
þessu ári.
Þetta kom
fram í svari hans
við fyrirspurn
Arnbjargar
Sveinsdóttur, þingmanns Sjálfstæð-
isflokks á Austurlandi, um viðræður
íslenskra stjómvalda við Norsk
Hydro. Benti hún á að sú óvissa
sem ríkti um fyrirhugaðar stóriðju-
framkvæmdir á Austurlandi væri
mjög óheppileg fyrir atvinnu- og
byggðaumræðu á svæðinu og sagði
að Austfirðingar væru orðnir lang-
eygir eftir því að sjá hvemig þær
auðlindir sem þeir ættu í formi
vatnsorku kæmu til með að nýtast
þeim í nánustu framtfð.
„A síðustu mánuðum hafa rann-
sóknir beinst að byggingu 120 þús-
und tonna álvers í Reyðarfirði með
stækkunarmöguleikum síðar,“ sagði
ráðherra og skýrði ennfremur frá
því að nú lægju fyrir áætlanir um
umfangsmiklar framhaldsathuganir
á álverinu, umhverfisáhrifum þess,
eignaraðild og fjármögnun. „Um
þessar áætlanir og athuganir verð-
ur fjallað á næstu vikum og mánuð-
um og um mitt árið er stefnt að því
að undirrita samkomulag milli
Norsk Hydro og íslenskra stjórn-
valda um framhald málsins." Jafn-
framt sagði ráðherra aðspurður að
Byggðamál
afgreidd
frá Alþingi
ALLS átta þingmál voru af-
greidd ýmist sem lög eða
ályktanir frá Alþingi í gær.
Meðal þeirra eru lög um lífeyr-
issjóð þænda, lög um starfsemi
kauphalla og ályktun um
stefnu í byggðamálum fyrir ár-
in 1999 til 2001.
auk Norsk Hydro hefðu aðrir er-
lendir aðilar sýnt áhuga á að skoða
Reyðarfjörð fyrir álver í svipaðri
stærð en með annarri tækni. „Náist
ekki samkomulag við Norsk Hydro
á næstunni í samræmi við þær áætl-
anir sem unnið hefur verið eftir
verður leitað ann-
arra leiða að
sama markmiði.
Meðal annars
með því að fylgja
áhuganum eftir
sem komið hefur
fram hjá ýmsum
aðilum um bygg-
ingu orkufreks
iðnaðai- úti á
landsbyggðinni,"
sagði ráðherra.
Eftir svar iðnaðarráðhen’a kom
Össur Skarphéðinsson, þingflokki
Samfylkingarinnar, í pontu og
kvaðst efast um þau áform Norsk
Hydro að reisa hér á landi álver.
„Leyfist mér að óska hæstvirtum
iðnaðarráðherra til hamingju með
það að vera eini maðurinn sem eftir
er í öllum heiminum sem hefur trú á
því að Norsk Hydro ætli að koma
hingað til að reisa þetta stóriðju-
ver,“ sagði hann.
Furðu lostinn yfir svarinu
Egill Jónsson, þingmaður Sjálf-
stæðisflokks á Austurlandi, kvaðst
furðu lostinn yfir áðurgreindu svari
iðnaðarráðherra og gekk eftir því
við ráðherra að hann talaði skýrar
um það hvort ekki væru hafnar við-
ræður við neina aðra aðila en Norsk
Hydro.
Jón Kristjánsson, þingmaður
Framsóknarflokks á Austurlandi,
benti á að viðræðurnar við Norsk
Hydro væru stærsta atvinnuþróun-
arverkefni sem hefði verið í gangi á
Austurlandi. „[...] Það er nauðsyn-
legt fyrir alla stjórnarliða að
standa í lappirnar í þessu máli,“
sagði hann og taldi ennfremur
nauðsynlegt að umrætt verkefni
yrði leitt til lykta, af eða á, og að
menn þyrftu að standa að baki iðn-
aðarráðherra í þeim efnum. „Það
gengur hér maður undir manns
hönd að reyna að eyðileggja þetta
verkefni með því að segja að það sé
búið að vera.“
Hjörleifur Guttormsson, fjórði
þingmaður Austurlandskjördæmis,
tók einnig til máls og kvaðst taka
undir með Arnbjörgu þegar hún
segði að óvissa með fyrirhugaðar
stóriðjuframkvæmdir á Austurlandi
væri alvarlegt mál fyrir atvinnuþró-
un á Austurlandi. „Þetta er auðvitað
búið að vera eins og fallöxi þar yfir
mönnum frá því að tilkynning um
[fyrirhugaðar framkvæmdir] kom
frá fyrsta þingmanni Austurlands,
hæstvirtum utanrikisráðherra, í
ágúst 1997,“ sagði hann og hvatti
m.a. til þess að tíminn yrði notaður
til þess að setja Fljótsdalsvirkjun í
lögformlegt umhverfismat.
Rétt að Islendingar reki sjálfir
slíka stóriðju?
Arnbjörg Sveinsdóttir kom aftui’
í pontu og kvaðst velta því fyrir sér,
í Ijósi þeirrar óvissu sem ríkti um
samningaferlið við Norsk Hydro,
hvort ekki væri rétt að íslendingar
tækju frumkvæðið og rækju sjálfir
slíka stóriðju. Benti hún á að það
hefði komið fram í máli bankastjóra
Landsbanka íslands á Eskifirði fyr-
ir helgi að bankinn hefði hug á því
að fjárfesta í stóriðjukostum. Að
síðustu tók iðnaðarráðherra aftur til
máls og sagði ekki hægt að fullyrða
um hugsanlega byggingu álvers á
Reyðarfirði fyrr en samningar um
slíkt hefðu verið undirritaðir. Hann
ítrekaði fyrirhugaðan fund við
Norsk Hydro um mitt þetta ár og
sagði að á honum yrði látið á það
reyna hvort báðir aðilar væru til-
búnir til að verja hundruðum millj-
óna króna í rannsóknir á Austur-
landi.
Bæjarstjóri um
óánægju starfsmanna
Tónlistarskólans
Leiðir til
breytinga
vand-
fundnar
KRISTJÁN Þór Júlíusson bæjar-
stjóri sagði að sú staða sem er uppi í
Tónlistarskólanum á Akureyri sé
alls ekki góð en hins vegar séu leiðir
til breytinga vandfundnar. Eins og
fram kom í Morgunblaðinu í gær er
töluverð óánægja meðal kennara
skólans með launakjör sín. Atli Guð-
laugsson skólastjóri hefur sagt upp
störfum og eru margir kennarar
famir að leita að öðrum störfum.
„Það er mjög slæmt þegar hæft
fólk segir upp störfum og það er eft-
irsjá í Atla, sem hefur gert mjög
góða hluti. Hins vegar em breyting-
ar á launakerfi starfsmanna Tónlist-
arskólans mun flóknara mál og lýt-
ur að gerð kjarasamninga og ferli
þeirra mála hjá sveitarfélögum al-
mennt. Við sömdum við grunnskóla-
kennara undir mikilli pressu sl. vor
en það þýðir samt ekki að allir aðrir
starfshópar geti sótt sjálfkrafa
launabreytingar við gerðan kjara-
samning," sagði Kinstján Þór.
Kennarar skólans hafa sótt það
fast að fá viðræður við bæjaryfir-
völd án mikils árangurs. Kristján
Þór sagði það alveg rétt og það beri
vissulega að harma. „Ástæðan fyrir
því getur m.a. verið sú að menn vilja
gjaman taka á óskum kennara en
svigrúmið er mjög þröngt. Menn
hafa verið að leita leiða til þess að
mæta þessum óskum en þær leiðir
eru vandfundnar.“
Vinnulag sem ég
vil komast út úr
Kristján Þór sagði það mjög
erfitt mál að taka upp samninga
sem búið væri að gera á samnings-
tímabilinu. „Af hverju eru menn að
eyða allri þessari vinnu í gerð þess-
ara stóm kjarasamninga? Hvers
vegna kjósa stéttarfélögin og við-
semjendur þeima að hafa formið
með þessum hætti ef við þurfum
síðan að standa upp öðru hvom á
samningstímanum og semja um
breytingar við einstaka starfshópa?
Þessi vinnubrögð eru mjög áber-
andi á opinbera vinnumarkaðnum á
sama tíma og almenni vinnumark-
aðurinn heldur þær samskiptaregl-
ur sem em í gangi. Þessum spurn-
ingum þarf að svara en þetta er
vinnulag sem ég vildi gjarnan kom-
ast út úr.“
ALÞINGI
Formaður Sambands íslenskra tryg-gingafélaga gagnrýnir lagafrumvarp um skaðabætur
Uppfyllir ekki kröf-
ur um skaðabótarétt
FRUMVARP til breytinga á lögum
um skaðabætur, sem nú liggur fyrir
Alþingi, uppfyllir ekki þær kröfur
sem gera þarf til laga um skaða-
bótarétt. Þetta kom m.a. fram í
framsöguræðu Axels Gíslasonar,
formanns Sambands íslenskra
tryggingafélaga (S.Í.T.) á aðalfundi
samtakanna í gær. Hann sagði
skaðabótareglur eiga að vera skýr-
ar og þannig úr garði gerðar, að
þær gefi ekki stöðugt tilefni til
ágreinings.
Kom fram í máli Axels að í öllum
nági’annaríkjum okkar íslendinga
er það verklag viðhaft, þyki ástæða
til breytinga á skaðabótarétti, að
leitað er til sérfræðinga á sviði vá-
tryggingaréttar, læknisfræði og
tryggingastærðfræði um mótun til-
lagna í því efni, að því er varðar
uppgjör líkamstjóna. Það væri hins
vegar skoðun S.I.T. að því verklagi
hefði ekki verið fylgt nægjanlega í
undirbúningi þess lagafrumvarps
sem nú liggur fyrir Alþingi.
„Frágangur meginbreytinga eða
skrautfjaðra frumvarpsins, sem fel-
ast í fjölmörgum stuðlum, reikni-
verki sem vakið hefur gagnrýni sér-
fræðinga, til dæmis tryggingastærð-
fræðinga, er hinn undarlegasti,"
sagði Axel Gíslason. „Skýringarlaust
leggja frumvarpshöfundar til, að frá
reikni- og stuðlaverki sem notað er
til ákvörðunar tryggingabóta, megi
víkja þegar ástæður þyki óvenjuleg-
ar! Þetta hlýtur að teljast sérstakt í
allri lagasmíð," sagði Áxel.
Vísvitandi verið að
stofna til ágreinings
Með þessu er bersýnilegt, kom
fram í máli Axels, að ef löggjafinn
gengur ekki frá efnisreglum að
þessu leyti, er vísvitandi verið að
stofna til ágreinings um afgreiðslu
skaðabótamála sem ekki verður
leystur nema fyrir dómstólum í
hverju einstöku tilviki.
I síðustu breytingum sem gerðar
voru á lögum um skaðabætur var
markmiðið að hækka bætur vegna
mikilla líkamstjóna, en lækka bætur
vegna minni tjóna á móti. Taldi Ax-
el að þetta markmið hefði gengið
eftir. „Ekkert sýnilegt meginmark-
mið hefur nú verið mótað með frum-
varpinu til breytinga á skaðabóta-
lögum. Veit því í raun enginn, hvort
því marki verði náð, sem að er
stefnt," sagði Axel. Einnig taldi Ax-
el gagnrýnivert, að engin athugun
hefði farið fram á íjárhagslegum
áhrifum frumvaipsins, hvorki fyrir
ríkissjóð né aðra.
I framsögu sinni fjallaði Axel
einnig um fjárfestingar einstaklinga
á innlendum hlutabréfamarkaði. Sú
fjárfesting hefði að stórum hluta
verið til komin vegna hvatningar
sem einstaklingar hefðu af skattaaf-
slætti. Nýlega var ákveðið að fram-
lengja skattaafsláttinn til ársins
2002. Nú bregður hins vegar svo við
að Eftirlitsstofnun EFTA hefur til-
kynnt íslenskum stjórnvöldum að
stofnunin telji ákvæði skattalaga,
sem veiti landsmönnum skattaaf-
slátt vegna kaupa á innlendum
hlutabréfum, stangast á við EES-
samninginn og reglur Evrópusam-
bandsins um frjálsa fjármagnsflutn-
inga, að sögn Áxels.
Hann lagði til að sá möguleiki yi’ði
kannaður, hvort ekki mætti breyta
skattalögum á þann veg að auka
skattfrjálsan viðbótai’h'feyrissparnað
til dæmis úr 2% af launum í 4%.
Mætti skilyrða skattaafslátt af við-
bótar lífeyrisspamaði því, að spam-
aðurinn fari alfaiið fram fyiir milli-
göngu innlendra vörsluaðila lífeyris-
spamaðar. Benti Axel á, að í dómi
Evrópudómstólsins hefði verið kom-
ist að þeiiri niðurstöðu að stjóm-
völdum í Belgíu var heimilt að skil-
yrða þannig skattfrestun þegnanna
til lífeyrisspamaðar.
„Með þessu móti mætti viðhalda
þeim kostum sem em samfara öfl-
ugri þátttöku innlendra fjárfesta á
hlutabréfamarkaði, og innlend
hlutafélög myndu á þennan hátt
eiga áfram kost á að afla sér hluta-
fjár sem fjármagnað er með lang-
tímasparnaði landsmanna, sparnaði
sem hvatt hefur verið til með
skattalegum aðgerðum ríkisvalds-
ins,“ sagði Axel Gíslason.