Morgunblaðið - 24.04.1999, Blaðsíða 70

70 LAUGARDAGUR 24. APRÍL 1999
HESTAR
MORGUNBLAÐIÐ
Mikill áhugi á íslenska hestinum á
Equine Affair í Qhio
Þekkir ein-
hver Gunnar
Bjarnason?
Mikill fjöldi fólks lagði leið sína að kynn-
ingarbásum íslenska hestsins á hestasýn-
ingunni Equine Affair sem haldin var í
Columbus í Ohio í Bandaríkjunum frá
8.-11. apríl síðastliðinn. Asdís Haralds
dóttir fylgdist með þegar tvífættir fulltrú-
ar reyndu að svara öllum hugsanlegum
spurningum sýningargesta um hesta og
ýmislegt sem tengist þeim, svo sem: Þekk-
ir einhver Gunnar Bjarnason?
SÁ SEM bar upp þessa spurningu
reyndist vera sonur blaðamanns
sem fylgdist með Ameríkureiðinni
miklu árið 1976. Hann kynntist
Gunnari Bjarnasyni íyrrverandi
hrossaræktarráðunaut meðan á
íerðinni stóð og héldu þeir sambandi
um hríð. Þegar hann frétti að sonur
sinn ætlaði á þessa stóru hestasýn-
ingu rétti hann honum gamalt nafn-
spjald Gunnars Bjarnasonar og bað
hann að athuga fyrir sig hvort ein-
hverjir Islendingar væru á sýning-
unni og hvort þeir þekktu Gunnar.
Hann langaði til að endurnýja kynn-
in. Syninum var sagt frá því að
Gunnar væri látinn en í staðinn var
öllum spurningum hans um íslenska
hestinn svarað eftir bestu getu. Það
var greinilegt að áhugi hans var
vakinn.
Meðal 50 annarra hestakynja
Sýningin hófst á fimmtudegi og
fjölgaði fólki jafnt og þétt fram að
helginni þegar flest var. Þrátt fyrir
að hafa frétt af vaxandi áhuga
Bandaríkjamanna á íslenska hestin-
um kom það undirritaðri nokkuð á
óvart hversu margt fólk lagði leið
sína að íslensku básunum til að
fræðast um hestinn og hestaferðir
og fylgjast með sýningum þar sem
hestarnir komu fram.
Þeir sem voru með bása á sýning-
unni voru Bandarísku íslandshesta-
samtökin (United States Icelandic
Horse Congress), Samtök eigenda
íslenskra hesta í Ohio og má þar
frægastan nefna Lanny Carroll frá
Northstar Farm. Auk þess voru
ferðaskrifstofan Horses North sem
sérhæfír sig í hestaferðum til ís-
lands og Marion Schorn og Götz Ge-
orge frá Maple Leaf Icelandic Hor-
se Farm í Nýju Brunswick í Kanada
með bása. Nokkrir Islendingar voru
á staðnum og þar á meðal Hulda G.
Geirsdóttir markaðsstjóri Félags
hrossabænda sem svaraði spurning-
um gesta.
Básarnir voru í einni af sjö stór-
um byggingum á sýningarsvæðinu
Ohio Expo Center. í byggingunni
voru forsvarsmenn um 50 hrossa-
kynja með bása en auk þess var þar
sýningarhringur þar sem sýningar
og námskeið fóru fram.
I sýningarsalnum voru einnig bás-
ar eða box þar sem hestar voru
hafðir. Það var hesturinn Surtur frá
Breiðholti sem lengst af var fulltrúi
íslensku hestanna, en hann var val-
inn besti þjálfunarhestur fyi-ir fatl-
aða í Bandaríkjunum eins og sagt
var frá á hestasíðunni fyrir nokkru.
Það glumdu því öðru hverju við há-
vær hnegg, en stundum brá manni í
brún þegar asnarnir og múlasnamir
létu í sér heyra. Og hvílík óhljóð!
Þótti þá flestum betra að heyra há-
vært hestahnegg.
Eins og gefur að skilja eiga ís-
lensku hestarnir í harðri samkeppni
á bandarískum markaði. Á sýningu
sem þessari kemur það kannski best
í ljós. Þarna gefur að líta mikið úrval
af óhemju fallegum hestum og það
sem meira er, fjölbreytt úrval gang-
hesta. Má þar nefna hina fallegu
Rocky Mountain hesta sem ekki alls
fyrir löngu hafa fengið viðurkenn-
ingu sem sérstakt hrossakyn. Þeir
eru glæsilegir á að horfa og komast
nokkuð hratt á tölti, sem þó er held-
ur skeiðbundið. Auk þeirra eru Mis-
souri Fox Trotters, Kentucky
Mountain Saddle hestarnir og Tenn-
essee Walkers vinsælir. Öll þessi
hrossakyn eru upphaflega blanda af
nokkrum kynjum og sum hver búa
yfir miklum fjölbreytileika í lit og
þar á meðal vindótta litnum. Ekki
má heldur gleyma Paso Fino hest-
unum sem njóta mikilla vinsælda.
En ekki vilja allir endilega gang-
hesta og dæmi um vinsælt amerískt
kyn er Morgan hesturinn sem not-
aður er við alls konar reiðmennsku
svo sem kúrekareiðmennsku,
hlýðniæfíngar, kerruakstur og
fleira. Þeir eru taldir hlýðnir og eru
oft keyptir handa börnum og ung-
lingum.
Hinir gríðarstóru glæsilegu og
kolsvörtu frísnesku hestar njóta sí-
fellt meiri vinsælda í Bandaríkjun-
um þó enn séu þar ekki skráð nema
nokkur hundruð. Þessir hestar
komu geysilega vel fyrir á sýning-
unni og nutu mikillar hylli áhorf-
enda. Sumir hafa engan áhuga á út-
reiðum en vilja eiga hesta til að
horfa á. Hjá þessum hópi fólks eru
smáhestarnir, eða miniature-hestar,
vinsælir. Þeir eru ótrúlega smáir en
þrátt fyrir það geta þeir dregið vagn
með tveimur fullorðnum manneskj-
um í.
Geta þeir borið fullorðinn mann?
Þrátt fyrir þessa miklu sam-
keppni var áhuginn á íslensku hest-
unum greinilegur. í íslensku básun-
um voru sjónvarpsskjáir þar sem
spiluð voru ýmis kynningarmynd-
bönd um íslenska hestinn auk mynd-
banda frá síðasta landsmóti. Var
gi-einilegt að þau vöktu mikla at-
hygli og urðu eflaust til þess að fleiri
stöldruðu við í básunum en ella.
Þarna sást vel hvers íslenski hestur-
inn er megnugur. Hversu kraftmik-
ill hann er og sterkur og fjölhæfur á
gangi. Það sannaði líka fyrir fólki að
þrátt fyrir að hann sé smávaxnari en
mörg önnur hestakyn getur hann
auðveldlega borið fullorðinn karl-
mann og farið hratt yfír. En spum-
ingin um það hvort fullorðið fólk
gæti riðið þessum hesti var senni-
lega sú spurning sem oftast var
spurt.
Alls var boðið upp á 200 ólíka fyr-
irlestra og námskeið. Þekktustu fyr-
irlesaramir em eflaust Mark
Morgunblaðið/Ásdís Haraldsdóttir
HULDA G. Geirsdóttir, markaðsstjóri Félags hrossabænda, hafði nóg að gera við að svara fyrirspurnum
sýningargesta um íslenska hestinn.
GUÐRÚN Fjeldsted reiðkennari prófar einn stórglæsilegan, móvind-
óttan Rocky Mountain hest.
Phillips kapteinn, fyrrverandi eigin-
maður Önnu Bretaprinsessu, John
Lyons, einn frægasti boðberi nátt-
úrulegra tamningaaðferða í Amer-
íku, en mikil sölumennska er nú í
kringum nafn hans og var heill salur
á sýningunni fullur af vömm merkt-
um nafni hans. Auk þess má nefna
Lindu Tellington-Jones sem kennir
TTEAM-tamningaaðferðina og
nudd og er systir frægra eigenda ís-
lenskra hesta, þeirra Susan Hodg-
son og Robyn Hood.
Fjallað var um allt milli himins og
jarðar svo sem ýmsar tamningaað-
ferðir, allt er varðar kúrekareið-
mennsku, enda margir ekta kúrekar
á sýningunni, hlýðniæfíngar, hindr-
unarstökk, leikfimi á hesti, hesta-
nudd, hvernig lesa á hugsanir hesta,
líkamlega þjálfun reiðmanna, lækn-
ingajurtir sem em góðar fyrir hesta,
kermakstur, söðulreið, hvernig
þjálfa á ganghesta og njóta þess,
þjálfun kappreiðahrossa, járningar,
leiðbeiningar um hrossaviðskipti,
ásetu og undirbúning fyrir langferð-
ir svo eitthvað sé nefnt.
Áhorfendur og þátttakendur í
námskeiðunum áttu þess yfirleitt
kost að koma með athugasemdir og
spurningar til fyrirlesaranna og
sumir þeirra vom með bás á sýning-
unni þar sem hægt var að ná tali af
þeim. Margir þein-a hafa einnig gef-
ið út bækur um efnið sem þeir fjöll-
uðu um og var hægt að fá þær árit-
aðar á sýningunni.
Áhersla lögð á uppruna hest-
anna og hefðir
Kynning á hestakynjunum fór
fram daglega á yfirbyggðum velli.
Áberandi var hve mikill metnaður
var lagður í að kynna uppruna
kynjanna jafnt sem hæfileika
þeirra. Búningar knapanna og reið-
ver voru því oft í samræmi við hefð-
ina í upprunalandi hestanna eða
notkun þeirra. Þetta er nokkuð sem
eigendur íslenskra hesta í Banda-
ríkjunum ættu að athuga. Þó ættu
kannski Islendingar sjálfir að
kynna betur hefðina í kringum
hestamennskuna hér á landi því
knaparnir á íslensku hestunum
vom yfirleitt í hefðbundnum reið-
jökkum. Á kynningunum á daginn
var einn meira að segja í kúrekaföt-
um með kúrekahatt og í kúreka-
hnakk. Einn knapi á íslenskum
hesti tók þátt í kynningu á söðul-
reið og hefði verið gaman að sjá
hana í gamaldags íslenskum reið-
fötum svo ekki sé talað um hefði
hún verið í íslenskum söðli. Söðull-
inn sem hún reið í var mjög ólíkur
þeim sem notaður var hér á landi.
Kunnu að meta kraft og snerpu
I einni af stærstu byggingunum á
svæðinu voru verslunarbásar. Þar
sýndu og seldu vörur yfir 550 fyrir-
tæki víðsvegar úr Bandaríkjunum.
Vömflokkarnir vora margvíslegir,
allt frá litlum eyrnalokkum upp í
risastórar hestakeirur fyrir nokkra
hesta og með sér afdrepi fyrir
mannfólkið sem samsvaraði ágætis
hjólhýsi að stærð með svefnaðstöðu,
eldhúsi og klósetti. Sýningargestir
notfærðu sér óspart alls kyns tilboð
í tilefni sýningarinnar og var hægt
að gera kjarakaup, hvort sem um
var að ræða fóður, reiðtygi eða
gallabuxur, rafknúin hlið, áskrift að
tímaritum, leir til að hafa sem ofaní-
burð í stíum og virkar eins og katta-
sandur, eða kúrekastígvél.
Þetta er sjötta árið sem Equine
Affair sýningin er haldin, en hún er
haldin tvisvar á ári, í Ohio á vorin en
Massachusetts á haustin. Sýningar-
gestir era yfirleitt um 60.000 í hvert
skipti alls staðar að úr Bandaríkjun-
um og einnig frá öðmm löndum.
Hápunktur sýningarinnar var á
laugardagskvöldið en þá var svoköll-
uð „freestyle“ hátíð. Margvísleg
sýningaratriði vom á boðstólum öll
tengd tónlist. Reynt var að leggja
áherslu á hæfileika hvers hestakyns.
Atriðin vora mörg hver keimlík og
eftir tveggja tíma setu í troðfullri
sýningarhöllinni mátti búast við að
áhorfendur væra farnir að þreytast.
En þeii' sátu sem fastast þegar tvö
atriði voru eftir. Næstsíðasta atriðið
tókst mjög vel, en þar „dönsuðu"
saman annars vegar kúreki á quart-
er-hesti og hins vegar kona í klass-
ískum búningi á vel þjálfuðum
hlýðniæfingahesti. Mikil fagnaðar-
læti bratust út þegar þau luku sýn-
ingu sinni. Manni leist nú ekki á
blikuna. Aðeins íslensku hestarnir
voru eftir og eftirvæntingin var mik-
il. Hvernig skyldi nú takast til?
Tíu hestar og knapar komu inn á
völlinn. Atriðið einkenndist strax af
mun meiri krafti og snerpu en sést
hafði um kvöldið. Þetta virtist fanga
áhorfendur um leið. Undir tónum
frá forleiknum að William Tell
sýndu hestarnir hvað í þeim býr og
knaparnir stýrðu þeim _ af öryggi í
flókinni munstun’eið. I lok þessa
fimm mínútna atriðis fóra klárhest-
arnir einn af öðram út af vellinum á
hröðu tölti en skeiðhestarnir á fljúg-
andi skeiði og knaparnir með hend-
urnar upp í loft. Ekki stóð á fagnað-
arlátum áhorfenda sem gi'einilega
kunnu vel að meta þessa smáu en
kraftmiklu og hraðskreiðu íslensku
hesta.
Eftir sýninguna flykktist fólk að
knöpunum fyrir utan sýningarhöll-
ina og rigndi spurningum yfir þá.
Sumir fengu að klappa hestunum og
aðrir að setjast á bak. Hestarnir,
sem skömmu áður höfðu verið að
springa úr krafti, stóðu nú þarna og
leyfðu hverjum sem var að klappa
sér og kjassa, rólegir og yfirvegaðir.
Knapamir stigu síðan á bak og
stilltu sér upp fyrir myndatöku.
Þegai' búið var að smella af
nokkrum myndum hljóp galsi í
mannskapinn og stóðu sumir þeirra
upp á hestunum, aðrir sneru öfugt í
hnakknum og einn af stóðhestunum,
Kolskeggur frá Stærri-Bæ, lét sig
hafa það þegar knapi hans, Sævar
Leifsson, tók í framfæturna á hon-
um og lyfti honum upp. Ekki nóg
með það heldur tók hann svo í aftur-
lappirnar á honum og lyfti. Þessi
óvæntu sýningaratriði vöktu kátínu
þeirra sem á horfðu og sýndu
kannski enn betur gott geðslag ís-
lensku hestanna. Líklega hefðu ekki
margir sem sýndu hestana sína af
öðrum kynjum þarna um kvöldið
leikið þetta eftir.