Morgunblaðið - 13.05.1999, Side 53

Morgunblaðið - 13.05.1999, Side 53
MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR FIMMTUDAGUR 13. MAÍ 1999 53 gæddur mikilli stjórnvisku og í fremstu röð vísindamanna á sínu sviði. A sama tíma missti hann aldrei sjónar á öllum þeim andlegu verðmætum sem liggja utan læknis- fræðilegrar bókstafstrúar. Gunnar var mikill fagurkeri, málverkasafn- ari, vel lesinn í samtímabókmennt- um, heimspekingur, gleðigjafi og húmoristi. Þessi fjölmörgu áhuga- mál gerðu Gunnar að öðruvísi lækni; öðruvísi kennara sem sótti þekkingu sína í þann viskubrunn mannlegrar hugsunar og reynslu sem aldrei úr- eldist og heldur alltaf gildi sínu. Eg átti því láni að fagna að vera sam- tíða Gunnari og fá að sannreyna þessa þætti í fari hans bæði sem læknanemi og síðar sem samstarfs- maður. Eftir að Gunnar lét af störf- um sem prófessor var honum mikið í mun að vinna áfram að vísinda- verkefnum sínum við Rannsókna- stofu í faraldsfræðum taugasjúk- dóma með starfsaðstöðu í húsnæði Háskólans í Sóltúni 1. Þrátt fyrir al- varleg veikindi og erfiða lyfjameð- ferð stundaði hann þó fræðastörf sín af kappi. Þá áttum við oft góðar stundir saman i Sóltúni þar eð hann glataði aldrei lífsglöðu yfirbragði sínu, þreyttist aldrei á því að segja sögur og hafði brennandi áhuga á því sem var að gerast í læknadeild- inni þar til yfir lauk. Læknadeild sér á eftir ágætum kennara og góð- um manni sem jók hróður íslenskr- ar læknastéttar um langt árabO. Fyrir hönd prófessoraráðs Land- spítalans og læknadeildar Háskóla Islands færi ég eiginkonu, börnum og fjölskyldu hans innilegar samúð- arkveðjur. Jóhann Ág. Sigurðsson, forseti læknadeildar. Þegar Gunnar Guðmundsson er kvaddur, hvarflar hugurinn aftur til sumarsins 1974. Fyrir hálfgerða til- viljun bjuggum við Gerður kona mín þetta sumar á sama háskólagarði í Englandi og þau hjón Gunnar og Rósa. Minningar frá þeim dögum era okkur afar kærar, því að þá hófst vinskapur okkar, sem aldrei hefur rofnað. Gunnar Guðmundsson var mikill gæfumaður í lífi sínu, þótt hann kæmist ekki hjá sorgum, sjúkdóm- um og erfiðleikum fremur en aðrir dauðlegir menn. Hann ólst upp við ástúð og atlæti foreldra sinna í Austurbænum í Reykjavík, en veik- indi móður hans og ótímabært and- lát hennar vörpuðu skugga á æsku- árin. Kannski átti þessi reynsla ein- hvern þátt í því að Gunnar kaus að nema læknisfræði hér heima og er- lendis. Hann gerðist snemma frum- kvöðull í íslenskum læknavísindum og átti það sameiginlegt með flest- um þeim, sem markverðum árangri ná á sviði fræða, að rannsóknir voru honum epgin kvöð heldur köllun og ástríða. Áhugaefni og störf fóra full- komlega saman. Gunnar var þó eng- inn einfari, sem lokaði sig af í rann- sóknarstofu, og keppti að frægð og frama á kostnað mannlegra sam- skipta. Hann bar ríka umhyggju fyrir heilsu og velferð sjúklinga sinna, sem sýndu honum fádæma vináttu, traust og þakklæti. Ef ein- hver maður var læknir af Guðs náð, þá var það Gunnar Guðmundsson. Allir þeir eðliskostir, sem vinir hans dáðu hann fyrir, gerðu hann að framúrskarandi lækni, vísinda- manni og félaga. Gunnar var glað- lyndur og jafnlyndur og í senn virðulegur og líflegur. Hann var alla jafna ljúfur, nærfærinn og yfirlætis- laus í framkomu, hver sem í hlut átti, en jafnframt skarpur, vand- virkur og nákvæmur rannsakandi, sem lét sér ekkert mannlegt óvið- komandi. Kímnigáfu hafði Gunnar í meira lagi. Allt til síðasta dags sá hann skoplegu hliðamar á tilveranni og raunar má segja, að góðvild í garð annarra blönduð. kímni hafi verið eitt helsta einkenni Gunnars. Sam- töl við hann um menn og málefni enduðu oftar en ekki með fyndinni athugasemd eða smásögu og upp hófst hlátur. Hann kunni vel að njóta víns og matar í skynsamlegu hófi og sjaldan naut Gunnar sín bet- ur en við kvöldverðarborð með fjöl- skyldu sinni eða í góðra vina hópi. Þá var hann hrókur alls fagnaðar á sinn fágaða og milda hátt, hélt uppi fjörugum samræðum og sagði smellnar sögur af mikilli list. Þá naut sín djúp mannþekking Gunn- ars, skopskyn hans og mikil lífs- reynsla. Það era ekki nema nokkrar vikur síðan við áttum slíka stund með honum á heimili okkar. Þá var hann helsjúkur, en lítt var það að merkja á útliti hans og í engu á framkomunni. Hann lét alla við- stadda gleyma því, hvernig komið var fyrir heilsu hans, lét okkur njóta augnabliksins, sem hann kunni fiestum mönnum betur að gera, vegna þess að hann gjörþekkti hverfulleika stundarinnar, tengsl lífs og dauða. Vinnudagur Gunnars var firna- langur. Þegar hann lét af störfum prófessors og yfirlæknis á síðasta ári, hafði hann mikið verk af hönd- um leyst og hróður hans sem vís- indamanns farið víðar en flestra landa hans. En starfi vísindamanns lýkur í raun aldrei og Gunnar var ekki sú manngerð, sem hefði getað sest í helgan stein, á meðan kraftar vora óþrotnir. Hann hélt áfram að vinna með félögum sínum við rann- sóknarverkefni fram í andlátið, og sú vinna var honum til hugarhægðar í baráttu við illkynja sjúkdóm. Þeim stopulu stundum, sem Gunnari gáfust utan vinnutíma, varði hann að langmestu leyti með fjölskyldu sinni. Samband þeirra hjóna var einstakt, enda vora þau oft nefnd í sömu andrá, svo sem ger- ist, þegar hjónabandið er traust. Saman vekja nöfnin, Gunnar og Rósa, hughrif, sem kunnugir þekkja. Það er dálítið slitið orðtak, að á bak við flesta karlmenn, sem fram úr skara, standi góð kona. Orð- tak þetta hefur augljóslega orðið til löngu fyrir daga jafnréttissjónar- miða samtímans, en það á við um Gunnar, að eiginkona hans studdi hann með ráð og dáð, og til hennar sótti hann styrk og hamingju. I húsi Gunnars og Rósu ríkti mikill kær- leikur, gleði og hlýja, sem hver mað- ur hlaut að skynja, sem þar var gestkomandi. Þeir voru vissulega ófáir, því að heimilið hefur ævinlega staðið opið öllum vinum og vanda- mönnum þeirra hjóna og bamanna fjögurra, sem öll bera foreldrum sínum og uppeldi fallegt vitni, hvert á sinn hátt. Þegar litið er til þess, hvernig Gunnar lifði lífinu, gegnir engri furðu, að hann væri sáttur við sinn hlut, þótt ekki næði hann hárri elli. Fyrir vini hans, vandamenn og skjólstæðinga, sem eftir lifa, skilur dauði hans hins vegar eftir mikið skarð, svo kær og mikilvægur sem hann var okkur. Ég hef reynt að bregða hér upp mynd af Gunnari, eins og hann kom mér fyrir sjónir, en sú lýsing er eðli málsins sam- kvæmt einhliða og ófullkomin. Efst er mér þó í sinni, að Gunnar bar með sér eitthvað, sem ég fæ ekki með orðum lýst, en birtir jafnan af í huga mér, einnig nú þegar ég minn- ist hans látins. Við Gerður kona mín og dætur kveðjum okkar hjartans vin. Megi Guð veita honum frið og eiginkonu hans, börnum og fjölskyldu allri styrk á sorgarstund. Þór Whitehead. Það er mikið lán fyiir ungan há- skólastúdent að kynnast læriföður viðlíka dr Gunnari Guðmundssyni. Ég átti því láni að fagna í lækna- deild Háskólans. Dr Gunnar kenndi mér fjölmargt í taugalæknisfræði, en þó vó einnig þungt kennsla hans í umgengni við manneskjuna. En slík nálgun Gunnars einkenndist af fín- legu næmi hans, mannsskilningi og hlédrægri kurteisi. Það er mikið vegarnesti að hafa fengið að kynn- ast slíkri fágun, og ég vona að ég hafi tileinkað mér eitthvað af því sem dr Gunnar kenndi mér. Það var ekki síst vegna kynna minna af Gunnari Guðmundssyni að ég lagði stund á framhaldsnám í læknisfræði í Lundúnum. Og ég naut stuðnings hans meðan á námi mínu þar stóð. Dr Gunnar nam taugalæknisfræði í Lundúnum og hafði mikið dálæti á borginni. Ég þykist skynja hversu vel kurteist viðmót og hnífskörp dómgreind Gunnars hefur fallið að skapgerð Lundúnabúa. Síðast bar fundum okkar Gunnars saman sl. haust. Hann var þá enn sæmilega hraustur, og var að ganga frá hlutum í skrifstofunni á tauga- deild Landspítalans. Ég var þá enn á Bretlandi, en við afréðum að hitt- ast á ný við heimkomuna nú í vor. Það dróst eitthvað að við hittumst, og svo fór að hann lést á Landspít- ala áður en af fundum okkar varð. Það er einmitt þess vegna sem ég leyfi mér að kveðja hann hér með þessum örfáu orðum. Ég þakka hon- um fyrir vináttu hans og hlýju, og það vegarnesti sem hann gaf mér. Nú að leiðarlokum votta ég dr Gunnari virðingu mína. Ingólfur Johannessen. Það vora margar minningar sem fóra í gegnum huga minn þegar Einar Orn sagði mér að Gunnar væri látinn. Prófessor Gunnar var einstakur maður, skarpgreindur, hjartahlýr og sérstaklega skemmti- legur. Ég tel það með mestu gæfu- sporum mínum í lífinu að hafa feng- ið að kynnast Gunnari og fjölskyldu hans á Laugarásvegi 60. Kynnin hófust á menntaskólaáranum þegar vinskapur tókst með mér, Éinari Emi og Gunnari Steini, vinskapur sem síðar átti eftir að styrkjast ár frá ári. I reynd finnst mér það eins og að hafa verið í sérstakri akadem- íu að umgangast prófessor Gunnar. Heimili hans og frú Rósu stóð alltaf opið vinum þeima, því allir vinir barnanna urðu strax þeirra vinir einnig. Vegna þessa hlýja umhverfis á Laugarásveginum hefur gesta- gangur þar alltaf verið mikill. Þannig vildi Gunnar líka hafa hlut- ina. Hann var mikil félagsvera og ég held að enginn sem hitti hann hafi ekki orðið snortinn af þeim sterka persónleika sem hann var. Við vin- irnir hreinlega sóttum í félagsskap hans og nutum þess að ræða við hann. Það var sama hvert umræðu- efnið bar okkur, sem ekki var alltaf mjög jarðbundið, alltaf hafði Gunn- ar skemmtilegar og hnyttnar at- hugasemdir, ábendingar eða sögur og samhliða því gefa okkur ráðlegg- ingar á hinum ýmsu sviðum mann- lífsins af sinni miklu þekkingu. Það er mikill missir að prófessor Gunn- ari í lífi þeirra sem hann þekktu. Hann var tilbúinn að veita aðstoð og stuðning hvenær sem þörf var á og hann var einstaklega næmur að finna hvenær þörf var á slíku. Elsku Siguraós, Guðmundur, Oddný, Gunnar Steinn og Einar Örn. Ég sendi ykkur öllum mínar innilegustu samúðarkveðjur. Karl Steinar Valsson. Andlátsfregnin kom ekki á óvart. Hægt og nagandi hafði hinn ólækn- andi sjúkdómur grafið um sig og rænt hann þreki og kröftum. Aðeins fáum dögum fyrir andlátið hafði ég heimsótt minn gamla vin og skóla- bróður og við rifjað upp minningar úr Menntaskóla og hverfinu okkar í efri Þingholtum. Dr. Gunnar Guðmundsson var þá sem jafnan samur við sig, sló á létta strengi og spjallaði um allt nema sjúkdóm sinn. Báðum var jafnljóst hvert stefndi, en æðruleysi og hetju- lund Gunnars lét engan bilbug á sér finna. Ég tel mig lánsaman að hafa átt jafn góðan vin og nágranna á Menntaskólaárum okkar og var ég þá tíður gestur á æskuheimili Gunn- ars, en foreldrar hans vora víðkunn meðal skólabræðra fyrir gestrisni og velvild við skólasystkini hans, sem ósjaldan komu þar og þáðu góð- gerðir og hjartahlýju. Að loknu stúdentsprófi 1947 hélst áfram gott samband okkar í læknadeild, leiðir skildi um sinn að loknu kandidats- prófi, þar sem Gunnar hélt til fram- haldsnáms í Bretlandi en undirrit- aður til Vesturheims. Aldrei rofnaði þó sambandið og þótt um ólíkar sér- greinar væri að ræða áttum við ætíð sameiginleg áhugamál. Með dr. Gunnari Guðmundssyni er genginn fremsti sérfræðingur okkar á sviði taugasjúkdóma og barst hróður hans víða utanlands og innan fyrh’ rannsóknir hans og vís- indastörf. Þrátt fyrir mikinn starfs- frama sem prófessor og yfirlæknir á taugadeild Landspítalans, þá bar jafnan hæst í fari dr. Gunnars hóg- værð og fágun heimsmanns, blandna hárfínni kímni, sem særði þó engan. Um hann lék andi vísinda- manns, sem jafnframt var hið sanna ljúfmenni. Öðlingurinn Gunnar Guðmunds- son er kvaddur með sárum söknuði og tel ég mig mæla þar fyrir munn allra samstúdenta frá 1947, svo og fjölmargra kollega. Eiginkonu, sem stóð við hlið hans og haggaðist ekki í erfiðum veikindum, eru sendar hugheilar samúðarkveðjur, svo og börnum og öðram ástvinum. Hann hvíli í friði. Jón K. Jóhannsson. „Pað syrtir að er sumir kveðja." D.St. Dr. Gunnar Guðmundsson hefur lagt í sína hinstu för, hans er sárt saknað af ótal mörgum, sem urðu þeirrar gleði aðnjótandi að kynnast honum og eiga samleið með honum. í tuttugu ár var hann yfirmaður minn við störf mín á Landspítalan- um og áttum við samskipti nánast á hverjum degi. Milli okkar skapaðist vinátta, sem aldrei bar skugga á og leiddi til þess að utan vinnudagsins eignuðumst við hjónin vináttu Gunnars, Rósu konu hans og bama þeirra, vináttu sem var heil og ósvikin og okkur meira virði en tjáð verður með orð- um. Við sendum dýpstu samúðar- kveðjur til fjölskyldu hans með upp- hafi 121. Davíðssálms: ,Ég hef augu min til fjallanna, hvaðan kemur mér hjálp? Hjálp mín kemur frá Drottni skapara himins og jarðar." Lára og Jóhann Guðmundsson. Okkar kæri vinur dr. Gunnar Guðmundsson er látinn. Gunnar var afar hjartahlýr maður sem mátti ekkert aumt sjá. Glettni og glaðværð einkenndi hans per- sónu og létti hann mörgum lífið með gamansemi sinni. Hjálpsemi hans og umhyggjusemi var einstök og reyndi hann að greiða götu allra þeirra sem leituðu til hans og taldi það ekki eftir sér. Það höfum við í fjölskyldunni reynt og viljum við þakka af alhug þá hjálp og þann stuðning sem hann veitti okkur, hvenær sem við leituðum til hans. Hver mmning dýrmæt perla að liðnum lífsins degi, hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér. Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem gleymist eigi, og gæfa var það öllum, er fengu að kynnast þér. (Ingibj. Sig.) Elsku Rósa, börn, tengdaböm og bamaböm. Megi góður Guð styrkja ykkur í ykkar djúpu sorg. Guð blessi minningu Gunnars Guðmundssonar. Guðrún (Gunna), Jón og fjölskylda. Góðvinur í áratugi hefur kvatt í hinsta sinn. Ekki er ofsagt að með Gunnari Guðmundssyni er fallinn í valinn einn af merkustu mönnum í íslenskri læknastétt. Gunnar sérhæfði sig í taugalækn- ingum hjá nafntoguðum sérfræðing- um um árabil. Eftir heimkomu kom í ljós afburða kunnátta hans í sér- grein sinni og að mannkostum var hann spakur. Lífshlaup Gunnars kom því ekki á óvart. Hann var skipaður yfirlæknir við nýstofnaða taugalækningadeild Landspítalans, hann varði doktors- ritgerð um flogaveiki á Islandi við læknadeild Háskóla íslands, var skipaður prófessor í taugalækning- um við Háskóla Islands, kjörinn heiðursfélagi í fagfélagi sínu og þáði riddarakross hinnar íslensku fálka- orðu úr hendi forseta Islands. Gunnar var ekki aðeins góður læknir og kennari heldur einnig mikill fræðimaður sem sinnti vís- indastörfum af miklu kappi allan starfsferil sinn. Aðumefnd doktors- ritgerð er sígilt verk í heimi lækna- vísinda, en einnig skrifaði hann fjölda greina um rannsóknir sínar á öðram taugasjúkdómum sem birtar voru í erlendum vísindaritum. Þrátt fyrir miklar annir stóð heimili Gunnars og Rósu ávallt opið og var gestrisni þeirra rómuð. Allir nutu fjörugra samræðna þar sem einu gilti hvort rætt var um vísindi, listir, skáldskap, ættfræði eða hin hversdagslegu efni hins daglega lífs. Það er óumflýjanlegt lögmál lífs- ins að eitt sinn skal hver deyja. Gunnar greindist með illkynja mein. Hann gerði sér ljóst að hverju stefndi og með dyggri aðstoð sinna nánustu háði hann harða baráttu gegn þessum vágesti. Hann var kvíðalaus um dauðann en vildi ein- faldlega halda réttri stefnu sem lengst; dagsverkinu væri ekki lokið. A leiðarenda kvaddi góðvinurinn með reisn. Ævistarf Gunnars og af- rek varpa ljóma á nafn hans og heiðra nú minningu hans. Rósu okk- ar og fjölskyldunni allri vottum við einlæga samúð. Auður og Þórir. Hugurinn reikar til baka og mér verður hugsað til fyrstu kynna minna af dr.med. Gunnari Guð- mundssyni prófessor og yfirlækni. Það eru sextán ár síðan ég veiktist skyndilega og var lögð inn á deild- ina, þar sem hann var yfirlæknir og hann tók á móti mér og sagði setn- ingu, sem ég hengdi hatt minn á og hélt mér gangandi, sem mitt hald- reipi þangað til ég komst í gegnum veikindin en á þeim tíma lá ég á deildinni með nýfædda dóttur mína og háði baráttu mína við að komast til heilsu með ómetanlegri hjálp Gunnars og hinna góðu liðsmanna hans. Ég náði heilsu á ný og Gunnar hvarf út af mínu sjónarsviði. En vegir okkar allra era órann- sakanlegir og fyrir eitt slíkt atvik örlaganna Iágu leiðir okkar saman á ný, mörgum árum síðar, og nú af því að eiginmaður minn og hann fóra að starfa saman í Vísindaráði. Þar völdust þeir þrír formenn hver í sinni deild : Gunnar á sviði líf- og læknisvísinda, Þórir Kr. Þórðarson í hugvísindadeild og eiginmaður minn Sigfús A. Schopka á sviði raunvis- inda. Það tókst strax mikill vinskap- ur með þeim félögunum og þrátt fyrir nokkurn aldursmun var ekkert kynslóðabil. Þórir Kr. lýsti þeim þremenningunum þannig, að sjálfur væri hann uppi f skýjunum, Sigfús væri niðri í hafdjúpunum en Gunnar væri sá eini þeirra, sem væri niðri á jörðinni og þannig gætu þeir unnið svo vel saman. Þeii’ þremenningarnir fóru að hitt- ast utan funda og við eiginkonurnar fengum að njóta þeirra forréttinda að fá að vera með. Því miður féll Þórir Kr. frá alltof snemma og nú er Gunnar okkar mikli vinur líka geng- inn, alltof snemma. En lífið er svona, sumir hafa svo mikið að gefa og miðla öðram, að maður á erfitt með að sætta sig við að þeir séu ekki lengur á meðal okkar. Manni finnst fráfall þeirrra alltaf ótíma- bært. Við hjónin vora svo lánsöm að eignast vináttu Gunnars, Sigurrósai’ konu hans og barna þeirra. Sam- stillt fjölskylda og hlý í viðmóti. Gunnar og Rósa höfðu næmt auga fyrir list. Þau áttu fagurt og vel búið heimili þar sem gestrisni var í há- vegum höfð og alltaf glatt á hjalla. Gunnar kunni frá mörgu að segja, enda hann bjó yfir mikilli lífsreynslu úr lífi og stai-fi bæði hérlendis og er- lendis. Frásagnargáfa hans var ótrúleg, enda hafði hann kímnigáfu til að bera í ríkum mæli. Léttvæg atvik urðu ævintýraleg í frásögn hans og hann sagði svo skemmtilega frá, að maður veltist um af hlátri. En ég mun ætíð minnast hans sem eins besta manns sem ég hef kynnst á lífsgöngu minni. Ég held ég geti sagt það, að af vandalausu fólki hef- ur Gunnar reynst mér og okkur hjónunum einna best af þeim sam- ferðamönnum sem hafa orðið á vegi okkar. Ætíð var hann boðinn og bú- inn til að liðsinna og miðla af sinni miklu þekkingu og lífsspeki sem hjálpaði mér á erfiðum stundum í lifí mínu, sérstaklega þegar mér SJÁ NÆSTU SÍÐU

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.