Morgunblaðið - 13.04.1999, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 13. APRÍL 1999 27
ÁRÁS NATO Á JÚGÓSLAVÍU
Stúlkum nauðgað og* karlar
notaðir í herþjónustu Serba
Kukes, Washington, Röm. Reuters. The Daily Telegraph.
Reuters
ARBENITA Pilana, finini ára gömul stúlka frá Kosovo var mjög hrygg þegar hún kom
ásamt fjölskyldu sinni yfir landamærin til Albaníu á sunnudag. Afi hennar, sem getur
ekki gengið óstuddur, hafði verið leiddur í burtu til aðhlynningar.
OHÆFUVERKIN
ÞJÓÐERNISHREINSANIR
serbneskra hersveita í Kosovo eru
stundaðar með kerfisbundnum hætti
til að valda fórnarlömbunum, fjöl-
skyldum þeirra og samfélagi ómæld-
um skaða' og að „hreinsa" héraðið af
Kosovo-Albönum. Hreinsanimar
fela ekki aðeins í sér að fólk sé hrak-
ið af heimilum sínum heldur eru
nauðganir, barsmíðar, morð og nið-
urlæging, hluti aðgerðanna.
Frásögnum af nauðgunum
serbneskra hermanna og sjálfboða-
liða í vopnuðum hersveitum Serba á
albönskum stúlkum og konum fjölg-
ar á degi hverjum. Af vitnisburði
fórnarlamba og sjónai’votta að
dæma, virðist oft erfitt að greina á
milli þess hvort nauðganirnar séu
hermönnunum til skemmtunar eða í
hernaðarlegum tilgangi.
Afklæddu stúlkumar
og nauðguðu
Hvað hernaðarlegan tilgang
varðar er talið að nauðgunum sé
ætlað að skaða samfélag Kosovo-Al-
bana með því m.a. að niðurlægja
fórnarlömbin og fjölskyldur þeirra,
en í samfélagi þein-a geta nauðgan-
ir haft þær afleiðingar að konur,
sem verða fórnarlömb þeirra, eiga
ekki afturkvæmt til fjölskyldna
sinna. I fjölda tilfella leiðir þetta til
þess að stúlkur, ekki síst þær sem
voru óspjallaðar, stytti sér aldur.
Bubuque Kastroti er sautján ára
gömul frá þorpinu Dushanov í
Kosovo. Hún
flúði ásamt ell-
efu skyldmenn-
um í vörubfl frá
Kosvo til Alban-
íu í lok mars sl.
Sagði hún her-
menn hafa
stoppað bflalest
flóttamanna á
leiðinni og
nauðgað konum
úr þeina hópi og
numið þær síðan
á brott.
„Serbnesku
hermennirnir
skipuðu öllum,
nema börnunum,
í vörubílnum
sem var fyrir
framan okkur að
yfirgefa hann.
Karlmenn og
konur voru skilin
að. Svo tóku þeir
stúlkurnar og af-
klæddu þær
allra augsýn.
Sumar alveg en
aðrar voru
klæddar úr pilsum eða því sem þær
voru í að ofan. Þeir fóru með þær í
burtu [...] Svo heyrðum við öskrin í
þeim, sem ég mun aldrei gleyma."
„Ef þeir nauðga mér
þá drep ég mig“
Burbuque sagðist hafa séð 30
stúlkur vera teknar burt, en tveim-
ur tímum síðar komu flestar til baka
aftur. „Fallegustu stúlkurnar komu
ekki aftur, þær voru fjórar eða
fimm talsins," sagði Burbuque í
samtali við ítalska dagblaðið La
Republica. „Þær sem komu aftur
voru niðurlútar, ataðar í mold á fót-
um og baki. Þær virtust ekki geta
gi-átið.“
Frænkur Burbuque voru með
henni í vörubílnum er ódæðisverkið
átti sér stað. Að sögn annarrar
þeirra, Albertu, völdu þeir yngstu
stúlkurnar úr hópnum. „Þeir voru
að leita að stúlkum eins og okkur.
Ég hugsaði með mér, ef þeir nauðga
mér þá drep ég mig.“
„Það er erfitt fyrir okkur Albani
að útskýra þetta. Fyrir konu frá
okkar heimkynnum er betra að vera
dáin en að vera nauðgað."
Ekki er fáheyrt í vitnisburði
flóttamannana að þeim hafi verið
þyrmt þar sem þeir gátu borgað
hermönnunum peninga eða önnur
verðmæti. I ferðalagi Burbuque og
skyldmenna hennar til Albaníu var
engin undantekning þar á.
„Ef þú áttir pening, hring eða
hálsfesti til að gefa þeim [hermönn-
unum] þá létu þeir þig í friði. En ef
þú lést þá ekki hafa neitt, þá nauðg-
uðu þeir þér.“
Albanir neyddir í þjónustu
serbneska hersins
Þegar flóttamennirnir koma yfir
landamæri nærliggjandi landa eru
konur og börn oft í meirihluta. Óvíst
er um afdrif hundruð þúsunda al-
banskra karlmanna en fréttir hafa
borist af því sl. vikur og mánuði að
fjölmargir karlar hafi verið myrtir í
Kosovo eða þeim safnað saman og
þeir fluttir á brott.
Að sögn vitna eru flestir karl-
mannanna á aldrinum 16 til 60 ára
og þeim safnað saman á lögreglu-
stöðvum, íþróttavöllum og herstöðv-
um, þar sem sumir þeirra, og stund-
um allir, eru drepnir.
Rudolf Schai-ping, varnarmála-
ráðherra Þýskalands, hafði frá svip-
uðu að segja á sunnudag, og sagði
að sannanir væru fyrir því að Ser-
bar hafi komið upp fangabúðum í
Kosovo.
Flóttamenn sem komu yfir landa-
mærin til Albaníu seint á sunnudag
sögðust hafa séð albanska karlmenn
klædda eins og serbneska hermenn,
þar sem þeir voru þvingaðir til þess,
af hópi hermanna, að koma fyrir
jarðsprengjum meðfram landamær-
unum. Sögðust þeir hafa verið
þvingaðir til að hjálpa serbnesku
hersveitunum við verkið, en talið er
að Serbar hafi aukið mjög við jarð-
sprengjur á landamærunum í kjöl-
far háværra radda um að senda eigi
landgöngulið á vegum NATO til
Kosovo.
HR-V
Tímamót í umferdinni
Honda HR-V er tímamótabíll. Með honum
hefst ný öld í íslenskri umferð. Útlitið er
ögrandi og framúrstefnulegt en þegar þú
sest upp í bílinn uppgötvar þú að það er
eitthvað alveg nýtt og frábært á ferðinni.
Komdu og skoðaðu.
- betri bíll
Honda á íslandi ■ Vatnagörðum 24 ■ Sími 520 1100
Opið virka daga kl. 9-18 og kl. 12-16 á laugardögum.
Umboðsmenn Honda á islandi:
Akranes: Bilver sf„ Akursbraut 11c, sími 431 1985
Akureyri: Höldurhf., Tryggvabraut 12, simi 4613000
Egilsstaðir: Bíla- og búvélasalan ht, Miðási 19, sími4712011
Keflavík: BG Bílakringlan eht. Grófinni 7-8, sími421 1200
Vestmannaeyjar: Bilaverkst. Bragginn, Flötum 20, sími 481 1535