Morgunblaðið - 16.12.1999, Blaðsíða 69

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1999 69
UMR/EÐAN
sannfæringu, og virðingu fyrir fyrri
skjólstæðingum sínum, snúið við
þeim baki.
Eitt af því sem andstæðingar af-
saka sig með er það að virkja skuli
einhversstaðar annarsstaðar. Rétt
er að með Fljótsdalsvirkjun er eng-
inn lokapunktur í virkjanamálum.
Sjálfsagt er að nýta sjálfbærar um-
hverfisvænar orkulindir sem sífellt
verða verðmætari þai- sem ekkert
bendir til þess að verð á orkugjöfum
svo sem kolum og olíu fari lækkandi
á komandi tímum, og allir vita um
ókosti kjarnorkunnar og geislavirks
úrgangs sem er óhjákvæmilegur
fylgifiskur hennar.
Notkum léttmálma fer sífellt vax-
andi einkum í fai’artæki og burðar-
virki ýmisskonar. Ekkert bendir til
að breyting verði á því á næstu ára-
tugum. Við málmvinnslu þar sem
orkan er fengin úr „brennslu-orku-
verum“ fer margfalt meira magn af
skaðlegum efnum út í umhverfið
heldur en hér er verið að tala um,
auk þess sem framleiðslukostnaður
er hærri. Það er því full ástæða til að
vinna taktfast að framhaldi þessa
máls í stað þess að kæfa afsprengið í
fæðingu.
Mengun frá vinnslunni verður ein-
hver, en auðvelt er með vönduðum
vélbúnaði að halda henni í lágmarki.
Við þetta spyrja menn sjálfa sig;
hverjir eru umhverfisverndarsinnar,
þeir sem vinna með eða móti marg-
umræddum framkvæmdum?
Sameiginlegt með þeim greinum
sem sést hafa á prenti seinasta miss-
eri um þetta mikilvæga mál er, að
þær eru skrifaðar að miklu leyti á til-
finningalegum nótum, og svo er
einnig um þessa grein. Sem mótvægi
við því er rétt að benda lesendum á
mjög málefnalega grein eftir Jakob
Björnsson fyrrverandi orkumála-
stjóra sem birtist í
Sunnudagsblaði Mbl. þ. 31.10. sl.
Greinin byggist á málefnalegum
samanburði orkugjafa og aðstæðna,
ásamt tilvitnunum í tæknilegar og
umhverfislægar staðreyndir sem
óþarft er að endurtaka hér.
Við eins og aðrar þjóðir gerum
kröfu til ákveðins lífsstíls, en til þess
að halda því markmiði verður að róa
í takt. Taka verður hæfilegt tillit til
fagurfræðinnar og listarinnar enda
hvort tveggja afstæð hugtök. Það er
oft ekki nóg að vinna aðeins í mjúku
málunum.
Ein af sérstöðum okkar sem þjóð-
ar er einhæf atvinna, miðað við aðra.
Þetta á fyrst og fremst við úti á
landsbyggðinni. Sú vinna sem þar
fer fram er að mestu leyti láglaunuð
fiskvinna í fremur óaðlaðandi um-
hverfi með þeim afleiðingum að
íbúar flytjast burt. Verðmætasköp-
unin er þó sennilega sú mesta sem
gerist, einkum með tilliti til gjaldeyr-
istekna.
Þær þjónustugreinar sem þegar
eru til staðar styrkjast þegar (ef)
umrædd stórfyrirtæki taka til starfa.
Þau standa engan veginn í vegi fyrir
öðru sem til hagsbóta horfir í at-
-/elina
Fegurðin kemur innan fró
Laugavegi 4, sími 551 4473
vinnu- og byggðamálum, heldur
þvert á móti. Stærri byggðakjarnar
myndast með bættri félagslegri
þjónustu og fjölbreyttara mannlífi.
Það hlýtur að vera grundvallar-
markmið að líta fram á veginn með
því að efla atvinnulífið og styi’kja
undirstöður þjóðarbúsins.
Það er allra hagur.
Höfundur er ráðgjafí í tækni- og uni-
hverfismálum.
ésCHWAB
Eldtraustir
öryggisskápar
Vilhjálmur Árnason
Sigurvegarinn
JÓN Steinar Gunnlaugsson telur
nemendur mína ekki öfundsverða
að þurfa að hafa mig fyrir kenn-
ara. Ég get fullvissað lögmanninn
um að heimspekinemum er engin
vorkunn. Þeir leggja sig umfram
allt fram við að lesa texta, greina
röksemdh’, virða sannleikann og
gera greinarmun á réttum og
röngum ályktunum. Þeh’ læra að
meta texta málefnalega, en vega
ekki að manninum sem skrifar
hann. Sómakær heimspekinemi
hlustar á röksemdir annarra og
leggst aldrei svo lágt að snúa út úr
orðum þeiiTa. Lögmaðurinn gæti
tekið sér þessi vinnubrögð til fyr-
irmyndar. Það blash’ við af skrif-
um hans að þau eru ekki annað en
stílfærð hefnd. Hann virðist hafa
það eitt að leiðarljósi að vinna mál
og svífst einskis í því skyni. Þetta
er afstaða sem heimspekingar
hafa allt frá dögum Sókratesar
reynt að sporna gegn. í orðræðu
sem einkennist af vopnaskaki og
mælskulist er þetta vonlítil við-
leitni. Þar hafa þeir vitaskuld sig-
ur sem hæst láta og lengst duga.
Ég óska lögmanninum fyi-irfram
til hamingju með sigurinn því að
hann mun sem endranær eiga síð-
asta orðið.
Höfundur er prófessor í heim-
speki við Háskóla íslands.