Morgunblaðið - 16.12.1999, Blaðsíða 54

4)4 FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Þórarinn Brand-
ur Helgason
Pjeturss fæddist í
Stykkishólmi 8.
ágdst 1908. Hann
var sonur hjónanna
Kristfnar Brands-
dóttur, húsmóður og
sjúkranuddara, f. 2.
apríl 1887, d. 17. ap-
rfl 1959 og dr. Helga
Pjeturss, jarðfræð-
ings og heimspek-
ings, f. 31. mars
1872, d. 28. janúar
1949. Kristín var
dóttir hjónanna
Brands Bjarnasonar, útvegs-
bónda, á Hallbjarnareyri við
Kolgrafaríjörð í Breiðafirði og Ól-
ínu Bjamadótt.ur, húsmóður. Dr.
Helgi var sonur Péturs Pétursson-
ar, bæjargjaldkera í Reykjavík og
Önnu Sigríðar Thorarensen,
píanóleikara og kennara í Reykja-
vík. Systkini Þórarins voru Pétur
Hamar, f. 14. júní 1904, d. 3. októ-
ber 1923, Anna Sigríður, píanó-
leikari, f. 16 aprfl 1906, d. 27. maí
1988 og Helga Kristín, húsmóðir,
f. 2. október 1909, d. 24. ágúst
1944. Eiginkona Þórarins var
Elsku afí minn.
Þú hefur alltaf verið svo stór og
sterkur í mínum augum að einhvem
veginn fannst mér að aldrei kæmi að
kveðjustund hjá okkur. Þú sigraðist
á öllum veikindum og hvert sinn er
maður hélt að þetta væri kannski
síðasta skiptið sem maður fengi að
sjá þig hélstu nú aldeilis ekki. Þú
varst orðinn stálsleginn stuttu síðar.
Þó að 70 ár hafi skilið okkur að
náðum við samt ótrúlega vel saman.
Og við urðum æ betri vinir eftir því
sem ég eltist. Þú varst sífellt að
leggja mér lífsreglurnar þó held ég
oftast meira í gríni en í alvöru. Þó ár-
in séu bara 70 sem skildu okkur þá
hafa orðið svo gífuriegar breytingar
á lífi og viðhorfum fólks að ótrúlegt
er að þú hafir náð að innbyrða og
taka þessu öllu. Og það fyndna er að
ráðin sem þú gafst mér eiga enn
jafnvel við og þegar einhver gaf þér
þau. Við mennirnir breytumst nú
ekki meira en það.
Það verða vist ekki fleiri sunnu-
Auður Svava Ólafs-
dóttir Pjeurss, f. 24.
september 1914. Hún
var dóttir Ólafs fs-
leifssonar, togara-
skipstjóra hjá AU-
iance, og Stefaníu
Pálsdóttur, húsmóð-
ur, kennd við Ána-
naust í Reykjavík en
ættuð frá Neðridal í
Biskupstungum. Synir
Þórarins og Svövu
eru: 1) Helgi Ólafur
Þórarinsson, f. 9.2.
1939, var kvæntur
Hrafnhildi Hreiðar-
sdóttur, skrifstofumanni, en þau
skildu og eru börn þeirra Pétur
Haukur, matvælafræðingur, f.
23.8 1957, giftur Magdalenu Gests-
dóttur, skrifstofumanni og Hel-
ena, húsmóðir, f. 24.10 1964 gift
Þorláki Ingjaldssyni, pípulagn-
ingameistara. Seinni kona Helga
var Sigríður Rósa Gunnarsdóttir,
röntgentæknir en þau skildu og
eru böm þeirra Helga Björk, há-
skólastúdent f. 17.6 1978 og Gunn-
ar Þór, framhaldsskólanemi, f.
17.2. 1981. 2) Þórarinn Brandur
Þórarinsson, rafeindavirki hjá
dagsheimsóknir með kökum og sæl-
gæti og skemmtilegum samræðum.
Þó að það hafi nú stundum fokið í þig
sem er einmitt eitt einkenni ættar-
innar þá var ekki langt í glettnina og
góða skapið og við virtumst alltaf
geta laðað fram það góða hvort í
öðru.
Ég á eftir að sakna ökutúranna
okkar og þér að segja þá gladdir þú
mig mikið þegar þú hrósaðir mér
sem ökumanni því ég var mikið búin
að kvíða því að fara með sjálfan bíl-
stjóra Jónasar frá Hriflu í ökutúr!
En mest af öllu á ég auðvitað eftir að
sakna þín. En svona er þetta víst
þegar líkaminn er orðinn eldri en
hugurinn. Nú hittirðu loks hana
ömmu mína sem þú ert mikið búinn
að sakna. Ég vil bara þakka þér fyrir
að hafa verið svona sterkur og hafa
lifað svona lengi því að þú áttir svo
sannarlega engan þinn líka, komst til
dyranna eins og þú varst klæddur
hvort sem mönnum líkaði betur eða
verr. Ég veit að þér á eftir að líða vel
Flugleiðum, f. 30.10. 1943. 3) Ste-
fán Þórarinsson, framkvæmda-
stjóri, en kona hans er Kristrún
Þórðardóttir, sérkennari, og eru
börn þeirra Sæunn háskólastúdent
og Svava Lóa verslunarskólanemi.
Þórarinn var búfræðingur frá
Hvanneyri og stundaði landbúnað-
arstörf á uppvaxtarárum sínum.
Hann starfrækti ásamt fleirum bif-
reiðastöðina Bifröst á árunum
1928-1929. Hann var bflstjóri hjá
Bifreiðarstöð Steindórs 1930, bfl-
sljóri hjá Stjórnarráðinu um tíma
og ók þá einkum Jónasi frá Hriflu,
ráðherrra. Hann var háseti á varð-
skipinu Óðni í tvö ár en frá 1935
var hann verkstjóri hjá Rafmagns-
veitu Reykjavíkur allt til starfs-
loka 1978. Þórarinn rak véla- og
flutningadeild Rafveitunnar í
fjölda ára og sá m.a. um alla
þungaflutninga við uppbyggingu
Sogsvirkjananna og línubyggingu
frá þeim. Þórarinn var yfirdyra-
vörður Hótels Loftleiða um 12 ára
skeið. Þórarinn var hestamaður
og átti hesta lengst af ævinnar.
Hann gegndi m.a. fjölmörgum
trúnaðarstörfum fyrir Hesta-
mannafélagið Fák í Reykjavík og
Hestamannafélagið Andvara í
Garðabæ. Hann var einnig mikill
áhugamaður um stangaveiði og
útivist. Þá var hann félagi í Odd-
fellowreglunni frá 1954 og var
meðal stofnenda stúku Þormóðar
goða.
Utfór Þórarins B.H. Pjeturss fer
fram frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
og ég vona að þið amma lítið með
mér annað slagið og víst er að ég á
eftir að hugsa til ykkar.
Þín
Sæunn.
Látinn er í hárri elli Þórarinn
Pjeturss, fyrrverandi yfirmaður
flutningadeildar Rafmagnsveitu
Reykjavíkur. Með Þórarni er geng-
inn góður starfsfélagi, atorkusamur
og traustur starfsmaður fyrirtækis-
ins, sem gott er að minnast við lok
ævikvölds. Við Þórarinn unnum
saman hjá RR í tugi ára.
Hann var hafsjór af fróðleik um
starfið og uppbyggingu RR frá ár-
dögum rafmagns í Reykjavík.
Þórarinn Pjeturss byggði upp og
stjórnaði flutningadeild Rafmagns-
veitunnar sem var ein stærsta og
umsvifamesta deild fyrirtækisins í
fjölda ára. En hún annaðist m.a.
þungaflutninga í varastöðina við
Elliðaár og seinni virkjanir við Sogs-
fossa. Deild Þórarins flutti línuefni í
þessar virkjanir auk þess sem hún sá
um flutninga á spennum í útivirki
fyrir austan og við Elliðaár. Einnig
sá deildin um flutninga á spennist-
öðvarhúsum, rafbúnaði og útdrátt
við strengjalagnir. Þá flutti deildin
oft fyrir Reykjavíkurborg og fleiri
aðila, eftir því sem með þurfti. En á
þessum árum voru engin tæki til sem
gátu flutt verulega þung stykki.
Flutningadeild Þórarins Péturss
réði yfir kranabílum, dráttarbílum
og aftanívögnum, sem báru allt að
fimmtíu tonn. Það hefur stundum
verið haft á orði að ekki hefði verið
mögulegt að flytja allan þennan
mikla þungabúnað í virkjanimar við
Sogsfossa án þessara öflugu dráttar-
bíla og vagna, sem segir sitt um mik-
ilvægi þessara tækja fyrir Raf-
magnsveituna. Þórarinn kynntist
fyrst þungaflutningum árið 1935
þegar hann starfaði að flutningum
við Ljósafossvirkjun og Sogslínu I,
en í þeim flutningum vann hann með
Matthíasi Stefánssyni, sem var orð-
lagður dugnaðarmaður og stjórnaði
þá þeim flutningum. Má vera að sú
þekking sem Þórarinn ávann sér þá
með dugnaði við flutningana austur
hafi síðar orðið til þess að til hans var
leitað þegar uppbygging flutninga-
deildarinnar var ákveðin. Ekki var
mér kunnugt um að slys eða óhöpp
hafi gerst í þessum miklu flutning-
um, svo orð sé á gerandi.
Segir það sitt um öryggi og var-
færni sem hann viðhafði jafnan við
störf sín.
Þórarinn kvæntist ungur Auði
Svövu Ólafsdóttur sem lést fyrir
nokkrum árum. I viðtali sem ég átti
við Þórarin og birst í Starfsmanna-
blaði RR, Línunni, árið 1992, kom
fram hjá þeim hjónum að heimilið
var oft eins og vélamiðlun og mikill
erill í kringum starfið á þessum
fyrstu árum RR.
Þórarinn hafði milligöngu um
stofnun fyrsta Starfsmannafélagsins
innan RR uppúr miðjum fimmta ára-
tugnum. Fyrstu fundirnir vora hald-
ir heima hjá Þórarni og Auði Svövu.
Mörg baráttumál þessa félags era nú
komin inn í samninga í dag, m.a.
vinnufatnaður, öryggismál starfs-
manna og aðbúnaður starfsfólks á
vinnustað, en þessi atriði vora efst á
baugi í þann tíð.
Stuttu eftir að seinni heimsstyrj-
öldinni lauk byrjaði Þórarinn að
byggja upp flutningadeild Raf-
magnsveitunnar með það í huga að
hún gæti annað þungaflutningum
fyi’ir fyiirtækið, en framundan vora
áformaðar stórframkvæmdir í raf-
magnsmálum. Rafmagnsveitan hafði
komist yfir tvo stóra birgðaskála í
Fossvoginum, sem herinn hafði yfir-
gefið í stríðslok og fékk Þórarinn
annan þeirra til afnota fyrir starf-
semina, en spennistöðvardeildin
hinn skálann. Þarna var aðstaða til
bílaviðgerða og þangað vora bílhræ
flutt sem Rafmagnsveitan hafði
keypt af sölunefndinni. A þessum ár-
um hafði hann afburða góða viðgerð-
ai-menn og bílasmiði sem gerðu
glæsivagna úr bílhræjum.
En sömu menn störfuðu flestir
einnig við þungaflutninga á milli
þess sem þeir sinntu viðhaldi og end-
urbyggingu bílaflotans. Það var því
reynt að nýta vinnuafl sem best og
halda kostnaði í lágmarki.
Þegar Þórarinn fékk hergóssið á
Keflavíkurflugvelli fékk RR einn
nýjan bíl sem gat dregið allt að
fimmtíu tonna þunga og þegar þeir
notuðu hann höfðu starfsmenn tólf
tonna farg á honum, svo þeir kæm-
ust niður Kamba með þungaflutn-
inga en á þessum árum vora Kamb-
arnir brattir með mörgum beygjum,
sem gerðu þungaflutninga erfiða.
Þessi bíll vakti mikla athygli borgar-
búa vegna stærðar sinnar og drátt-
argetu og var stærsti og öflugasti bíll
sem fór um vegi landsins á þessum
árum. Þegar Þórarinn sá bílinn fyrst
sá hann strax að hér var tæki sem
mundi gagnast Rafmagnsveitunni
vel við þungaflutninga og mátti ekki
til þess hugsa að bíllinn færi úr landi.
Hann fór því strax að kanna kaup á
tækinu og sneri sér til Jakobs Guð-
johnsens yfirverkfræðings sem var
næsti yfirmaður rafmagnsstjóra og
bar upp erindið.
Hann ætlaði í fyrstu ekki að leyfa
honum að kaupa bílinn og hefur
sjálfsagt ekki viljað taka svo stóra
ákvörðun án vitundar rafmagns-
stjóra, sem auðvitað var skiljanlegt.
En Þórarinn ætlaði ekki að gefa sig
og nærri grátbað hann um að mega
kaupa tækið. Hann bauðst til að
ganga í ábyrgð sjálfur og sagði hon-
um, sem satt var, að tækið væri
hundruð þúsunda virði og að Raf-
magnsveitan yrði að eignast bflinn til
að hægt væri að sinna þungaflutn-
ingum.
Bfllinn var keyptur og RR borgaði
sjötíu þúsund fyrir hann. Við afhend-
ingu vora greiddar tíu þúsund og það
sem upp á vantaði á næstu sex mán-
uðum. Eins og fyrr segir var bíllinn
nýr og því ónotaður. Þetta var gjöf
en ekki sala. Þetta tæki átti eftir að
sanna sig vel þegar farið var að flytja
þyngstu vélarhlutana og spennana í
virkjanirnar fyrir austan.
Rafmagnsveitan naut oft góðs af
tækjabúnaði varnarliðsins í Keflavík
eftir seinni heimsstyijöldina.
Nokkru eftir að byrjað var á bygg-
ingu varastöðvarinnar við Elliðaár
árið 1946 hófst vinna flutningadeild-
ar með ýmsan búnað og síðar tæki í
sjálft stöðvarhúsið. Þegar lokið var
framkvæmdum þurfti að sjá stöðinni
fyrir eldsneyti en hún gekk fyrir
svartolíu. Þurfti flutningadeildin að
flytja svartolíu úr skipum í höfninni í
birgðatankanavið Elliðaár. Þórarinn
og Ágúst Guðmundsson, stöðvar-
stjóri, fóru út á Keflavíkurflugvöll og
töluðu við „Kanana“ um að fá nokkra
olíutanka lánaða.
„Kanarnir" brugðust vel við bón-
inni og lánuðu tanka sem starfsmenn
drógu á skífubílum á fjótvirkan hátt.
Síðar komst Þórarinn í feitt á Kefla-
+
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi og lang-
afi,
BÁRÐUR AUÐUNSSON
skipasmiður,
Hraunbúðum,
Vestmannaeyjum,
lést föstudaginn 10. desember.
Hann verður jarðsunginn frá Garðakirkju föstu-
daginn 17. desember kl. 11.00.
Steinunn Bárðardóttir, Isak Möller,
Herjólfur Bárðarson, Ragnhildur Mikaelsdóttir,
Auður Bárðardóttir, Þröstur Björgvinsson,
Elínborg Bárðardóttir, Ólafur Þór Gunnarsson,
Ásta Bárðardóttir, Páll Kolka ísberg,
barnabörn og barnabarnabarn.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
MARGRÉT SIGURÐARDÓTTIR BLÖNDAL,
Hrafnistu,
Hafnarfirði,
sem lést föstudaginn 10. desember, verður
jarðsungin frá Víðistaðakirkju í Hafnarfirði
fimmtudaginn 16. desember kl. 15.00.
Tryggvi G. Blöndal,
Benedikt Blöndal, Ragna Blöndal,
Sigurður G. Blöndal, Irma Blöndal,
Margrét Þ. Blöndal, Sigurjón Finnsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
ÞORARINN
BRANDUR HELGA-
SON PJETURSS
víkurflugvelli þegar að því kom að
RR mátti hirða það sem fyrirtækið
vildi. Þar var þá fjöldi aflagðra bfla
frá hemum og Þórarinn hirti bæði
vélar og gírkassa úr þeim og setti í
vagna. Annað dró Þórarinn í bæinn.
Þetta var milljónavirði ef keypt
hefði verið út úr búð. Auk þess sem
þetta fékkst ekki í landinu og hefði
orðið að sérpanta.
I fyrmefndu viðtali mínu við Þóra-
rin sagði hann það hafa verið guð-
dómlegt að fá þarna allt sem þeir
þurftu. Það var ekki laust við að
ánægjusvipur færi um andlit hans
þegar hann sagði frá gullnámunni á
Vellinum, sem þeir fengu að ganga í
hjá hernum eftir seinni heimsstyrj-
öldina.
Ég kynntist því hve mikil einlægni
og ástríki var milli gömlu hjónanna,
Þórarins og Auðar Svövu, og barna
þeirra. Það fann ég þegar ég heim-
sótti þau á efri árum þeirra í Kirkjul-
undi í Garðabæ. Við samstarfsmenn
þökkum samfylgdina löngu og góðu.
Við vottum eftirlifandi börnum og
öðrum ættingjum samúð okkar.
Guðmundur Egilsson.
Fallinn er frá móðurbróðir okkar
Þórarinn Helgason Pjeturss. Okkur
langar að minnast þessa heiðm’s-
manns með nokkram orðum.
Þórarinn, eða Tóti frændi eins og
við kölluðum hann, var afar
skemmtilegur og ljúfur maður sem
bjart er yfir í minningunni. Faðir
okkar og Þórarinn urðu snemma
góðir vinir og hélst vinátta þeirra
alla tíð þótt móðir okkar félli frá ung
að áram. Þeir mágarnfl- áttu margt
sameiginlegt, báðir vora góðir sögu-
menn, höfðu yndi af hestum og áttu
til að bregða fyrir sig glettni og
stríðni þegar sá gállinn var á þeim.
Þegar Þórarinn og Svava kona hans,
sem lést fyrir tæpum sjö árum, vora
í heimsókn hjá föður okkar og stjúpu
var ævinlega glatt á hjalla. Þau hjón-
in voru sérlega samrýnd og gagn-
kvæm væntumþykjan var svo aug-
ljós að öllum leið vel í návist þeirra.
Þegar hugsað er til þessara ára er
eins og dillandi hlátur Svövu að gam-
anyrðum Þórarins klingi enn í eyr-
um.
Þórarinn var búfræðingur að
mennt en starfaði aldrei sem slíkur.
Mestan hluta ævinnar vann hann hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur og var
þar m.a. verkstjóri við flutninga á
efni til virkjananna við Sog. I því
starfí reyndi mjög á dugnað og út-
sjónarsemi við að koma þungum
hlutum á áfangastað við allt aðrar
aðstæður en við nú þekkjum, og
sagði Þórarinn oft skemmtilegar
sögur frá þeim ferðum. Fyrir kom að
Þórarinn átti leið um Þingvallasveit-
ina vegna vinnu sinnar, stundum
með flokk manna með sér, og kom
hann þá gjarnan við í Arnarfelli þar
sem fjölskylda okkar dvaldist á
sumrin. Fyrr á áram náði vegurinn
ekki alla leið heim að Amarfelli og
var Þórai’inn þá alltaf boðinn og
búinn til að hjálpa við flutninga.
Okkur bræðrum þótti mikið til þessa
kraftmikla frænda okkar koma, hvað
trukkarnir vora merkilegir og öll
þau tæki sem hann þurfti að nota við
vinnu sína. Síðar vann Þórarinn um
árabil við dyra- og næturvörslu á
Hótel Loftleiðum og naut hann í því
starfi vinsælda og virðingar og þar
komu þeir kostir hans að góðum not-
um að geta talað á léttum nótum við
hvem sem var og leysti hann oft erf-
ið mál með lipurð og fortölum. Á
yngri áram var Þórarinn í varaliði
slökkviliðsins í Reykjavík og tók m.a.
þátt í baráttunni við eldinn þegar
Hótel ísland brann.
Margt fleira væri hægt að rifja
upp frá áratuga kynnum okkar af
Tóta frænda en við látum þetta
nægja að sinni. Genginn er góður
maður sem reyndist okkur systur-
sonum sínum góður vinur og traust-
ur félagi þegar til var leitað. Séu
kenningar föður hans um lífið í al-
heimi sannar þá er Þórarinn nú kom-
inn þangað sem rétt er lifað og fal-
lega hugsað, og er þá vel.
Við sendum samúðarkveðjur til
sona Þórarins, þeirra Helga, Brands
og Stefáns, sem og barna þeirra,
barnabarna og fjölskyldna.
Matthías Matthi'asson,
Einar Matthiasson.